Sınıf saadı "Gagauz Erin kurulmak günü"

MOLDOVA RESPUBLİKANIN ÜÜRENMÄK, AARAŞTIRMAK BAKANNII

GAGAUZ ERİN GENEL ÜÜRETMÄK MÜDÜRLÜÜ

PK KİRİYET D.TANASOGLUNUN ADINA GİMNAZİYASI

SINIF SAADIN DİDAKTİKA PROEKTI

TEMA: GAGAUZ ERİN KURULMAK GÜNÜ

4-cü klasa deyni

GAGAUZ DİLİ HEM LİT-RA ÜÜREDİCİSİ: Gümüşlü Anna K.

2022-2023 üürenmäk yılı

- Sabaanız hayır olsun, üüredicilär!

- Sabaanız hayır olsun, üürenicilär!

Teklif ederim siiredäsiniz bir videoyu da ondan sora belli edecez sınıf saadın temasını.

Video «История создания Гагаузской Автономии»

Üürenicilär, sizin önünüzä koyulȇr te bu neetlär:

• Üürenmää literatura dilini dooru kullanmaa;

• Genişletmää bilgileri Gagauz Erin Kurulmak Günü için;

• İlerletmää bilgileri gagauzların istoriyası için;

• İlerletmää söz kulturasını;

• Terbi etmää saygı gagauz halkına, gagauz dilinä, ortodoks dininä.

Nicä annadınız videodan büünkü sınıf saadımızı adȇrız Gagauz Erin Kurulmak gününä.

Gagauz Erin gimnasını çalmak.

- Biz sizinnän yaşȇȇrız bir toprakta angısının adı?

- Moldova Respublikası.

- Ama MR-nın içindä bulunȇr taa bir ofiţial eri, angısının adı?

- Gagauz Eri.

- Herbir devletin var kendi simvolikası, ama bizdä gagauzlarda var mı?

- Var.

- Ne girer simvolikaya?

- Gimna, bayrak, gerb.

- Kim yazdı gagauz gimnasının laflarını hem muzıkasını?

- M.Kolsa, M.Kösä.

- Gagauzlarda varmış bir milli bayrak yabanı kafasınnan. Hem dä şindiki bayrakta kaç beniz var?

- Maavi (gök taşı), biyaz, kırmızı.

Gök taşı renk gösterer gökün temizliini, zamannarın baalantılarını, halkın cömertliini, inanını kendi Vatanına.

Biyaz renk gösterer Gagauziyada yaşayannarın aralarında dostluk hem birlik adetlerini. Bu renk – usluluk simvolu.

Kırmızı renk – girginnik, serbestlik simvolu.

Üç yıldız bayrakta: geçmiş, şindiki hem gelecek zamannarını gösterer.

«Bayramız » şiirini annatmaa.

Tantanalı dalgalanȇr Maavi göklär bu bayrakta

Lüzgerciktä bayrak, Oguzların kanı...

Ondan paalı bizdä hiç yok - Unutma hiç köklerini,

Koru onu, Bucak! Tut aklında, tanı!

Vatan bayraa salt biricik, Milletin yıldızları

Ona emin sän et, Yanȇrlar bayrakta,

Ani onu duşmannardan Binnärlän yıl dalgalansın

Koruyacan, elbet. Bu bayrak Bucakta!

• Maavi göklär bu bayrakta kimin kanı?

• Oguzların kanı.

«Gerbımız» şiirini annatmaa.

Bizim gerbta duuȇr güneş, Açan görerim onnarı,

Verer tarafıma sıcak. Güler, dostum, üzüm-gözüm!

Girgin sän ol, halkım benim! Kemerleder bizim gerbı

Binnärlän yıl yaşa, Bucak! Üç büük, iiri, şafklı yıldız.

Tarlalarda büüer booday Komuşularlan dostlukta

Gerbı sarȇr olgun başak Yaşa sän çok yıl,

Başkalarınnan barabar GAGAUZ!

Yaşa hem kuvetlän, Bucak!

Tarafımda var çok baalar-

Onuştan da gerbta üzüm.

- Nelär var gagauzların gerbında?

- Yıldızlar, güneş, üzüm, başaklar, şiritlär bayraan benizindä.

- Ama simvolikadan kaarä taa kim Gagauz Erindä var?

- Başkan.

- GE-n başkanı kimdir?

- İrina F.Vlah.

Ya bakalım neyi söleer bizä Gagauz Erin başkanı.

GAGAUZLAR, ÜÜRENİNİZ KENDİ ANA DİLİNİZİ!

• Biz gösterecez mi başkanımıza nicä becereriz gagauz dilindä türkü çalmaa?

• Da.

«Ana dilim» türküsü çalması.

Nicä siz annadınız Gagauziyanın başı – Başkan, o dört yıla seçiler. Var Halk Topluşu – Gagauz Erin Parlamentı.( Kanonnarı yazȇrlar).

• Kim Kiriyet küüyündän Halk Topluşunda deputat çalışȇr?

• Mihail N. Jelezoglo.

Taa bizdä var Bakannık Komiteti. (Onnar kanonnarı tamannȇȇrlar).

Bu slaydta siz görersiniz GE-n Temel kanonunu (ULOJENİE).

«Ulojenie Gagauziyi» okumaa.

УЛОЖЕНИЕ ГАГАУЗИИ (ГАГАУЗ ЕРИ)

МЫ, полномочные представители многонационального народа Гагаузии

ОПИРАЯСЬ на исторические традиции гагаузского народа;

СВИДЕТЕЛЬСТВУЯ уважение к правам и свободам всех народов;

ПРИЗНАВАЯ правовое государство, гражданский мир, демократию, справедливость, права и свободы человека высшими ценностями;

СОЗНАВАЯ ответственность за свою Родину перед нынешним и будущими поколениями;

ПОДТВЕРЖДАЯ нашу приверженность общечеловеческим ценностям, наше стремление жить в мире и согласии в соответствии с общепринятыми принципами и нормами международного права;

ЖЕЛАЯ обеспечить благополучие народу Гагаузии, принимаем настоящее УЛОЖЕНИЕ.

- Bizim avtonomiyamızda kaç dil sayılȇrlar ofiţial dilleri?

- Gagauz, moldovan, rus.

- Gagauz Erin kartasında kaç beniz göreriz?

- Üç. Komrat, Çadır, Valkaneş dolayları kendi küülerinnän verili.

- GR baş kasabası angı kasaba sayılȇr?

- Komrat.

- Gagauzların dini angısıdır?

- Ortodoks hristian.

- Taa angı kasabalar GE girerlär?

- Valkaneş, Çadır.

- Kaç küü girer avtonomiyamıza?

- 27 küü.

- Bizim küüyümüz angı rayona girer?

- Çadır rayonuna.

- Angı yılda Kiriyet küüyü kuruldu?

- 1794-cü yılda.

- Neyi patrettä göreriz?

- Kiriyet küüyün ortodoks klisesini.

- Gagauzları «gagauz» ne yapȇr?

DİL – GAGAUZ DİLİ.

DİN – ORTODOKS HRİSTİANNII.

- Gagauz Erindän kaarä taa nicä deerlär bizim topraamıza?

- Bucak, Gagauzistan, Gagauziya...

«Küçük Bucak!» şiirini annatmaa.

Küçük Bucak! Paalı Bucaam!

Sän kartada hiç yoksun. Kendin, elbet, küçüksün,
Küçük Bucak! Ama pek büük
Benim girgin halkım! Senin canın, Bucak!
Seni artık Küçük Bucak!
Her taraflar bilerlär, Sän dostları seversin.
Görerlär, ani Duşmannara-
sän dizlerdän kalktın. Pekçä gelir sıcak,
Küçük Bucak! Sizi: Komrat, Beşgöz hem Kiriyet-
Sana bän büün çalȇrım... Lunga!
Sana, halkım- Sizi: Kongaz, Tomay hem Beşalma!
En ii türkülerini! Seni, Bucak,
Sizä, kızlar, Eşil çayırlarınnan,
Bän üreemi başlȇȇrım! Nicä kardaş,
Sizä, dostlar,- Alȇrım kucaama!
Kendi şiirlerimi!

«Gagauziya Vatanım» türküsünü çalmaa.

Çalınmış türküdä var laf («kaynarja» – небольшая яма, наполненная водой).

Saygılı üürenicilär, şindi bän isteerim bakmaa, nicä siz cuvap edeceniz viktorinanın soruşlarına.

Viktorina: «Bilersin mi sän kendi ana tarafını - GAGAUZ ERİNİ?»

1. Dekabrinin 23-çü 1994-cü yıl neyi bizä söleer?

2. Bizim vatanımıza nicä deeriz?

3. Gagauz Erin simvolikasına nelär girer?

4. Bayrakta üç sarı yıldız neyi gösterer?

5. GE başkanı kimdir?

6. Angı yılda Moldova Parlamentı kabletti zakonu «Об особом правовом статусе Гагаузии?

7. Avgustun 19-da 1990-cı yılda ne bildirildi?

8. Buyıl kaç yıl GE tamannȇȇr?

9. Angı benizlär var GE bayraanda?

10. Kim yazdı GE gimnanın laflarını?

11. Nicä çekeder ilk dörtlük?

12. GE başkasabası?

13. Ne resimni gagauz gerbında?

14. Kaç rayon GE girer?
15. Laf «Bucak» neyi gösterer?
16. Ne için avtonomiya kuruldu?
17. Ne o vatan?
18. Gagauzistan, Gagauz Eri, Gagauziya hem eskicä Bucak kimin topraana deniler?
19. İlk bayrakta angı hayvanın kafası koyulu?
20. Kim o başkan?
21. Kiriyettän HT deputat?
22. Kim o gagauz büünkü gündä?
23. Gagauzların istoriya hem etnik vatannarı angı topraklar sayılȇrlar?
24. Bir kiriyetli anılmış yazıcı, angısı 100-cü yıl dönümünü tamannadı?
25. Angı dillär GE-dä ofiţial dilleri sayılȇrlar?
26. Kiriyet küüyü GE girer mi?
27. Kimin adını taşıyȇr bizim gimnaziya?
28. Gagauz sayılmaa deyni, angı dili lääzım bilmää?

Viktorinanın soruşlarına cuvap ettiniz. Şindi bakalım neyi adȇrsınız Gagauz Avtonomiyamıza.

YAŞASIN GAGAUZ ERİ!
Uzun ömür sana, BUCAK!
Şannı ol sän, halkım!
Kısmet, saalık hem zenginnik!
Seninnän salt aklım!
Binnärlän yıl yaşa, Bucak!
Sarsın seni dostlar.
Yıldan yıla çetin dursun
Erdä gagauzlar!

Мы с вами-граждане ГАГАУЗИИ,
от нас зависит, каким будет ее настоящее,
нам строить ее будущее,
пусть же наша автономия живет и процветает всегда!
С наступающим праздником Вас, с Днем образования ГАГАУЗИИ! А.К.