Կիսամյակային ամփոփիչ աշխատանք կենսաբանությունից
9-րդ դասարան
1-ին տարբերակ
Ազգանուն անուն__________________________________________________
1.Ինչո՞վ են պայմանավորված մուտացիաները:1 միավոր
ա/գենոտիպի փոփոխմամբ գ/միջավայրի պայմանների սեզոնային փոփոխություններով
բ/ֆենոտիպի փոփոխմամբ դ/միևնույն գենի ազդեցությամբ մեկից ավելի հատկանիշների
ձևափոխմամբ
2.Լրացրու՛ նախադասություն: :1 միավոր
Մոդիֆիկացիոն փոփոխականուփյունը կապված չէ _________________________ փոփոխման հետ:
3.Փոփոխականության որ ձևն էր Դարվինն անվանել անորոշ:1 միավոր
Պատասխան՝ ________________________________
4.Ճիշտ պնդումներին համապատասխանող տառերը գրի՛ր ներքևում բերված վանդակներում: 4 միավոր
ա.Մուտացիաների մեծ մասը ռեցեսիվ են և հետերոզիգոտ օրգանիզմներում չեն դրսևորվում:
բ. .Մուտացիաների մեծ մասը ռեցեսիվ են և հոմոզիգոտ օրգանիզմներում չեն դրսևորվում:
գ. .Մուտացիաների մեծ մասը դոմինանտ են և հետերոզիգոտ օրգանիզմներում չեն դրսևորվում:
դ. .Մուտացիաների մեծ մասը դոմինանտ են և հոմոզիգոտ օրգանիզմներում չեն դրսևորվում:
ե. Օրգանիզմի ֆենոտիպը ձևավորվում է գենոտիպի և կենսամիջավայրի պայմանների փոփոխության արդյունքում:
զ.Ռեակցիայի նորմայի սահմանը պայմանավորված է գենոտիպով և կախված է հատկանիշի նշանակությունից օրգանիզմի կենսագործունեության մեջ:
է. Զարգացման տարբեր պայմաններում նույն գենոտիպով օրգանիզմների հատկանիշները կարող են էապես տարբերվել:
5.Ժառանգական փոփոխականության ո՞ր ձևի հիմքում են ընկած գեների, քրոմոսոմների թվաքանակի փոփոխությունները: 1 միավոր
Պատասխան՝ _____________________________________
6.Ի՞նչ է մուտացիան: 1միավոր
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
7.Ի՞նչը բնորոշ չէ բնական ընտրությանը: 1միավոր
1/Բնական ընտրությունը փոփոխականության ենթարկված կենդանիների կողմից գիտակցական ընտրություն չէ:
2/Բնական ընտրության ընթացքում պահպանվում են օգտակար ժառանգական փոփոխություններով առանձնյակները:
3/Միջավայրի տվյալ պայմաններում բնական ընտրությունը թուլացնում է առանձնյակի հարմարվելու հարմարանքները:
4/ Բնական ընտրությունը հաջող է ընթանում պոպուլյացիաների թվաքանայի մեծացման դեպքում:
8.Նշի՛ր ներտեսակային գոյության կռվի օրինակները: 3 միավոր
ա/Ավստրալիայում մեղվատու մեղուն դուրս է մղել մարմնով փոքր, խայթ չունեցող մեղվին:
բ Ձմռանը ջրում լուծված թթվածնի պակասից ջրավազաններում ոչնչանում են ձկները:
գ/Նույն թռչունի ձագերը մրցակցում են միմյանց հետ բնում մնալու համար:
դ/Թռչունները սնվում են միջատնորով
ե/ Երբենմն երաժշտահավերը կոխոտելով ոչնչացնում են իրռնց ձագերին:
զ/Արուները պայքարում են էգի հաքմար:
9.Ի՞նչ օրինաչափությունն է ընկած էկոլոգիական բուրգի հիմքում:չշրջված: 1միավոր
ա/Բուսական նյութի զանգվածը հավասար է կենդանիների ընդհանուր զանգվածին:
բ/ Բուսական նյութի զանգվածը միշտ մի քանի անգամ ավելի է կենդանիների ընդհանուր զանգվածից
գ/ Բուսական նյութի զանգվածը մի քանի անգամ պակաս է կենդանիների ընդհանուր զանգվածից
դ/Սննդային շղթայի բույսերից սկսած յուրաքանչյուր հաջորդ օղակի կենսազանգվածը ավելանում է:
10.Նկարագրիր հովանավորող գունավորումը, որպես արտաքին միջավայրի պայմաններին օրգանիզմների հարմարվածության ձև: 1միավոր
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
11.Ո՞րն է տեսակի պարզագույն կառուցվածքը: 1միավոր
Պատասխան՝ ___________________________________________________
12.Ըստ սննդառության ինչպի՞սին են եղել առաջին պարզ օրգանիզմները : 1միավոր
Պատասխան՝ ___________________________________________________
13 Ի՞նչ տեսակի էկոլոգիական գործոններ են խոնավությունը և լույսը: 1միավոր
Պատասխան՝ ___________________________________________________
14, Ի՞նչ է կենսաերկրացենոզ: Ո՞րն է նրա հիմնական ֆունկցիան: 1միավոր
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
15,Ի՞նչն է միավորում կենսացենոզը կազմող տարբեր տեսակներին: 1միավոր
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
16,Օրգանիզմների միջև գոյություն ունեցքող ո՞ր փոխհարաբերությանը ո՞ր բնորոշումն է համապատասխանում : Ճիշտ պատասխանները լրացրու ստորև բերված աղյուսակում:/ 1մ,/
Փոխհարաբերություններ Բնորոշումներ
ա/ չեզոքություն 1,Փոխազդող երկու տեսակներից մեկը ստանում է օգուտ այն
բ/սիմբիոզ ժամանակ, երբ մյուս տեսակը ճնշվում է;
գ/մակաբուծություն. 2,Միևնույն տարածքի վրա ապրող տեսակները միմյանց վրա
դ/մրցակցություն անմիջականորեն չէն ազդում:
3,Համատեղ ապրող տեսակները հավակնում և օգտագործում են
միևնույն պաշարները:
4,Տարբեր տռսակների պատկանող օրգանիզմների միջև ձևավորվում են
փոխշահավետ հարաբերությունն:
17,Ստորին սննդային մակարդակից դեպի վերին մակարդակներ անցնելիս յուրաքանչյուր օղակում էներգիայի ո՞ր մասն է ցրվում ջերմությաննս ձևով:/1 մ./
1/1-5 3/80-90
2/5-20 4/50-*60
18,Ի՞նչ դեր ունի օզոնային շերտը:/1մ./
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________-
Կիսամյակային ամփոփիչ աշխատանք կենսաբանությունից
9-րդ դասարան
2-րդ տարբերակ
Ազգանուն անուն____________________________________________________________
1.Ինչը բնորոշ չէ մուտացիոն փոփոխականությանը: 1միավոր
ա/առաջացած փոփոխությունները չեն փոխանցվում սերունդներին
բ/ առաջացած փոփոխությունները փոխանցվում են սերունդներին
գ/փոփոխություններն առաջանում են հանկարծակի, թռիչքաձև, չունեն որոշակի ուղղություն
դ/ առաջացած փոփոխությունները մուտացիաների արդյունք են
2, Ճիշտ պնդումներին համապատասխանող տառերը գրի՛ր ներքևում բերված վանդակներում: 4 միավոր
ա.Գեներատիվ մուտացիաները չեն ազդում տվյալ օրգանիզմի հատկանիշների դրսևորման վրա և ի հայտ են գալիս հաջորդ սերունդներում :
բ. .Ֆենոտիպը ձևավորվում է գենոտիպի և կենսամիջավայրի պայմանների փոխազդեցության արդյունքում:
գԳեներատիվ մուտացիաներն առաջանում են սոմատիկ բջիջներում:
դ.Ժառանգվում է արտաքին պայմանների նկատմամբ օրգանիզմի ռեակցիայի նորման:
ե. Գենոտիպային համակցական փոփոխականության հիմքում ընկած են գեների, քրոմոսեմնեի կառուցվածքային փոփոխությունները:
զ.Սոմատիկ և գեներատիվ մուտացիաներնը դրսևորվում են տվյալ օրգանիզմում և չեն ժառանգվում
է. Զարգացման արտաքին պայմանների հետևանքով առաջացած փոփոխությունները չեն փոխում գենոտիպը և դրանք ընկած են ռեակցիայի նորմայի սահմաններում;
3.Ո՞ր փոփոխականության հիմքում են ընկած գեների, քրոմոսոմների կառուցվածքի կամ քրոմոսոմների թվաքանակի փոփոխությունները: 1միավոր
Պատասխան՝________________________________________________
4.Ժառանգական փոփոխականության ո՞ր ձևի դեպքում են գեները, քրոմոսոմները մնում անփոփոխ, բայց փոխվում են ժառանգական սկզբնակների զուգակցությունները և գենոտիպում դրանց փոխներգործության բնույթը: 1միավոր
Պատասխան՝________________________________________
5.Փոփոխականության ո՞ր ձևը կապված չի գենոտիպի փոփոխման հետ: 1միավոր
Պատասխան՝________________________________________
6. Դարվինն իր այցելած երկրներում ի՞նչն էր ուսումնասիրում: 1միավոր
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
7.Որո՞նք են օրգանական աշխարհի էվոլյուցիայի հիմնական շարժիչ ուժերը ըստ Դարվինի: 1միավոր
ա/մոդիֆիկացիոն փոփոխականությունը և մարդու կատարած ընտրությունը
բ/ժառանգական և մոդիֆիկացիոն փոփոխականությունը, գոյության կռիվը
գ/գոյության կռիվը և ժառանգական փոփոխականության հիման վրա կատարված բնական ընտրությունը
դ/գոյության կռիվը և մոդիֆիկացիոն փոփոխականության հիման վրա կատարված բնական ընտրությունը
8.Տրվածներից որոնք են միջտեսակային գոյության կռվի օրինակներ: Ճիշտ պնդումներին համապատասխանող տառերը գրե՛ք ներքևում բերված վանդակներում: 3միավոր
ա/Ավստրալիայում մեղվատու մեղուն դուրս է մղել մարմնով փոքր, խայթ չունեցող մեղվին:
բ/Ցրտի հետևանքով հողում ապրող կենդանիները ոչնչանում են:
գ/Նույն թռչունի ձագերը մրցակցում են միմյանց հետ բնում մնալու համար:
դ/Անապատներում ապրող բույսերի տերևները ձևափոխվել են փշերի:
ե/Երբեմն երաշտահավերը կոխոտելով ոչնչացնում են իրենց ձագերին:
զ/ Գայլերը հետապնդում են որսին և հոշոտում:
9.Ի՞նչն է բնորոշ բնական ընտրությանը: 1միավոր
ա/Բնական ընտրությունը փոփոխության ենթարկված կենդանիների կողմից գիտակցական ընտրություն է:
բ/Բնական ընտրության ընթացքում պահպանվում են օգտակար ժառանգական փոփոխություններով առանձնյակները:
գ/Միջավայրի տվյալ պայմաններում բնական ընտրությունը թուլացնում է առանձնյակի հարմարվելու հարմարանքները:
դ/Բնական ընտրությունը հաջող է ընթանում պոպուլյացիաների թվաքանակի խիստ նվազման դեպքում:
10. Նկարագրի՛ր սիմբիոզը: 1միավոր
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
11.Ո՞ր էվոլյուցիոն փոփոխություններն են նպաստում բնակության միջավայրի որոշակի, կոնկրետ պայմաններին հարմարվելուն: 1միավոր
Պատասխան՝________________________________________________
12.Ըստ Օպարինի տեսության երկրի ձևավորման առաջին փուլերում ինչպիսի՞ ջերմաստիճան է եղել: 1միավոր
Պատասխան՝_________________________________
13.Ի՞նչն է հանդիսանում բոլոր կենդանի օրգանիզմների կառուցվածքային միավորը, անկախ նրանց կազմավորվածության մակարդակից: 1միավոր
Պատասխան՝ _________________________________________
14.Ինչո՞վ է տարբերվում կենսացենոզը կենսաերկրացենոզից: 1միավոր
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
15. Ո՞ր էվոլյուցիոն փոփոխությունններն են տանում դեպի օրգանիզմների կազմավորվածության պարզեցում: 1միավոր
ա/արոմորֆոզները գ/իդիոադապտացիաները
բ/դեգեներացիաները դ/և արոմորֆոզները և իդիոադապտացիաները
16,Օրգանիզմների միջև գոյություն ունեցքող ո՞ր փոխհարաբերությանը ո՞ր բնորոշումն է համապատասխանում : Ճիշտ պատասխանները լրացրու ստորև բերված աղյուսակում:/ 1մ,/
Փոխհարաբերություններ/ Բնորոշումներ
ա/ մրցակցություն 1/, ասկարիդի, ոջիլի և մարդու փոխհարաբերությունը
բ/սիմբիոզ
գ/մակաբուժություն 2/,միևնույն տարածքի վրա ապրող սկյուռի և եղջերուի
դ/չեզոքություն փոխհարաբերությունները
3,մորեխի թվաքանակի բռնկումների դեպքում ավելի քիչ սնունդ է հասնում
գետնասկյուռներին:
4/Ծաղկավոր բույսերի և փոշոտումից միջատների միջև փոխհարաբե-
րությունը:
. 16,Օրգանիզմների միջև գոյություն ունեցքող ո՞ր փոխհարաբերությանը ո՞ր բնորոշումն է համապատասխանում : Ճիշտ պատասխանները լրացրու ստորև բերված աղյուսակում:/ 1մ,/
Փոխհարաբերություններ Բնորոշումներ
ա/ չեզոքություն 1,Փոխազդող երկու տեսակներից մեկը ստանում է օգուտ այն
բ/սիմբիոզ ժամանակ, երբ մյուս տեսակը ճնշվում է;
գ/մակաբուծություն. 2,Միևնույն տարածքի վրա ապրող տեսակները միմյանց վրա
դ/մրցակցություն անմիջականորեն չէն ազդում:
3,Համատեղ ապրող տեսակները հավակնում և օգտագործում են
միևնույն պաշարները:
4,Տարբեր տեսակների պատկանող օրգանիզմների միջև ձևավորվում են
փոխշահավետ հարաբերությունն:
17Թվարկեք Էկոլոգիական ոչ կենսածին գործոնները: 1միավոր
Պատասխան`_______________________________________________________
18.Ի՞նչն է ապահովում Երկիր մոլորակի վրա կյանքի անընդհատ գոյությունը: 1միավոր
Պատասխան՝________________________________________________________