Музыка 3 клас
Дата
Тэма «Выразная і выяўленчая інтанацыі сустракаюцца ў адным творы»
Мэта: сфарміраваць уяўленне аб паліінтанацыйным характары музычнага твора.
Задачы: фарміраваць уменні адрозніваць выразныя і выяўленчыя інтанацыі ў музычным творы; пашыраць прадстаўленні аб выразных і выяўленчых інтанацыях; развіваць рытмічныя пачуцці ў вучняў на прыкладах розных музычных інтанацый; уменні выразна спяваць; выхоўваць цікавасць да музычных твораў.
Ход урока
І. Арганізацыйны момант
Уваход у клас: «Хто дзяжурныя», муз. Д.Б.Кабалевского.
ІІ. Актуалізацыя папярэдніх ведаў.
Прагаворваю некалькі скорагаворак.
- Дзеці, што я цяпер сказала? (Скорагаворкі).
- Усе скорагаворкі, якія мы прамовілі, з'яўляюцца жанрам вуснай народнай творчасці.
- Што з'яўляецца адметнай асаблівасцю скорагаворак? (Хуткі тэмп, дыкцыя).
- А могуць быць скорагаворкі музычнымі? Прывядзіце прыклады. («Балбатун», «Барабан»). Давайце ўспомнім словы і разам прагаворым іх.
ІІІ. Увядзенне ў тэму ўрока.
- Давайце выканаем, толькі ў хуткім тэмпе і выразна вымаўляем слова.
- А цяпер, давайце, у больш павольным тэмпе праспяваем першую фразу, адзначаючы воплескамі ударныя склады. У музыцы таксама ёсць ударныя склады, але называюцца яны моцныя долі.
- У другой фразе вылучаем кожную долю. Мы адлічым пульс, дзе кожны ўдар адпавядае кроку. Усталі. Маршыруюць. Адчулі пульс?
- А ў трэцяй фразе мы адзначым пульс дробнымі крокамі ўжо іншымі рухамі. (Дробнены пульс).
- А як вы думаеце - інтанацыя ў гэтай папеўцы што-небудзь адлюстроўвае? (Дроб барабана).
Вывад: Як і тры кіта ў музыцы могуць сустракацца разам (танец і песня, марш і песня). Выразная і выяўленчая інтанацыя таксама могуць і часцей за ўсё сустракаюцца разам.
ІУ. Праца над новым матэрыялам.
- А зараз, дзеці, паслухаем музыку і паглядзім на ілюстрацыі на дошцы.
- Як вы думаеце - ці ёсць у музыцы і ілюстрацыях што-небудзь агульнае?
- Як бы вы назвалі гэтую музычную карцінку? Вы напэўна адразу ўспомнілі знаёмую папеўку з гэтай назвай.
- Як вы выконвалі папеўку? (па ролях).
- Чаму? Колькі дзеючых асоб? (Вершнік і каваль).
Выкананне папеўкі.
- Што музыка адлюстроўвае? (Перастук малаточкаў).
- Якія інструменты можна выкарыстоўваць для большай выразнасці папеўкі?
Паўторнае выкананне папеўкі.
- Як назавём інтанацыю ў гэтай папеўцы - выяўленчая або выразная? (Выразная - дыялог вершніка і каваля; Выяўленчая - перастук малаточкаў).
Вывад: Выразная і выяўленчая інтанацыі сустракаюцца разам.
- Дзеці, звярніце ўвагу, што музычныя інтанацыі могуць быць намаляваныя рознымі лініямі:
• Інтанацыя скорагаворкі - прамой лініяй;
• Зпытальная інтанацыя - падобная на «?»;
• Прызыўная інтанацыя - ломанай лініяй;
• Апавядальная інтанацыя - плаўнай, хвалістай лініяй.
- Як вы думаеце - якая «рыбка» па характары? (Добрая, пяшчотная, мілая і трохі чароўная).
У. Замацаванне вывучанага.
- У якой казцы сустракаемся з чароўнымі рыбкамі? («Казка пра рыбака і рыбку).
- А хто яе аўтар? (А. С. Пушкін).
- Да нас прыйшлі героі яшчэ адной казкі А.С.Пушкіна. (урыўкі).
- Даведаемся назву казкі і яе герояў? («Залаты пеўнік», «Астролаг», цар Додон, Пеўнічак).
- А музычны казачнік Мікалай Андрэевіч Рымскі-Корсакаў напісаў музыку да гэтай казцы. Даў ёй другое жыццё на сцэне. Ён вельмі ўмела даў музычную характарыстыку гэтых герояў. Ён казаў, што музыка - гэта мастацтва паэтычных думак.
- Паспрабуем даведацца герояў па музычным партрэце і ахарактарызуем іх інтанацыі. (Слуханне).
1. «Астролаг» - адлюстроўвае мігаценне зорак
2. «Цар Додон» - жартаўлівая інтанацыя
3. «Пеўнік» - крыклівая інтанацыя.
- Менавіта інтанацыя дапамагла нам даведацца герояў оперы-казкі.
Вынік: Музычная і літаратурная мова ўзаемазвязаны і дапаўняюць адзін аднаму.
УІ. Падвядзенне вынікаў
- Дзеці, якія дзве інтанацыі могуць сустракацца разам? (Выяўленчая і выразная).
- Ад яркасці музычных інтанацый залежыць выразнасць твора.
Выхад: «Хто дзяжурныя?» Д.Б.Кабалевский.