Әдәби уку дәресенә технологик карта

Дәрес темасы

Эш кешене тәрбияли, ә ялкаулык боза

Дәрес тибы

Яңа теманы өйрәнү, беренчел ныгыту

Максат

Төрле халык әкиятләре ярдәмендә хезмәтнең кешене тәрбияләү чарасы булуын аңлату, хезмәт кешесенең хөрмәткә лаек икәнен төшендерү.

Планлаштырылган нәтиҗәләр

Предмет буенча нәтиҗәләр :әфган халкының “Иң яхшы дару”, уйгур халкының “Тылсымлы китмән” әкиятләрен укып төп фикерне ачыклау

Метапредмет нәтиҗәләре: 

РУУГ : үз эшчәнлекләрен укытучы күрсәтмәсе буенча адымлап контрольдә тоту, үз эшчәнлекләренең дөреслеген тикшерү;

ТБУУГ: китап белән эшли белү, кирәкле мәгълүматны таба, гомумиләштерә белү, төшенчәләрне чагыштыра, анализлый белү;

КУУГ: күршең белән хезмәттәшлек итү,бердәм эшчәнлектә уртак кызыксынулар табып, уртак фикергә килү;

ШУУГ: әсәрләрдәге геройларга гомумкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү.

Эш методлары һәм алымнары

фронталь, индивидуаль.

Төп төшенчәләр: 

Хезмәт, хөрмәт, азган, падишаһ, өмет өзү, зиндан, китмән.

Чыганаклар: 

Г.М.Сафиуллина, Ф.Ф.Хәсәнова, Ә.Г.Мөхәммәтҗанова “Әдәби уку” 3 класс, 1кисәк, 53-57 нче битләр.

Дәреснең этаплары

Укытучы эшчәнлеге

Укучы эшчәнлеге

УУД

1. Оештыру.

-Уңай психологик халәт тудыру

-Исәнмесез, укучылар! Сезнең бүгенге әдәби уку дәресен мин Роза Рәгать кызы алып барачакмын. Ә хәзер, әйдәгез,сезнең белән танышып китик.

-Көз көне туган укучылар белән танышыйк эле?(рәхмәт)

-Кыш туганнарны күрик әле!(рәхмәт)

-Яз көне кемнәр туды икән?

-Кемнәр җәйгә калды?(рәхмәт)

- Мин сезгә бүгенге дәрестә яхшы кәеф телим; дәресебез кызыклы, файдалы һәм мавыктыргыч булыр дип ышанып калам. Укучылар, дәрестә актив булырсыз, булган белемнәрегезне күрсәтерсез һәм үз фикерләрегезне матур итеп, каушамыйча әйтерсез.

-Иң беренче эш итеп дәресебезнең девизын ачыклап китик. (тактадагы сүзләрдән мәкаль төзергә: эш кешене тәрбияли, ә ялкаулык боза).

-Ә сез бу мәкальне ничек аңлыйсыз?

-Бүгенге дәресебезне ЭШ КЕШЕНЕ ТӘРБИЯЛИ, Ә ЯЛКАУЛЫК БОЗА дигән девиз белән башлыйбыз.

-укучылар укытучы белән исәнләшә, таныша

-укучылар басалар һәм исемнәрен әйтәләр

-эш яраткан кешене хөрмәт итәләр, аңа ярдәм итергә ашыгалар, ә ялкауларны яратмыйлар

(К)- үз эшчән лекләрен укытучы күрсәтмәсе буенча үтиләр

1. Актуальләштерү. Теманы ачыклау.

-Әйдәгез, сезнең белән “Мин беләм” дигән уен уйнап алыйк әле. Сезгә тактада булган рәсемнәргә карап, аларга исем бирергә кирәк.

-1 нче рәсем, игътибар белән карагыз “Су анасы” (Г.Тукай)

-2 нче рәсем – “Шалкан” (рус халык әкияте)

-3нче рәсем – “Кызыл калфак” (Ш.Перро)

-4 нче рәсем – “Кәҗә белән сарык” (Г.Тукай)

-“Мин беләм” уенын бик яхшы башкардыгыз. Ә хәзер минем сорауга җавап биреп карагыз әле. Без бу рәсемнәрне бер сүз белән – гомумиләштереп – ничек атый алабыз?

-Әйе, дөрес әкиятләр.

-Укучылар, ә нәрсә соң ул әкият?

-Бүгенге дәрестә без әфган һәм уйгур халык әкиятләре белән танышачакбыз. Ә бу әкиятләр белән танышу өчен мин сезне мавыктыргыч сәяхәткә чакырам.

-Ә сез сәяхәт итергә яратасызмы соң?

-Без бүген сезнең белән сәяхәткә бик еракка барачакбыз. Шуңа күрә мин сезгә самолет белән очарга тәкъдим итәм. Әйдәгез әле, билетлар алыйк.

-укучылар иллюстрацияләргә карап әкият исемнәрен әйтәләр

-Әкиятләр

-халык-авыз иҗаты, аларда тылсым күп, әкиятләр яхшы тәмамлана

Билетлар алалар

(К) төрле фикерләрне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезләү

1. Яңа материалны аңлату

-Беренче тукталышыбыз – Әфганстан иле. (Әфганстан картада)

-Хәзер Әфганстан турында кызыклы мәгълүматлар тыңлап китегез. (слайд)

-Әфганстан илендә 20 төрле милләт вәкиле яши. Һәр милләтнең үзенә генә хас үзенчәлекләре бар. Әфган үзбәкләре танылган аш-су осталары һәм бик тә кунакчыл халык.

-Әфганстанда яшәгән халыкның иң күп өлешен пуштуннар тәшкил итә, алар хәрби яктан бик танылган. Ил белән дә алар идарә итә.

-Ә иң аз өлешен балутчи милләт халкы тәшкил итә. Алар кул эшләре белән танылганнар. Милли бизәкләрне саклап торалар.

-Бүгенге дәрестә без сезнең белән әфган халкы иҗат иткән “Иң яхшы дару” дигән әкият белән танышырбыз.

-Бу әкиятне безгә язучы, шагыйрь Разил Вәлиев тәрҗемә иткән.

-Сезнең табибка барганыгыз бармы?

-Ә менә әкияттәге табиб патшаны ничек дәвалады икән?

(әкиятне тыңлау)

-Табиб патшага нинди дару бирде?

ЯЛ МИНУТЫ

Бер,ике,өч торыгыз
Зарядкага барыгыз.
Утырыгыз,басыгыз
Бер,ике, өч санагыз.
Йөгерегез,йөзегез,
Сикерегез, йөрегез.
Матур итеп биегез
Ә хәзер ял итегез.

-Хәзер сәяхәтебезне дәвам итәбез. Үзбәкстанга юл тотабыз. (карта) Үзбәкстан – күп милләтле ил (слайд). Төп халкы үзбәкләр, таджиклар, уйгурлар, казахлар һәм б.

-Үзбәкстанда яшәүчеләрнең иң мөһим йолаларының берсе булып кешеләрнең бер-берсе белән яхшы мөнәсәбәттә булулары тора. Алар таныш булмаган кеше белән дә исәнләшәләр.

-Уйгурлар, үзбәкләр әфган халкы кебек бик кунакчыл. Дәрәҗәле кунак килсә хуҗа аны бик җылы кабул итә, йола буенча чәй белән сыйлаганда ул кунакка ярты пиала гына чәй ясый – бу кунакчыллык билгесе. Әгәр дә көтелмәгән һәм теләмәгән кунак килсә аңа чәйне пиаланы тутырып ясыйлар.

-1Сентябрь көне алар өчен бик мөһим дата - азатлык көне.

-Хәзер уйгур халкы иҗат иткән “Тылсымлы китмән” әкиятен укыйбыз.

-Сез китмән сүзе белән танышмы? Сүзлек эше.

-Китмән (КИТМӘНЛӘҮ) – Агач сапка туры почмак ясап утыртылган көрәк сыман үткен эш коралы (җир йомшарту, үсемлек төбенә туфрак өю, чүп үләннәрне тамырлары белән чыгару һ. б. өчен кулланыла.)

-Китмән нәрсәгә кирәк? Ни өчен кулланабыз икән? Әкиятнең исеменә игътибар итегез әле.”Тылсымлы китмән”

-Бу китмәннең тылсымы нидә икән? Игътибар белән укыйк әле.

(Әкиятне уку)

-Ни өчен әкият “Тылсымлы китмән” дип аталды? Китмәннең тылсымы нидә?

-Хәзер безгә сәяхәттә укыган әкиятләрне чагыштырырга кирәк. Әйдәгез сыйныфка кайтык.

-картадан күзәтәләр

-укытучы сөйләгән мәгълүмат белән танышалар

-әкиятне тыңлыйлар

-сорауларга җавап бирәләр

-картадан күзәтәләр

-укытучы сөйләгән мәгълүмат белән танышалар

-матик, тәпке, китмән-синоним сүзләр.

-Сүзлек белән эш

-чылбырлы уку

-эшләп арыгач ашыйсы килә

(ТБ) мәгълүматны таба, гомумиләштерә белү, төшенчәләрне чагыштыра, анализлый белү;

1. Беренчел ныгыту

(Класс ике төркемгә бүленә)

1төркем – “Иң яхшы дару” әкияте белгечләре 2төркем – “Тылсымлы китмән” әкияте белгечләре.

-Исебезгә төшереп китик, вакыт тасмасында әкиятләр нинди төпкемнәргә бүленәләр әле? (бик борынгы, борынгы, бик борынгы булмаган).

-Бүген укыган әкиятләрне сез нинди төркемгә кертер идегез?

-Патшалар кайчан яшәгән?

-Әкиятләрнең төп темасы? Укыган әкиятләр безне нәрсәгә өйрәтә?

-Тест эшләү:

1.Табиб патшага нинди дару бирә?

-чын дару

-хәйлә

2.Игезәк малайлар нәрсә эзлиләр?

-ашыйсыны китерә торган дару.

-акча, байлык

3.Бабай егетләргә нәрсә калдыра?

-акча

-китмән

4.Бу әкиятләр нәрсә турында?

-эшкә өнди, ялкаулыкны хурлый

-батырлык турында

-Ә хәзер тестларны тикшерү өчен эшләребезне партадашларыбыз белән алышынабыз. Бергәләп тикшерик.

-борынгы

-димәк, борынгы

-ялкау булмаска, хезмәтне яратырга, эше булган кеше генә яхшы , мул яши.

1. Йомгаклау. Рефлексия

-Татар халкында бик матур мәкальләр бар. Ә менә сезнең “Эш агачы һәрвакытта бик юмарт китерер җимеш “ дигән мәкаль ишеткәнегез бармы? Мәкальне ничек аңлыйсыз?

-Менә безнең дәресебезнең дә эш агачы үсеп җитте. Ләкин бу серле агач. Димәк, аның җимешләре дә серле.

-Ә хәзер агачтагы серле җимешләрне җыйыйк әле.

(Алмаларга мәкальләр язылган, һәр бала теләгән алманы ала):

-Эшләп ашасаң, тәмле булыр.

-Тырышкан табар: ташка кадак кагар.

-Аз сөйлә, күп эшлә.

-Бүгенге эшне иртәгә калдырма.

-Калган эшкә кар ява.

-Кем эшләми , шул ашамый.

-Тирләп эшләсәң, аш тәмле була.

-Эшләгән ашый, эшләмәгән башын кашый.

-Җимешне вакытында аша, эшне вакытында эшлә.

-Тырышлык-зурлык, ялкаулык - хурлык.

-Ялкау бул

-Эшләмә

-Эшләгәндә сөйләшеп тор.

-Тик ят.

-Күбрәк ятып тор.

-Син нигә бу җимешне сайладың?

-Ә нигә бу җимешләр агачта калды соң?

-Сез җыеп алган җимешләрдәге мәкальләр сезнең тормыш девизы булып калсын. Хезмәтне яратыгыз, тырышып укыгыз, дус булыгыз!

-Бүгенге дәрес өчен рәхмәт. Дәрестә барыгыз да бик актив катнаштыгыз ... Ә өйгә эш: әкият язып карагыз әле.

-Сау булыгыз!

-ялкау булмаска, тырышып эшләргә

-мәкальләрне сайлыйлар, укыйлар, аңлаталар.

-җаваплар

-ул җимешләр безне ялкаулыкка өйрәтә

(Ш)-кешеләрдә уңай һәм тискәре сыйфатлрны чагышты ру,

этика кагыйдәләренә туры китереп нәтиҗәләр ясау.