D – элементтерінің жалпы сипаттамасы. Мыс. Мырыш.

Сабақтың тақырыбы:

d – элементтерінің жалпы сипаттамасы. Мыс. Мырыш.

Бүгінгі сабақта

1. Химия және біз. ( назар аудару )

2. «Білім шыңына өрлейік!» (жаңа сабақ)

• «Байқап көр!» (зертханалық жұмыс)

4.«Іздесең - табасың, талаптансаң – жетесің,

зейін салсаң – ұғасың»

5. Ой қорыту (қорытындылау)

Мыс және мырыштың табиғатта таралуы

Алынуы

Физикалық қасиеттері

Химиялық қасиеттері

Қосылыстары

Биологиялық рөлі

Қолданылуы және өнімдері

Химия және электрлік (мамандықтағы маңызы)

Зертханалық жұмыс

Мыстың - жер қыртысындағы мөлшері 0,01 % массаны құрайды. Ол саф күйінде және көбінесе қосылыстар түрінде кездеседі. Қазіргі уақытта 170- тен астам мыс құрамды минералдар белгілі.

Мырыш – жер қыртысында таралуы бойынша элементтер арасында 23 орынды алады. Мырыштың маңызды минералдары – мырыш алдамшысы, көптеген сульфидтік кендердің құрамына кіреді. Сондай-ақ цинкат, мырыш шпаты түрінде кездеседі.

Пирит

Халькозин

Халькопирит

Мырыш алдамшысы

Алыну жолдары

Гидрометал-лургиялық

Пирометал-

лургиялық

Физикалық қасиеттері

Сu

Zn

Мыс және мырыштың химиялық қасиеттері

МЫС

МЫРЫШ

Cu

Zn

Жай заттармен әрекеттесуі:

Cu+ Cl 2 CuCl 2

2Cu+ O 2 2CuO

Cu + S CuS

Күрделі заттармен әрекеттесуі: Cu+2H 2 SO 4 CuSO 4 + SO 2 +

2 H 2 O

Cu+2Ag NO 3 Cu (NO 3 ) 2 +2Ag

Жоғары температурада мырыш – жай заттармен: галогендермен, оттекпен және күкіртпен әрекеттеседі:

Zn+ Cl 2 ZnCl 2

2Zn+ O 2 2ZnO

Zn + S Z n S

Мырыш азотпен және сутекпен әрекеттеспейді.

Мыс және мырыштың қосылыстары

МЫС

МЫРЫШ

Cu

Zn

Мырыш сульфаты

Мыс сульфаты

Мыс сульфаты

Мырыш оксиді

Мырыш сульфиді

Малахит

Биологиялық маңызы

Мыс және мырыштың қолданылуы

МЫС

МЫРЫШ

Cu

Zn

МЫРЫШ

Темір және болат бұйымдарын қорғауда

( жез , нейзильберцинкаль)

Мыс және мырыш өнімдері

«Байқап көр!»

Мыс, мырыш иондарына сапалық реакция

МЫС

МЫРЫШ

Cu

Zn

Сынауыққа

натрий

гидроксидінің

1 мл ерітіндісін

құйып, оған тән

тұнба түзілгенше бірнеше тамшы мыс тұздарының ерітіндісін қосыңдар. Реакцияның иондық теңдеулерін жазыңдар

Сынауыққа

1 мл мырыш

тұзы ерітіндісін құйып,

қоймалжың түссіз тұнба түзілгенше сілті ерітіндісінен тамшылатып қосыңдар. Осы реакцияның иондық теңдеуін жазыңдар

«Іздесең - табасың, талаптансаң – жетесің,

зейін салсаң – ұғасың»

1 . 2Сu + ... 2 СuО

1 . 2Сu + ... 2 СuО

2. ... + ... Сu Cl2

2. ... + ... Сu Cl2

3. Сu Cl2 + ... Сu (OH)2 + 2NaCl

3. Сu Cl2 + ... Сu (OH)2 + 2NaCl

4. Cu(OH)2 + H2SO4 ... + …

4. Cu(OH)2 + H2SO4 ... + …

5. Zn + … ZnSO4 + ...

5. Zn + … ZnSO4 + ...

6. ZnO + ... Zn (NO3)2 + ...

6. ZnO +

7.

7. Zn + ... ZnCl2

Назарларыңызға рахмет!