Дадатковае заданне па мове "Словаўтварэнне"

Словаўтварэнне

Тэрмін “словаўтварэнне” мае два значэнні: 1. Раздзел мовазнаўства, у якім вывучаюцца вудова вытворных слоў, спосабы і сродкі іх утварэння. 2. Працэс утварэння новых слоў паводле пэўных узораў.

Віды пераходу адной часціны мовы ў другую:

1. Субстантывацыя – пераход прыметнікаў, дзеепрыметнікаў, займеннікаў у разрад назоўнікаў: дзяжурны, марожанае.

2. Ад’ектывацыя – пераход дзеепрыметнікаў у разрад прыметнікаў: загарэлы, калючы.

3. Адвербіялізацыя – пераход склонаых формаў назоўнікаў у прыслоўі: вечарам, уначы.

№1. Вызначце ў словах утваральныя асновы.

Прыгарад –

Прыгарадны –

Каса –

Касец –

Ваенны –

Даваенны –

Марскі –

Прыморскі –

Садовы –

Садоўнік –

№2. Вызначце марфемную будову і спосабы ўтварэння слоў.

Марскі ( ), жалезны ( ), мара ( ), запіс ( ), узлесак ( ), прыход ( ), бяззубы ( ), няшчыра ( ), пераплётчык ( ), падзяка ( ), дарослы ( ).

№3. Размяркуйце ў табліцы словы паводле спосабу іх утварэння.

Светла-зялёны, вечназялёны, сінявокі, белагрывы, зернясклад, мімаволі, плашч-палатка, плытагон, левабярэжжа, штораз, малаверагодны, часопіс, летапіс, завод-аўтамат, стогалосы, інжынер-канструктар.

№4. Запішыце поўныя назвы, адпаведныя абрэвіятурам.

НАН

НТР

ЛіМ

НДІ

ДАІ

МТЗ

ЦУМ

ЭВМ

ВНУ

СЭС

Гарсавет

Загс

Камбат

Гарана

Прафсаюз

Райцэнтр

Лясгас

Калгас

Медістытут

№5. Падкрэсліце словы, якія перайшлі ў іншую часціну мовы.

Нашы перамаглі – нашы суседзі, смелы паляўнічы – паляўнічы нож, наступнае выданне – дзверы ў наступнае, з апошнім рублём – дзяліцца апошнім, прыйду ноччу – дыхаю гэтай ноччу, назва ў гары незвычайная – недзе ўгары, страы ўспамінае былое – стары чалавек успамінае былое жыццё, чалавек быў свой – свой не здарадзіць, сталовая талерка – наша сталовая.