Дж.Яндиев - вахари кхоллами

ЦIаккха йицлургйоаца цIи

Поделиться…

новости недвижимости

«Хало оатто сона яйза ца хилча, 
Сай вахар сона вахар хетаргдацар. 
Дикадар, водар ла ца мегача, 
Айса леладечох со вашаргвацар» 
Укх муг1арий автор, Яндиев Хамарзий Джамалд ваь укх деношка 100 шу дизад. Дерригача дуненна ц1ихеза вола г1алг1ай къаман сий дола во1, Яндиев Джамалдин везаш, цун кхоллам хьамсара болаш, цун вахара наькъаш довзаш бар гулбеннараш. Уж ба: вай къаман истори тохкаш вола Газиков Берснакъ, Джамалдин дезалца дика хьоашал доаг1аш вола Котиев Назир, Яндиев Джамалдин ц1ерах йола вай Паччахьалкхен библиотека болхлой Мальсагова Лида, Бекова Марет, иштта вовзаш вола поэт Цуров Рамзан, къаман литература дезаш а довзаш вола Аушев Муса. 
Института 1илман болхлоша, Танкиева Лидас, Матиев Мохьмада, Хамчиев Султана, Евлоева Азас, Солсанова Азас, Накостоев Хаважа шоай арг1ах докладаш йийшар Джамалдина вахарах а кхолламах а лаьца. 
Саг беркате хилча цун лаьрх1а д1адоладаь х1ама беркате хул оал, ший вахача хана Джамалдина лелабаь никъ санна беркате а безаме а дар из в1ашаг1кхетар. 
Лорах1ам болаш дар цу кхетаче дакъа лоацаш, филологически 1илмай кандидат йола Джамалдин йо1 Марем хилар. Хьаьшашта баркал а оалаш, в1ашаг1кхетар бахьан керда а доаккхаш къамаьл дир института кулгалхочо Тангиев Батыра Бахьаудин, иштта Яндиев Джамалдин вахара наькъах лаьца а дийцар цо. Д1ахо из кхетаче д1айихьар, филологически 1илмай кандидат йола, 1илман-тохкама института, г1алг1ай литература тохкача отдела кулгалхочо Мартазанова Мохьмада Хьанифас. Г1алг1ай литература тохкаш ше хиларга хьежжа, Джамалдина вахарах, кхолламах лаьца Хьанифас яздаьд «Х1анзара г1алг1ай литература» 1-ча тома т1а. 
Яндиев Хамарзий Джамалд ваьв 1916 шера 20-ча октябре, Пригородни районерча Балта яхача юрта. Диъ шу даьнна хиннав Джамалдин нана кхелхача хана. Даь-нанас кхеваьв из. Даь-нанас сомабаьккхар са литературацар безам, яхаш дувц поэто. 
1925-ча шера шоай юртара ишкола дийша йистейоаккха цо. 1929-ча шера Буро т1а индустриальни политехникуме деша вода из, 1936-ча шера диплом хьаэца Джамалдина, тепломеханик - говзал йола. Цу шера «Ленинский путь» оалача газете балха вода. 1934-1937-ча шерашка Горький ц1ерах йола Литературни институте дешаш хул из. 20-ча декабре 1936-ча шера «Ленинский путь» оалача газете корреспондент волаш болх бу Джамалдина. 1938-1944 шерашка Нохч-Г1алг1ай йоазонхой союзе кулгалхо хул из. 23-ча феврале 1944-ча шера къаманца мехках воал из. Моцала к1алхарвала тайп-тайпара белхаш леладу Джамалдин. Цу къизача кхойтта шера, ший дега хьамсара бола болх чукъувла цо. 
Х1ама довза а ваха а сутара хиларо, поэзи ч1оаг1о езаро г1о до Джамалдина, кхоачаш ткъо шу а далале, поэт а хинна, д1аотта. Джамалдий стихай хьалхара ши сборник г1алг1ай а эрсий а метта арадаьннад 1941-ча 1943 - ча шерашка, кхоалаг1дар – «Наьна лоамаш» - 1959 -ча шера. 
Вай къам сердалонга дугаш къахьегаш к1оарга лар йитарех ца1 ва Яндиев Джамалдин. Г1алг1ай къам з1амига да оал, боарамга диллача з1амига дале а овла к1орагеи, деналах ч1оаг1еи, сакхетам лакхеи болаш-м хиннад вай къам массаза. Гаьннара даьшкара доаг1а ц1ена, хоза, сагах саг веш мел дола г1улакхаш вай къамах даьхкад, х1анза а да. Из вайна хьагойт къаман йоазонхоша, 1илманхоша, поэташа. 
Сага мотт 
Хьо 1аьржача дега чура хьалувш хилча, 
Ма б1еха, ма харц ба хьо сага мотт. 
Хьо тийшача балхах биза хилча 
Дуне а х1алакдергда, 
Астарах биза беза сага мотт 
Хьо ц1енача дег чура хьалувш хилча, 
Ма б1аьхий, ма хоза ба хьо сага мотт. 
Хьо маьршача уйлашца бувзабенна хилча, 
Бешлоам-Корта а бошорг ба 1а, дунен тоам бу сага 
Ва мотт!