Эрте турмуш курууга каршыбыз!

Биз эрте турмуш курууга Каршыбыз!

" Кыздар, ай"

Жашыл гүлдөй жайкалып,

Айылды сонун түрлөнткөн.

Ак жибектей буралып,

Балапандай тең өскөн.

Басканы сонун маралдай,

Биздин Ала-Тоонун, кыздары

Он бешинде ай толуп,

Жарыгы тоону жапкандай.

Таң сөгүлүп жаркырап,

Алтын нурун чачкандай.

Кызыл, бир тазыл элеси,

Биздин кыргый мүчө,кыздар, ай!

Бардык нерсе үй-бүлөдон башталат

Үй-бүлө бул ыйык нерсе.Бул кичинекей мамлекет.Ошол мамлекетте тынчтык, бейкутчулук болсо ал үй-бүлө элге үлгү болчу үй-бүлөдөн болот.Ал эми жалпы эле адамзаттын парзы бул үй-бүлө куруу,Адам атанын тукумун улоо,балдарга жакшы тарбия берүү.

Бирок эселек кезде эрте турмуш куруп, турмушу бузулган жаш кыздардын саны өсүп жатканы өкүнүчтүү.

Барынан мурда тебеленген укук, ажырашуунун кесепетинен жапа чеккен балдардын келечеги кандай болот?

Адистер түшүндүрүү иштерин күчөтүүнү сунуштайт.

Өкмөттүк эмес уюмдардын иликтөөсүндө жашы жете элек же өспүрүм курагында турмуш курган кыздардын саны барган сайын өсүүдө. Кейиштүүсү турмушка даяр боло элек эселек кыздар, ортодо балдар чайналууда. Акыйкатчы институтунун балдардын укугун коргоо бөлүмүнө жылына жүздөгөн кыз-келин кайрылат.

Адистердин айтуусунда баардык учурда жаш кыздардын укугу тебеленүүдө. Себеби диний жөрөлгөлөр менен үйлөнгөндүктөн расмий нике кагазы жада калса паспорту да жок экендиги өкунүчтүү

Жашы жете элек адамдардын никеси — бирөө 18 жашка толо элек эки адамдын баш кошуусу. Эл аралык иликтөөлөргө караганда, жашы жете элек балдар никеге толук макулдугун берүүгө жөндөмсүз. Себеби өз жашына байланыштуу никенин кесепеттерин толук түшүнө алышпайт, үй-бүлөлүк жана жубайлык милдеттерин толук аткара албайт деп эсептелет.

Эмне үчүн эрте турмушка чыгышат ?

Психологдордун изилдөөсу боюнча:

• Кыздар турмушка чыгууга шашышат себеби:
• ата-энеси бербеген жылуулукту жолдошунан издейт
• Аз камсыздык
• Үйдөгү уруш-жаңжалдар
• Ата-энеси чогуу жашабагандардын кыздары
• Окууга кызыгуусу төмөндүк
• Жаш кыздардын жигиттерге алданып калуусу
• ......

Тарыхка кайрылсак

Кыргызстандын мурунку муундары көчмөн болушуп,мал кайтарышканы сабатсыздыкка алып барган.Ошол убакыттагы түшүнук боюнча «кыз бала 12жашында балакатка жетет б.а.турмушка чыгууга даяр» деп эсептешкен.Өтүп бара жаткан кызды тумагы менен атып уруп ,эгер кыз жыгылбаса «турмушка даяр,бышкан кыз экен»деп да түшунушкөн

Эрте турмуш кургандар

16-17 жаштагылар

Айылда жашоочулар

Аз камсыз үй-бүлөлөр

Мүлктөргө ээлик кыла алышпайт

9-классты аяктап кеткендер

Эч жерде иштешбейт

Биринчи баласын 18-жашта төрөшөт

Ооруларга көп чалдыгышат

Баласынын салмагы,бою нормадан төмөн

Социалдык колдоодон чектелип калышат

Статистикага келсек:

Статистика боюнча 2018-жылы кыздардын эрте турмушка чыгуусу- 16,4% айыл жеринде болгон .Шаарда-8,6% көрсөткөн.

.

Кыргызстанда өспүрүм куракта турмуш кургандардын саны жалпы баш кошкондордун дээрлик 13 пайызын түзөт.

Бул жыл сайын 7 миңдей эселек күйөөгө тиет дегенди билдирет.

2013-жылы миңден ашуун баланы 16-17 жаштагы өспүрүмдөр төрөгөн.

Өткөн жылы алтымыштан ашуун эне өлүмү катталса, арасында 18ге толо элек келин төрөттөн каза тапкан. Ал эми Евразиядагы мамлекеттердин ичинен 19 жашка чейинки төрөгөндөрдүн саны боюнча Кыргызстан 5-орунду ээлеген жана бул өсүү гана үстүндө.

Кылмыш-жаза кодексинде никеге туруу мыйзамын бузгандыгы үчүн жоопкерчилик каралган. Алсак, 17 жашка толо элек адамды никелик мамилеге мажбурлоо-беш жылга чейин эркиндиктен ажыратууга жазаланат, ал эми 17 жашка толо элек адамды ала качкандар он жылга чейин эркиндиктен ажыратылат.

Кайсы куракта турмушка чыгуу ылайык?

Эгер кыздарды жаш курагы боюнча турмуш куруусун ала турган болсок, 18ден 25 жашка чейинки мезгил ыңгайлуу курак болуп эсептелет. Бул убакта кыз баланын денеси жетилип, сөөктөрү бекемделип, акыл-эс кирип, физикалык жактан бала көтөргөнгө жарап калат.

Урматтуу өспүрүмдөр! Жаш кезиңерди бактылуу өткөрүшүңөрду каалаймын.Себеби өзүңөр билгендей өткөн убакыт кайтарылбайт.Эгерде силердин укугуңар корголбой,зомбулукка учурап жатсаңар өзүңөрдөн чоң адамдарга,мугалимге,ата-энеге кайрылгыла!Чечилбеген маселе болбойт

Кыргызстанда балдар үчүн ишеним телефон номери-111 кызмат кылат.Бул номерге каалаган телефон менен ,каалаган убакытта чалып маселени чечсе болот.

Сени коргоочулар бар экенин унутпа!

Көңүл бурганыңыздар үчун рахмат!