Просмотр содержимого документа
«"Ғұндар (Хундар) мемлекеті" атты 10 сыныбына арналған сабақ жоспары»
Мерзімі: | 16.11.2016 | Қазақстан тарихы | 10а 2 –ші сағат |
Тақырыбы: | Ғұндар (Хундар) мемлекеті |
Жалпы мақсаты: | Б.з.д. ІІІ ғасырларда Шығыста пайда болған Ғұндар туралы түсінік қалыптастыру.Қытай жазбаларының маңыздылығын,Ғұн мемлекетінің күшейіп дамуындағы ішкі,сыртқы жағдайларды көрсету |
Күтілетін нәтиже: | 1. Ғұндар билеушісі құрған ғұндар 500 жыл өмір сүргенін қосымша мәліметтер пайдалану арқылы ойларын толықтырады 2.Көшпелі тайпаларды ығыстыра отырып «Халықтардың ұлы қоныс аударуы» туралы түсінік қалыптасады 3. Мөде,Аттила тәңірқұтыларының еңбегін қытай деректерінен көптеп кездесетінін қысқаша қысқа метражды үзіндісінен және қосымша мәлімет арқылы түсінеді 4.3 рет мемлекет құрғанын ,ол жерлерді сұлба картаға түсіріп,ой қорытынды жасайды 5.Тәңірқұтылардың елді біріктіруін қысқаша көрініс ретінде көрсетеді |
Сілтеме: | Қазақстан картасы,кесте суреттер,қосымша мәліметтер,қысқа метражды үзінді |
Сабақ кезеңі | Мұғалім іс-әрекеті | Оқушылардың іс-әрекеті | бағалау |
Ұйымдастыру кезеңі | Тәуелсіздік туралы Қ.Нұртастың әнінен үзінді айттырып оқушыларды рухтандырып аламын Оқушыларды топқа бөлу | тыңдайды Қаңлы, үйсін ,ғұндар өз жұптарын тауып, бір топ болады. | |
Білім | «Өткенімізді түгендемей, Бүгінімізді бүтіндей алмаймыз» Маңғыстаудың заңғар жазушысы Ә.Кекілбаев айтқандай бүгінгі сабағымыз өткен сабақтың жалғасы | Ғұндар/ Хунну/ туралы қысқаша көз жүгірту | |
Түсіну | Тақырыпшалар беріліп кескін картаға ғұндардың орналасқан аумағын түсіріп қорғау тапсырылады | Қаңлы: Ұлы ғұн державаның 500 жыл (Б.з.д 209-б,з 216ж) Үйсіндер: Батыс ғұн империясының құрылған жерлерін -170жыл (бз 46-216 ж) Ғұндар; Европа ғұн ордасын 95 жыл (375-469жж) | Бірін-бірінің флипчартына жапсырады Екі жұлдыз, бір тілек |
Қолдану «көрініс» | Әр топқа қысқа метражды /ұлы дала дүбірінен» үзінді көрсетіп идеясын аштыру Қалған екі топ көрініс жасау | Қаңлы видеодан естігінен/ атасы мен немересінің әңгімесін тыңдап оның идеясын әңгімелеп жеткізеді/ яғни сын тұрғысында ойланады. Үйсін; Мөденің әскеріне қатаң тәртіп енгізуін Ғұн: Мөденің жер үшін күрескенін | Әр топқа бағдаршам арқылы бағалату |
Талдау | Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойып мәтінді толықтыру диктанты | І топқа тапсырма Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойып мәтінді толықтыр ------ --- жылы Мөде шанью билікке келді Негізгі қарсыласы--------- ------- болды Қытайдың Хань әулеті билікке келгеннен кейін--------- ------ соғыс басталды ---------- ------Император қызын ғұн билеушісіне әйелдікке беріп, ---- --- орнатады Мөде тұсындағы халық саны------ болып , ------- ----- -------гүлденді Мөденің мұрагері------ -------- ------- ---------- ------- ----- ------- түсті. ІІ топқа: Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойып мәтінді толықтыр Жауабы: ІІ топтікі: 1.Ғұндарда ------------тайпасынан ----------сайланатын 2.---------- пен ----------- басқаратын----- ---------- болды. 3. Азық-түлікке жауап беретіндерді ---------,------------, ----------- ,жан басы есебін ------------------------,--------- ---------------- болды. 4. Ғұндар -----әкімшілікке бөлініп --------------,--------------, -------------,--------, ------- ------- тағайындады. 5. Ғұндардың --------- ---------- дін болды. Олар патшасын «----- -------------- -------------------- --------» деп түсінді. 6. ------------- көшпелілердің ------------------- ---------- құрды. ІІІ топқа Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойып мәтінді толықтыр ------ мен ------ арасында --------- ------- жүреді --------- ---------шекарадағы сауданы кеңейту үшін------------ ------------- соғыс ашты. --------------, ------------- ----------- орнатады. Ішкі билікке таласудан ----- ------ жылы -------- және --------- екіге бөлінді. --------------шанью бастаған---------- ----- - ---------орнатты ------------ бастаған --------- топ Қытайдың -------- - --------- көшеді | шапалақ |
жинақтау | Өзін-өзі тексеру сұрақтары Тез жауап алу | Ғұн билеушісі қалай аталады? А) Гуньмо Б)Хан В)уәзір Е)шанью 2. Ғұн тайпалары батысқа қарай қай ғасырда жылжыды? А) Б.з.д 55 жыл Б) б.з.б 2 ғасыр В)б.з-дың 4 ғ Е) б.з.б. 1 ғасыр 3.Каталаун шайқасы қай жылы болды? А) 375 ж Б) 395ж В) 438ж Е) 451ж 4.Еділ туралы қай тарихшы жазды? А) Герадот Б) Прииск В) Страбон Е)Ксенофонт 5.Ғұндар ыдыс-аяқ жасауға төмендегі материалдың қайсысын пайдаланған? А) ағаш Б)металл В) тері Е) балшық 6.Бұйымның бетіне алтын тү»іршіктерді дәнекерлеу әдісі қалай аталады? А)безендіру Б) полихромдық стиль В) зерлеу Е) бояу А деңгейлі оқушы «Аттиланың» Европадағы ерлігі туралы қосымша мәлімдейді | Басбармақ |
бағала | Критериалды бағалау
«Көк тудың желбірегені» музыкасы жіберіледі | Аты жөні | Кескін карта | көрініс | диктант | тест | қорытынды | | | | | | | Ту ұстап қол тұрып хормен |
Үйге | Ғұндар тақырыбын оқып ,сөзжұмбақ құрастыру | Аттила, Мөде туралы эссе жазу |
Жауабы: І топ:
Б.з.д 209 жылы Мөде шанью билікке келді
Негізгі қарсыласы Хань империясы (Қытай) болды.
Қытайдың Хань әулеті билікке келгеннен кейін Бз б 200жылы соғыс басталды.
Келісімшарт бойынша , Император қызын ғұн билеушісіне әйелдікке беріп, 40 жыл тыныштық орнатады
Мөде тұсындағы халық саны 300 мың болып ,ғұндар кемеліне жетіп гүлденді
Мөденің мұрагері Лаушан тәңірқұты тұсында Ғұн мемлекетінің құдыреті арта түсті.
Жауабы: ІІ топ:
1.Ғұндарда си- люань- ди райпасынан патша сайланатын
2. Шығыс пен батысты басқаратын кіші хандар болды.
3. азық-түлікке жауап беретіндерді уәзірлер,қолбасшылар,әскербасылар ,жан басы есебін жүргізушілер,тәртіп сақшылары болды.
4. Ғұндар 24 әкімшілікке бөлініп мыңбасылар, жүзбасылар, онбасылар, билер, кіші бектер тағайындады.
5. Ғұндардың діні тәңірлік дін болды. Олар патшасын «Көк тәңірінің өзі жаратқан адам» деп түсінді.
6. Ғұнда көшпелілердің алғашқы империясын құрды.
3 топтың жауабы:
1.Ғұндар мен Қытай арасында айырбас сауда жүрді.
2. б.з.б 158 жылы шекарадағы сауданы кеңейту үшін-Тәңірқұты Қытайға соғыс ашты.
3. Ғұндар үйсін елін өзіне қарату мақсатында елші жіберіп ,некелік байланыстар орнатады.
4.Ішкі билікке таласудан б.з.б 55 жылы оңтүстік және солтүстік болып екіге бөлінді.
5.Хуханьке шанью бастаған оңтүстік топ Қытаймен бейбіт қатынас орнатты.
6. Чжи-Чжи бастаған солтүстік топ Қытайдың қысымыен батысқа көшеді.
Тақырыпты алған себебім Ғұндар туралы толық мағлұмат беру.Дүние жүзінде алғаш осы ғұндар ғана үш жерде бірнеше жыл үш рет мемлекет құрғандығын білдіру. Олардың құрған мемлекеттері: 500 жыл Ұлы ғұн державасы (Б.з.д 209-б,з 216ж), 170жыл Батыс ғұн империясы (бз 46-216 ж) 95 жыл Европа ғұн ордасы (375-469жж) болып және дүниежүзіне ұлттық технологиямыз ат үстіне ер тұрманды пайдалануды,намысшылдықты,патриоттық сезімді ұялата білгендігін ,сонымен бірге өздерін сыйлата алғандығын білдіру.