Гомологдор жана гомологиялык катар.

Гомологдор.

Гомологиялык катар.

Гомологдор –түзүлүшү жана касиеттери боюнча окшош,бири биринен бир же бир нече – СН 2 группасы менен айырмаланган заттарды айтабыз.

Алкандар жалпы формуласы C n H 2n+2 , n –көмүртек атомунун саны.

Мындай бирикмелердин катарын гомологиялык катар деп атайбыз.Бул катардын ар бир мүчөсү гомологдор деп аталат, ал эми коншу гомологдон айырмаланган атомдордун группасы, (группа – СН 2 ) – гомологиялык айырмачылык деп аталат. .

Алкандардын гомологиялык катары

Метан

СН 4

Н – СН 2 – Н

Молекулада көмүртектин атомунун саны көбөйгөн сайын кайноожана эрүү температурасы ,тыгыздыгы көбөйөт.

С 2 Н 6

Н – СН 2 – СН 2 – Н

Этан

С 3 Н 8

Н – СН 2 – СН 2 – СН 2 – Н

Пропан

Бутан

С 4 Н 10

Н – СН 2 – СН 2 – СН 2 – СН 2 – Н

Гомологдор физикалык касиеттери боюнча айырмаланышат.

Алкендердин гомологиялык катары

С n H 2n

Этен

С 2 Н 4

H 2 C = CH 2

Пропен

С 3 Н 6

H 2 C = CH – CH 3

С 4 Н 10

H 2 C = CH – CH 2 – CH 3

Бутен-1

H 2 C = CH – CH 2 – CH 2 – CH 3

С 5 Н 12

Пентен-1

Алкиндердин гомологиялык катары

С n H 2n-2

Этин,же ацетилен

HC ≡ CH

С 2 Н 2

Пропин

С 3 Н 4

HC ≡ C – CH 3

Бутин-1

HC ≡ C – CH 2 – CH 3

С 4 Н 6

С 5 Н 8

HC ≡ C – CH 2 – CH 2 – CH 3

Пентин-1

Спирттердин гомологиялык катары

С n H 2n+1 OH

Бутанол-1,

Метанол,

СН 3 ОН

С 4 Н 9 ОН

же метил спирти

Же бутил спирти

CH 3 – OH

CH 3 – (CH 2 ) 2 – CH 2 – OH

Пентанол-1,

С 5 Н 11 ОН

С 2 Н 5 ОН

CH 3 – CH 2 – OH

Этанол,

Же амил спирти

же этил спирти

CH 3 – (CH 2 ) 3 – CH 2 – OH

Пропанол-1,

С 3 Н 7 ОН

пропил спирти

CH 3 – CH 2 – CH 2 – OH

Альдегиддердин гомологиялык катары

С n H 2n+1 CHO

Пропаналь, же

Метаналь,

Же кумурска альдегиди

пропион альдегиди

НСОН

СН 3 СН 2 СНО

Этаналь, же

СН 3 СОН

Бутаналь,

СН 3 (СН 2 ) 2 СНО

уксус альдегиди

же май альдегиди

Карбон кислоталардын гомологиялык катары

C n H 2n+1 COOH

Метан кислотасы,

же кумурска кислотасы

Пропан, же

пропион

кислотасы

НСООН

СН 3 СН 2 СООН

Этан кислотасы,

Бутан, же

уксус кислотасы

май кислотасы

СН 3 СООН

СН 3 (СН 2 ) 2 СООН

Пентан, же

СН 3 (СН 2 ) 3 СООН

валериан кислотасы

Ар бир органикалык бирикмелердин класстарына гомологиялык катар түзсөк болот .

Гомологиялык катардын ар бир мурдагы мүчөсү – СН 2 ,группасы менен айырмаланат ,ал гомологиялык айырмачылык деп аталат .

Бул катардагы заттар гомологдор деп аталат .

Гомологиялык катардагы атамдордун саны көбөйгөн сайын ,алардын кайноо,эруу температуралары жана тыгыздыгы көбөйөт .