Հայ մեծ երգիծաբան Հակոբ Պարոնյան

ՄԵԾ ԵՐԳԻԾԱԲԱՆ 1843-1891

Հեղինակը ծնվել է 1843 թվականին թուրքիայի ադրիանապոլիս քաղաքում:

Հայրը՝ Հովհաննես աղան միջին կարողության տեր ծառայող էր:

Նախնիները գաղթել էին պատմական Ակն քաղաքից:

-ում: Վարժարանը ավարտում է 1857 թվականին: " width="640"

Տարրական կրթությունն ստացել է ծննդավայրի Արշակունյաց վարժարանում:

Նրա առաջին ուսուցիչը եղել է հետագայում հռչակավոր կրոնական Ներսես Վարժապետյանը, որի մասին հեղինակը համակրանքով է խոսում իր -ում:

Վարժարանը ավարտում է 1857 թվականին:

Նույն տարին ընդունվում է Ադրիանապոլսի հունական դպրոցը, որտեղ սովորում է ընդամենը մեկ տարի:

Աշխատել է մերթ Պոլսի Ֆրանսիական հեռագրական գործակալությունում, իբրև թարգման, մերթ տնային ուսուցչի ծառայության մեջ, մերթ Սկյուտարի ճեմարանում, ուր նրան աշակերտել է Պետրոս Դուրյանը:Իսկ այս ամենից հետո՝ խմբագրական աշխատանք զանազան պարբերականներում, որ նրա համար դառնում է կյանքի իմաստ ու նպատակ, որի ընթացքում բացահայտվում են պարոնյանական հազվագյուտ տաղանդի հնարավորությունները:

թերթին՝ հետագայում դառնալով նրա խմբագիրը: " width="640"

Սկյուտարի վարժարանում աշխատելիս հեղինակը ծանոթանում է բանաստեղծ Սիմոն Ֆելեկյանի հետ և նրա առաջարկով սկսում է աշխատակցել թերթին՝ հետագայում դառնալով նրա խմբագիրը:

հանդեսի հետ: Կարճ ժամանակ աշխատակցելով -ին՝ նա այնուհետև ստանձնում է շաբաթաթերթի խմբագրությունը:Պարբերականի քննադատական ուղղվածությունն ավելի է սրվում, և որը և պատճառ է դառնում իշխանությունների կողմից նրա փակվելուն: " width="640"

Հեղինակի ստեղծագործական կյանքում վճռական դեր է կատարում նրա ծանոթությունը Հարություն Սվաճյանի և նրա հանդեսի հետ:

Կարճ ժամանակ աշխատակցելով -ին՝ նա այնուհետև ստանձնում է շաբաթաթերթի խմբագրությունը:Պարբերականի քննադատական ուղղվածությունն ավելի է սրվում, և որը և պատճառ է դառնում իշխանությունների կողմից նրա փակվելուն:

-ի դադարումից անմիջապես հետո հեղինակը հիմնում է շաբաթաթերթը, որը լույս է տեսնում ընդամենը երեք տարի:Միաժամանակ հրատարակում է պատկերազարդ պարբերականը:Սրանց դադարումից 5-6 տարի հետո միայն հաջողվում է հրատարակել նոր երգիծաթերթ՝ -ը, որը շուտով արժանանում է նախորդների ճակատագրին: " width="640"

-ի դադարումից անմիջապես հետո հեղինակը հիմնում է շաբաթաթերթը, որը լույս է տեսնում ընդամենը երեք տարի:Միաժամանակ հրատարակում է պատկերազարդ պարբերականը:Սրանց դադարումից 5-6 տարի հետո միայն հաջողվում է հրատարակել նոր երգիծաթերթ՝ -ը, որը շուտով արժանանում է նախորդների ճակատագրին:

Կյանքի վերջին տարիներին կարիքը մեծ երգիծաբանին ստիպում է անցնել հաշվապահի հոգեմաշ աշխատանքին:Բայց հյուծող հիվանդությունը՝ թոքախտը, արդեն վերյնականապես քայքայել էր նրա օրգանիզմը:Հեղինակը վախճանվում է 1891 թվականի մայիսի 27-ին:

Գրական ուղղությունը

Տվյալ գրողի աշխարհընկալումն է ու ներկայացումն ընթերցողին։

Իսկ մեր հեղինակը ռեալիստ էր:

Մեր հեղինակի անունով է կոչվել Երևանի երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնը:

Գաղափար երգիծանքի մասին

Երգիծանքն իրականության գեղարվեստական արտացոլման ու գնահատման եղանակներից է հասարակական կյանքում ու մարդկային հարաբերություններում ծիծաղելին, ծաղրելին շեշտելու, ընդգծելու, բացասական համարվող երևույթները ծաղրով ներկայացնելու ճանապարհով:

Երգիծանքի միջոցներից ամենից շատ օգտվում են գրողները:Կան նաև այնպիսիները, որոնք զբաղվում են միայն երգիծանքով, նրանց ամբողջ ստեղծագործությունը մի համապարփակ երգիծական պատկեր է:Դրանք են իսկական երգիծաբանները:Համաշխարհային գրականության մեջ դրանց թիվը քիչ է, քանի որ գրական սեռերի ու ժանրերի մեջ ամենադժվարը երգիծականն է:

Հայ գրականության մեջ ևս իսկական երգիծաբանները շատ չեն՝ մեր հեղինակը, Երվանդ Օտյանը, Լեռ Կամսար և նրանց հետևող մի քանի հեղինակներ:

Մեծապատիվ մուրացկաններ

1.Ինչպես է գրվել վեպը

Սա սովորական վեպ չէ, այսինքն՝ չկա մի հիմնական հանգույց, որի շուրջը ծավալվեն փոխկապակցված գործողություններ, զարգանան որաշակի ուղղությամբ և հանգուցալուծվեն:

Հոգեբանական կապ հաստատելով ընթերցողի հետ՝ հեղինակը շահում է նրա վստահությունը, որ չկասկածի իր պատմության իսկությանը և հավատա, թե այդ պատմությունը կամ փոքրիկ պատմությունների շարքը եթե իրականում տեղի էլ չի ունեցել, ճշմարիտ է, քանի որ հավաստիորեն ներկայացնում է նման բազմաթիվ միջադեպերի ընդհանուր պատկերը:

2.Սյուժե

Դեպքերի հանգուցակետում Աբիսողոմ աղան է՝ ամուսնանալու նպատակով Տրապիզոնից Կոստանդնուպոլիս եկած մի մեծահարուստ, որը զուրկ է հոգեկան ու մտավոր հետաքրքրություններից, անտարբեր՝ ազգի և մարդկության ճակատագրի հանդեպ. նրան հետաքրքրում են միայն իր կենսաբանական պետքերը։ Եվ այս սահմանափակ անձնավորությանը սպասարկելու են գալիս «մեծապատիվ մուրացկանները»՝ կյանքի սոցիալ-հասարակական պայմանների բերումով իրենց անհատականությունը կորցրած ու հոգեպես սնանկ, գումար վաստակելու համար ամեն ինչի ընդունակ հայ «մտավորականության» ներկայացուցիչները՝ թերթի խմբագիրը, քահանան, բանաստեղծը, լուսանկարիչը, բժիշկը, ուսուցիչը, փաստաբանը, դերասանը։

: Ավելացնում է նաև, թե նա նպատակ չի ունեցել :Բայց այսպիսի համեստ ինքնաբնութագիրը երգիծական հնարք է միայն: " width="640"

3.Գաղափարը

Վեպի գաղափարը կամ նպատակը, ինչպես տեսանք, հեղինակն ինքն է սահմանում՝ ցույց տալ : Ավելացնում է նաև, թե նա նպատակ չի ունեցել :Բայց այսպիսի համեստ ինքնաբնութագիրը երգիծական հնարք է միայն:

Պարոնյանի խոհերը

Կար ժամանակ մը, ուր խավարը լուսո դեմ կր կռվեր, տգիտությունը գիտության դեմ, անցյալն ապառնիին դեմ, հրամայականը սահմանականին դեմ միսը բանջարեղենի դեմ... իսկ հիմա անցան այն ժամանակները. անոնք անցյալ են, մենք՝ ապառնի, անոնք խավար են, մենք լույս... անոնք միս են, մենք բանջարեղեն, անոնք վարունգ են, մենք՝ խնձոր...

Մեծապատիվ մուրացկաններ

Երիտասարդության մեջ սիրելու համար կապրինք, իսկ ծերության մեջ՝ ապրելու համար կըսիրենք։

Պարզությունն ու ճշմարտությունը այնպիսի գեղեցկություններ են, որ ամեն բանի մեջ կփնտրվին ամեն բանէ առաջ։

Ընտիր երկեր

Մեծերը նրա մասին

Պարոնյանի ծաղրը՝ երբեմն խիստ և անողոք, մեծ մասամբ՝ ավելի նուրբ, հումորով լի, գրեթե բարեհոգի, բայց և այնպես միշտ դիպուկ և շեշտակի, շոշափում է հայկական կյանքի գրեթե բոլոր բացասական երևույթները։

Յուրի Վեսելովսկի

Պարոնյան ճանչցած է իր ժամանակին մարդիկը և շուրջը տեսած բարքերը, խորունկ հոգեբանությամբ ըմբռնած է անոր ծաղրելի, այլանդակ կողմերը, և գրչի մեկ շարժումով հաճախ ներկայացուցած է կյանքի ամբողջ տեսարան մը:

Հրանդ Ասատուր

Պարոնյանը միշտ պիտի փայլի իր սեռին մեջ թե՛ իմացական սուր կարողությամբ, թե՜ երգիծաբանական բեղուն հմտությամբ և թե՛լեզվական ընտիր, վճիտ բացատրությամբ։

Մատթեոս Մամուրյան