Як развівае музыку кампазітар (3 клас)

Музыка 3 клас Дата

Тэма. Як развівае музыку кампазітар

Мэта: сфарміраваць уяўленні аб кампазітарскіх сродках развіцця музыкі.

Задачы: фарміраваць элементарныя кампазітарскія ўменні; актуалізаваць існуючы вопыт музычнай імправізацыі; выявіць комплекс сродкаў, якія выкарыстоўваюцца ў дзейнасці кампазітара; развіваць творчыя здольнасці вуняў; выхоўваць слухацкую культуру.

Музычны матэрыял: П. Чайкоўскі. “Каляды. Святкі” з цыклу “Поры года”;

А. Вівальдзі. “Зіма” з канцэрту “Поры года”; Л. Кніпер “Чаму мядзведзь зімою спіць”.

Ход урока

I. Музычнае прывітанне. Арганізацыйны момант

- Добры дзень, дзеці! (Добры дзень.)

Папеўка “Мы ребята непоседы”.

Гульня “До, рэ.мі”.

II.Увядзенне ў тэму

Навакольны наш свет пастаянна змяняецца. Праходзіць зіма, надыходзіць вясна, лета, восень. З'яўляюцца і знікаюць рэкі, моры, горы. З цягам часу змяняецца жывёльны і раслінны свет Зямлі. Зніклі маманты, дыназаўры - з'явіліся новыя жывёлы і птушкі. Па законах прыроды змяняецца і чалавек - праходзіць шлях ад маладосці да старасці.

         У музыцы перадаецца ўся разнастайнасць прыроды і чалавека. Таму музыка таксама бесперапынна змяняецца. Кожнае імгненне, кожную хвіліну музычныя гукі становяцца іншымі.

  У кожнага кампазітара ёсць свае прыёмы развіцця, змены музыкі. Давайце цяпер мы ўспомнім самыя распаўсюджаныя прыёмы:

 - Прыём паўтору. Паўтарацца могуць інтанацыі, мелодыя, лад, гармонія, рытмічны малюнак, часткі музычнага твора.

- Прыём вар'іравання. Перайначаны паўтор матыву фразы, мелодыі, цэлага музычнага твора.

 - Кантраст элементаў музычнай мовы. У музыцы часта мелодыя нечаканна мяняе свой меладычнае рух, мажор прыходзіць на змену мінору, рэзка мяняецца дынаміка і тэмп. Усім элементам музычнай мовы ўласцівы кантрасты.

- Дзеці скажыце, калі ласка, якая цяпер пара года? (Зіма.)

Рускі кампазітар Пётр Ільіч Чайкоўскі стварыў зборнік п'ес для фартэпіяна. Зборнік складаецца з 12 праграмных п'ес - па колькасці месяцаў у годзе. Называецца зборнік “Поры года”. Кожная п'еса малюе які-небудзь музычны вобраз або сцэну з рускага жыцця. Кожнай п'есе Пётр Ільіч Чайкоўскі даў паэтычны эпіграф рускіх паэтаў.

 Эпіграфам да п'есы "Каляды. Святкі” з'яўляюцца словы В.А. Жукоўскага з балады “Святлана”.

“Раз в крещенский вечерок

Девушки гадали,

За ворота башмачок

Сняв с ноги бросали.”

III. Праца па тэме ўрока

“Каляды. Святкі” - час ад Каляд да Крашчэння. Свята, у якім спалучаліся элементы абраду хрысціянскага са старажытнымі, паганскімі. На каляды хадзілі калядоўшчыкі з дому ў дом, дзяўчыны варажылі пра свой будучы лёс. У сем'ях панаваў святочны настрой. Калядоўшчыкі, апранутыя дзеля жартаў, хадзілі з дому ў дом, спявалі калядныя песні, вадзілі карагоды. У дамах іх частавалі, адорвалі падарункамі.

 1. “Каляды. Снежань” П.І.Чайкоўскага - слуханне.

 - Які танец гучыць у п'есе “Каляды. Святкі”?

 - Які настрой ствараецца ў слухача?

 2. Вызначыць характар ​​па табліцы.

 - Які танец гучыць у п'есе “Каляды. Святкі”?

У п'есе П.І.Чайкоўскага “Каляды. Святкі” гучыць вальс. І гэта не выпадкова, вальс быў у тыя часы папулярным танцам, сімвалам сямейных святаў. Прыгожы вальс, які можна слухаць, а можна пад яго і танцаваць. Толькі ён даволі павольны, дакладней задуменны, зімовы. І трошкі сумны. Але гэта і зразумела - бо расставацца заўсёды сумна, а вальс гэты апошні ў альбоме “Поры года”.

- Колькі музычных частак можна вылучыць, слухаючы п'есу? Які іх характар?

3. Паўторнае слуханне “Каляды. Святкі” П.І.Чайкоўскага

- Колькі музычных частак можна вылучыць, слухаючы п'есу? Які іх характар?

  Твор складаецца з трох частак.

У першай частцы гучыць вясёлая музыка, пачаліся скокі, песні і гулянні.

У другой частцы яна пераходзіць у трывожную музыку - дзяўчаты варожаць на будучыню: на наканаванага, на лёс. Што ён абяцае, радасць ці смутак?

У трэцяй частцы зноў гуляе жартоўная мелодыя - весялосць працягваецца, дзяўчыны пусціліся ў карагод.

- Што вы ўявілі, калі слухалі гэту мелодыю?

Калі слухаеш гэтую музыку, мне ўявілася вёсачка. Усюды нападала шмат снегу. Калядоўшчыкі хлопцы і дзяўчаты ходзяць з дому ў дом. Іх адорваюць падарункамі ў выглядзе пачастункаў. Яны жадаюць гаспадару дома багацця, добрага ўраджаю і здароўя. Так святкуюцца Каляды. У слухача ствараецца радасны настрой. Здаецца, быццам сам удзельнічаеш у гэтым святочным кругавароце Каляд.

- Дзеці скажыце, якія прыёмы развіцця ужыў кампазітар? (прыём паўтору, вар'іравання.)

4. Добра, вы адказалі на ўсе пытанні. Зараз працягнем тэму “Поры года”. Я прачытаю вам вершы-загадкі, а вы павінны адказаць спевам словы: “Гэта бывае зімой (вясной, летам, восенню)”.

 Снег на палях, Растае сняжок,

 Лёд на рэках, Ажыў лужок,

 Завіруха гуляе, Дзень прыбывае,

 Калі гэта бывае? Калі гэта бывае?

 Сонца пячэ, Пустыя палі,

 Ліпа цвіце, мокрай зямлі,

 Жыта паспявае, Дождж палівае,

 Калі гэта бывае? Калі гэта бывае?

5. - Якія вы малайцы, так у вас добра атрымліваецца, вы сапраўдныя кампазітары. Працягнем урок далей.

 З даўніх часоў музыка звязана з карцінамі прыроды. У гучанні музычных інструментаў можна пачуць і зімовую сцюжу, і спевы птушак, і водную стыхію, і шолах лістоты. Зараз мы з вамі паслухаем музычную карціну “Зіма” з цыклу “Поры года” італьянскага кампазітара Антоніа Вівальдзі.

6. “Зіма” (з цыклу “Поры года”) А. Вівальдзі - слуханне.

- Вызначце, які інструмент саліруе ў аркестры?

- Якія прыёмы развіцця выкарыстаў кампазітар? (паўтору, кантраст).

- Якая музыка па настроі? (Усхваляваная, трывожная, непагодная, неспакойная, завейная ...).

- Дзеці, вы чулі, у пачатку раўнамерныя адрывістыя акорды? Гэта рэзкія, кароткія парывы ​​ветру; мяце снег, сыплюцца колкія сняжынкі. Прырода скаваная сцюжай, застыла ў здранцвенні. Сам Антоніо Вівальдзі напісаў да гэтай музыкі такія словы: (на фоне музыкі - першай частцы канцэрта "Зіма", музыка А. Вівальдзі

Дрожишь, замерзая, в холодном снегу,

И севера ветра волна накатила.

От стужи зубами стучишь на бегу,

Колотишь ногами, согреться не в силах

Закоченев под свежими снегами,

Под резким ветром, дующим в дуду,

Бежать, притопывая сапогами,

И ёжась, и дрожа на холоду!

Вядома, любіць зіма маразы траскучыя, але бываюць і адлігі. Таму і зімовыя дні такія розныя - то бліскучыя, сонечныя, звонкія, то шэрыя, непагодлівыя, калючыя

IV. Фізкультхвілінка

- А цяпер давайце паспрабуем стварыць пластычную імправізацыю па матывах наступнага верша:

Пад музыку ветру ў чыстым паветры

Танцуе сняжынка – зімы балерынка.

Стамілася, села на луг ля сябровак.

А луг ад сняжынак – бялюткі, пуховы.

Калі над зямлёю ўзняў яе вецер,

Яна закружыла ў вясёлым балеце.

V. Замацаванне вывучанага

- Зараз давайце прадоўжым вывучаць песню “Чаму мядзведзь зімой спіць”.

1. Слуханне песні.

2. Выкананне песні.

- Ці ёсць нейкія змены ў песні, у якім месцы?

- Яшчэ раз выконваем песню.

- Дзеці. вы малайцы, добра выканалі песню.

VI. Падвядзенне вынікаў урока

- Што значыць слова «развіццё» ў музыцы?

 - Якія прыёмы кампазітарскага развіцця музыкі вы ведаеце?

VII. Праца ў сшытках самаацэнкі.

VIII. Рэфлексія

-Ці цікава было вам на ўроку? Вазьміце ў рукі сняжынкі, калі вам было цікава на ўроку, прычапіце іх на дрэва, а калі не – пакіньце пад дрэвам.

IX. Музычнае развітанне

- Да пабачэння! Да пабачэння!