Ինտեգրված բաց պարապմունք

ԻՆՏԵԳՐՎԱԾ ԲԱՑ ՊԱՐԱՊՄՈՒՆՔ

2013-2014 ՈՒՍՏԱՐԻ

/ՊԱՐԱՊՄՈՒՆՔԻ ՏԵՎՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ` 30 րոպե/

Թեման` Գեղարվեստական ստեղծագործության ընթերցանություն. Հովհաննես Թումանյան Սուտլիկ որսկանը

Թումանյանական թեմաներով նախորդ նյութերի ամրակայում, ամփոփում:

Խնդիրները`

Կրթական- Թումանյանական թեմաներով անցած նախորդ նյութերի ամրապնդում : Ընդհանրացնել երեխաների գիտելիքները ծանոթ հեքիաթների, բանաստեղծությունների,ժողովրդական բանահյուսության տարրերի վերաբերյալ:

Շարունակել ծանոթացնել հայ մեծանուն բանաստեղծ Հովհաննես Թումանյանի ստեղծագործություններին:

Արթնացնել սեր և հետաքրքրություն գեղարվեստական գրականության տարբեր ժանրերի հանդեպ:

Սովորեցնել բանաստեղծությունը արտասանել արտահայտիչ` հաղորդելով հեղինակի տրամադրությունը, ճիշտ օգտագործել տրամաբանական շեշտերը, դադարները, ռիթմը:

Սովորեցնել հասկանալ հեքիաթի բարոյախոսությունը: Ձևավորել ստեղծագործության հերոսի նկատմամբ սեփական վերաբերմունքն արտահայտելու կարողություն:

Սովորեցնել կառուցել քերականորեն ճիշտ, արտահայտիչ և բովանդակալից խոսք, պատասխանել հարցերին ամբողջական նախադասություններով:

Առաջարկվող սյուժեի օրինակով ձևավորել գիտակցված, ճիշտ վերաբերմունք չմտածված քայլի կամ արարքի նկատմամբ:

Զարգացնող- Զարգացնել երեխաների կապակցված խոսքը, համեմատություններ կատարելու և հարցեր տալու կարողությունները: Հետաքրքրություն առաջացնել գեղարվեստական գրականութան իմաստն ըմբռնելու,դրանց բովանդակությունը հուզականորեն արտահայտելու կարողությունը;

Զարգացնել երեխաների հնչյունային լսողությունը, արտասանական, ձայնային ապարատի կարողությունը:Որոշել տարբերակել ս հնչյունի դիրքը բառասկզբում,բառամիջում:

Դաստիարակչական-Սովորեցնել արտահայտել սեփական վերաբերմունքը Թումանյանի ստեղծագործության հերոսների արարքների հանդեպ: Սովորեցնել տարբերել հորինվածն ու իրականը:

Բառապաշարի հարստացում-Երեխաների բառապաշարը հարստացնել բերնեբերան, թրով- թվանքով, գազ ու կես, շենլիկ, ածել բառերով:

Անհրաժեշտ նյութեր- Բանաստեղծի մեծադիր լուսանկար, հեքիաթների գունազարդ գրքեր, հեքիաթի հերոսի հագուստ, հեքիաթի դրվագները պատկերող մեծադիր նկարներ, գունավոր մատիտներ, ջրաներկ, աշխատանքային տետրեր, ս հնչյուն-տառի ուրվագծված թղթեր, դերային հագուստներ:

Ընթացքը- Դաստիարակը երեխաների ուշադրությունը հրավիրում է նախապես ձևավորած գրքերի կենտրոնի վրա:

-Երեխանե°ր, դուք սիրո՞ւմ եք հեքիաթներ:

-Գիտե°ք` ինչպե՞ս են շատ հեքիաթներ հասել մեր օրերը:

-Ինչպիսի՞ ծանոթ հեքիաթների գրքեր նկատեցիք գրքերի կենտրոնում:

Ընդհանրացնել երեխաների պատասխանները:

Դաստիարակ-Շատ հեքիաթներ մեզ հասել են մեր մայրիկներից, տատիկներից, նրանց էլ` իրենց մայրիկներից և տատիկներից, դուք էլ, երբ մեծանաք, կպատմեք ձեր երեխաներին: Կան հեքիաթներ, որ հայտնի չէ, թե ով է ստեղծել, դրանք ստեղծել է ժողովուրդը, անցել են բերնեբերան:

Ո՞ւմ լուսանկարն է այստեղ փակցված:

Ի՞՞նչ գիտեք Հովհաննես Թումանյանի մասին:

Ի՞նչ է գրել Հովհաննես Թումանյանը:

Ընդհանրացնել երեխաների պատասխանները:

Դաստիարակ- Ճիշտ է, երեխաներ, Հովհաննես Թումանյանը երեխաների համար գրել է պատմվածքներ, բանաստեղծություններ, հեքիաթներ, զրույցներ, գիտե՞ք արդյոք,որ երեխաներ, Հովհաննես Թումանյանը գրել է նաև քառյակներ, խաղեր և խաղիկներ:

-Իսկ ի՞նչ ստեղծագործություններ գիտեք,որ նա թարգմանել է արտասահմանյան գրողների,մանկագիրների գործերից/Գրիմ եղբայրներ,Սագարած աղջիկը..,Գորտը,Կարմիր ծաղիկը,Երեք արջի հեքիաթը,Մոխրոտը և այլն/:

-Եկեք հիշենք, թե մենք Հովհաննես Թումանյանի ո՞ր հեքիաթներին ենք ծանոթ և ի՞նչ բանաստեղծություններ ենք սովորել:

Դաստիարակ-Ճիշտ է, երեխանե՛ր, մենք ծանոթացել ենք Շունն ու կատուն, Գառնիկ ախպեր, Չարի վերջը, Տերն ու ծառան, Ծիտը, Ուլիկը հեքիաթներին և Աշուն, Տերևաթափ, Ծաղիկներ,Մանուկն ու ջուրը,Ամպիկ ոտանավորներին:

-Եկեք հիշենք, թե ինչպես էր սկսվում Շունն ու կատուն հեքիաթը և ինչպե՞ս է ավարտվում:

-Կարո՞ղ եք հիշել ասացվածք, որը կբնութագրի հեքիաթը:

-Ինչ -որ ցանես, այն կհնձես:

-Գառնիկ ախպեր հեքիաթը ի՞նչ սովորեցրեց մեզ:

Ո՞ր ասացվածքը կարող ենք հիշել. Ով ինչ անի` իրեն կանի:

-Չարի վերջը հեքիաթին վերաբերող ի՞նչ բնորոշ ասացվածք կարող եք ասել:

Խորամանկ աղվեսը զույգ ոտքով է թակարդն ընկնում:

Դաստիարակ-Ձեր կարծիքով Տերն ու ծառան հեքիաթը ի՞նչ նպատակ ուներ:

-Ուրիշի համար հոր փորողը, ինքը կընկնի նրա մեջ:

Խաղ-Իմացիր ` ո՞ր հեքիաթից է:

Դաստիարակ- Երեխաներ, ինչպե՞ս են սկսվում հեքիաթները:

-Ճի°շտ է. Լինում է, չի լինում, ժամանակով, կար-չկար: Այո՛, ժողովրդական հեքիաթները հիմնականում այդպես են սկսվում:

-Իսկ ինչպե՞ս են հեքիաթներն ավարտվում /բարու հաղթանակով/:

Դաստիարակ- Հեքիաթները սովորեցնում են հաղթահարել դժվարությունները, ելք գտնել, լինել հնարամիտ, համբերատար, բարի: Հեքիաթներում օգտագործվում է ժողովրդական արտահայտություններ, որպեսզի հեքիաթի գունագեղությունը չխամրի: Ժողովրդական հեքիաթներում բոլոր կարևոր իրադարձությունները կրկնվում են երեք անգամ:

-Այժմ վերհիշենք Հովհաննես Թումանյանի Ծաղիկները ոտանավորը:

-Ու՞ր գնացին ծաղիկները…

-Սուս, քնած են հողի տակ,

Տաք ծածկված ողջ ձմեռը

Ձյուն ծածկոցով սպիտակ:

Կգա գարնան արևն էլ հետ

Իր շողերով կենդանի,

Ձմռան սաստիկ ցրտերի հետ

Ձյուն-ծածկոցը կտանի:

Ելե՛ք, -կասի,- իմ մանուկներ

Ու հենց նրանք իմանան,

Դուրս կհանեն գլխիկները,

Աչիկները կբանան:

Արտասանության ժամանակ ընդգծել բառերի հնչերանգը,հիշեցնել խոսքի տեմպի,ձայնի ուժգնության,արտասանության արտահայտչականության մասին:

Դաստիարակ-Հեքիաթներում մենք հանդիպեցինք տարբեր կերպարների` բարի, չար, վախկոտ, ուժեղ, թույլ, արդարամիտ, խաբեբա, սուտասան:

Պարապմունքների ընթացքում մենք սովորել ենք շուտասելուկներ և սուտասելուկներ: Եկե°ք միասին հիշենք մի քանի սուտասելուկ:

Խաղ- Ով ավելի շատ սուտ կասի:

Խաղային շարժառիթ- Ներս է գալիս Սուտլիկ որսկանը:

Դաստիարակ- Այսօր դուք կլսեք մի նոր հեքիաթ` Հովհաննես Թումանյանի Սուտլիկ որսկանը: Եղե՛ք ուշադիր, նոր բառեր պետք է սովորենք /ընթերցվում է նյութը դադարներով, կատարում են ֆիզկուլտդադար/:Օգտագործել դադարներով ընթերցանության մեթոդի հնարներից, երեխաների տալ խթանիչ հարցեր:Ստեղծագործությունն ընթերցել հատվածաբար, առաջարկել քննարկել այն ենթախմբերով: Այնուհետև ստեղծագործության ավարտին առաջադրել հետևյալ հարցերը.

-Ձեզ դուր եկա՞վ հեքիաթը:

-Ինչպե՞ս է սկսվում հեքիաթի ընթերցված հատվածը:

-Քանի՞ որսորդ կար հեքիաթում:

-Ո՞ր սուտն էր ամենազվարճալին:

-Ինչի՞ մասին էր այս հատվածը:

Առաջարկել բաց հարցերի միջոցով ամփոփել ստեղծագործությունը:

Դաստիարակ- Եկեք վանկատենք սուտլիկ և որսկան բառերը: Այս բառերը արտասանելիս ո՞ր հնչյունն է ավելի արտահայտիչ արտասանվում: Կատարենք այդ բառերի հնչյունային վերլուծություն,որոշենք ս հնչյունի դիրքը նշված բառերում: Խաղի միջոցով առանձնացնենք ձայնավոր և բաղաձայն հնչյունները:

Խաղ- Ծափ տու՛ր, երբ կլսես ձայնավոր հնչյուն:

Տարբերակել ձայնավոր և բաղաձայն հնչյունները:

Դաստիարակ- եկեք միասին կազմենք Ս հնչյունով հնչյունակապակցություններ և բառեր:

-Հիմա միասին առանձնացնենք հեքիաթում եղած հոմանիշ և հականիշ բառերը /սուս ու փուս-աղմուկ, կուզ-ուղիղ, սատկած-կենդանի, կարճ-երկար, հաստ-բարակ, անշունչ-շնչավոր, անտակ-տակով, սուտ-ճիշտ/:

Ամփոփիչ հարցեր- 1. Ինչպե՞ս էր կոչվում մեր լսած հեքիաթը:

2. Ինչպե՞ս էր սկսվում հեքիաթը:

3. Արդյո՞ք հեքիաթը ժողովրդական էր:

4. Ո՞վ էր հեքիաթի հեղինակը:

5. Ի՞նչ նոր բառեր սովորեցինք:

6.Ի՞նչ ասացվածք գիտեք ստի մասին:

Խաղ-Գույների աշխարհում

Անհրաժեշտ պարագաներ- կտրտված թղթե երկրաչական պատկերներ, գունավոր մատիտներ, ճշտի և ստի թղթե պարկեր:

Նպատակը- Գույների միջոցով պարզել երեխաների ընկալումը ստի և ճշտի վերաբերյալ, օգնել նրանց հասկանալ սոցիալապես ընդունելի վարքը:

Ընթացքը- երեխաները նախապես կտրտված երկրաչափական պատկերները գունավորում են տաք և սառը գույներով, այնուհետև գունավորված երկրաչափական պատկերները երեխաների պատկերացումներին համապատասխան` փակցնում են ճշտի և ստի պարկերում: Վերջում ստի պարկը հանվում է խմբասենյակից:

19.02.2014թ.

Օգտագործված գրականության ցանկ

Լ. Մանուկյան, Հ. Միտոյան, Մ. Սարգսյան և ուրիշներ, Մանկապարտեզի ավագ խմբի /5-6 տարեկանների/ կրթական համալիր ծրագիր, Երևան 2008.

Ս.Չիբուխչյան , Լ. Սարգսյան Մայրենի լեզվի պարապմունքները մանկապարտեզի ավագ խմբում ուսումնամեթոդական ձեռնարկ, Երևան 2011.

Հ. Միտոյան, Լ. Սմբատյան Ուսումնական ձեռնարկ մանակապարտեզի համար Երևան 2010.

Հովհ. Թումանյանի Սուտլիկ որսկանը հեքիաթը,Մանկական ստեղծագործությունների ընտրանի:

5