Иондук нурларды өлчөөчү датчик

Кыргыз Республикасынын билим берүү жана илим министрлиги

Ош мамлекеттик Университети

Математика жана информациялык технологиялар факультети

Лабораториялык иш

ИОНДУК НУРЛАНУУ

Ош 2021

Иондук нурлануу

Иштин максаты:

Гамма-нурлануусунун дозасын өлчөө жана жазуу, бетта нурлануунун дозалык ылдамдыгын өлчөө.

Иштин жабдылышы:

Иондук нурланууну өлчөөчү датчик , компьютер(ноудбук), радиоактивдүү заттар.

Иштин кыскача теориясы

Алгач ишти баштоодон мурда датчик менен жакындан таанышуу, коопсуздук эрежелерин так сактоо.

Алгач компьютерге же ноудбукка “Радуга” санариптик лабораториясынын атайын digital lab программасын орнотуп, аны ишке киргизүү зарыл. Андан кийин бизге керектүү датчикти, башкача айтканда иондук нурланууну өлчөөчү датчикти компьютерге туташтырган соң, автоматтык түрдө туташтырылган датчикти табат. Бизге керектүү датчикти тандап, “ Датчики радиоактивности”баскычын басабыз, анда биздин экранга ” “ чыгат да, “Открыть файл” баскычын бассак, өлчөө жүргүзүлүүчү экранга алып келет.

Бул жерден биз “Старт" баскычын бассак, өлчөө башталат.

Өлчөөнү каалаган убакта “Пауза” баскычынын жардамында убактылуу токтотуп же “Стоп” баскычынын жардамында биротоло токтотсок болот. Өлчөө журуп жатканда графигин экрандан көрө алабыз.

Иондук нурланууну өлчөө учурунда 40секунд ичинде бизге өлчөнүүчү затта канча нурлануу бар экенин мкрР/саат менен өлчөп жана графигин тургузуп берет.

Өлчөнүп бүткөн соң “Обзор” баскычын пайдаланып, толук убакытта жүргүзүлгөн өлчөөнүн графигин көрөбүз. Эгер графикти чоңойтууга туура келсе, “Масштаб” баскычын пайдаланабыз.

Өлчөөнү жүргүзүп бүткөн кийин “Файл” бөлүмүно кирип, “Сохранить” баскычынын жардамында өлчөөлөрүбүздү сактап коё алабыз.

Радиоактивдүү заттар:

Билимди текшерүүчү суроолор:

1. Иондук нурлануу деген эмне ?

2. Радиоактивдүү заттардын адамдын ден-соолугуна тийгизген таасири.

3. Жашообузда кандай иондук нурланууларды пайдаланабыз?

4. Өлчөө диопозону канча ?

5. Плутоний (Pu) радиоактивдүү заты канча мкрР/ч болот?