«Қалың елім,қазағым, қайран жұртым» Абай.Қазақ әдебиеті,8-сынып.

ҚАЛЫҢ ЕЛІМ, ҚАЗАҒЫМ, ҚАЙРАН ЖҰРТЫМ

Сөз сыры

• Қалың ел- көп халық
• Ұстара-қырынатын пышақ түрі
• Аузымен орақ ору- тілі мен жағына сүйену, бос сөйлеу
• Көрсеқызар-қызғаншақ, іші тар
• Сиқын-түр-тұрпатын,көркін, кескін-келбетін

• Өлеңнің алғашқы шумағы «Қалың елім, қазағым, қайран жұртым, Ұстарасыз аузыңа түсті мұртың» аударма нұсқаларында былайша көрініс тапқан:
• О, казахи мои, многочисленный народ, бедолага, перенесший много бед и страданий, Прячешь, скрываешь свой рот за небритыми усами (рот, который может говорить бесстыжие слова). (Ауд. К. Досжан)
• О, казахи мои, мой бедный народ! Жестким усом небритым прикрыл ты рот. (Ауд. С. Липкин)
• О, казахи мои, мой бедный народ! Ус, не ведавший бритвы, скрывает твой рот. (Ауд. Ю. Кузнецов)
• Казахи, родные,— мой милый народ! Усы, разрастаясь, покрыли твой рот. (Ауд. Ә. Қодар)
• Народ великий мой, казах, ты видел беды, Небритым усом прикрываешь рот неверный. (Ауд. М. Әдібаев) (Ауд. Ә. Қодар)

1-топқа сәйкестендіру

• ұқпайсың Бір нәрсенің майда,

ұсақ қалдығы

• сиқын Өз қалауы,еркі
• Шырқын бұзу Көп сөйлеу,мылжын
• Қыртың Берекені алу,мазалау
• ырық Тыңдағың келмейді
• Қиқым Түр-тұрпатын,көркін

2-топқа Бес жол

• 1- зат есім
• 2-сын есім
• 3-етістік
• 4-сөйлем
• 5-синоним

3-топқа

• Өлеңнен адамның жаман әдеттерін бейнелейтін сөздерді табыңдар

4-топқа Шатасқан тармақтарды реттеңдер

Басқа сөзді

Түнде-ұйқың

Аузымен орақ орған

Өңкей қыртың

Ұқпайсың өз сөзіңнен

Бір күн-бұртың

І.Қалың елім,қазағым,қайран жұртым,

Ұстарасыз аузыңа түсті мұртың.

ІІ.Жақсы мен жаманды айырмадың,

Бірі қан, бірі май боп енді екі ұртың.

ІІІ.Бет бергенде шырайың сондай жақсы,

Қайдан ғана бұзылды сартша сыртың?

ІҮ.Ұқпайсың өз сөзіңнен басқа сөзді,

Аузымен орақ орған өңкей қыртың.

Үй жұмысы

• «Қалың елім,қазағым, қайран жұртым»

Үзінді жаттау

Шығармашылық жұмыс

«Абай атаға хат»

Сабақты пысықтау

• Ақын өлеңді қандай мақсатта жазды?
• «Бірі қан,бірі май боп енді екі ұртың» деген тармақта қандай сөздер бір-біріне қарама-қарсы жұмсалды?
• Абай адамның қандай жағымсыз әдеттерін сынайды?

Кері байланыс

• Не білдім?

Сұрақты ұстап ал

• топтар бір-біріне тақырып бойынша сұрақ қояды