Хлор алынышы химиялык касиеттери

Сабакка чейин

Сабактын темасы: Хлор алынышы химиялык касиеттери

Сабактын методу: көрсөтмөлүү

Сабактын тиби: Аралаш

Сабактын формасы: айтып берүү

Күтүлүүчү натыйжа:

• Хлор алынышы;

• химиялык касиеттери;

• атомунун электрондук формуласы;

• бирикмелерин боюнча айтып бере алышат;

• Химиялык теӊдеменин жардамы менен хлордун алынышын жана химиялык касиеттерин жазып бере алышат.

Сабактын мотивациясы (бул сабак эмнени берет): Хлор алынышы, химиялык касиеттери, атомунун электрондук формуласы, бирикмелери боюнча маалымат алышат, галогендер темасы боюнча алган билимдерин бекемдешет.

Сабактын ѳбѳлгѳсү (Окуучунун априордук билими (мурунку билими)): Галогендер, хлордун физикалык касиеттери, колдонулушу, жаратылышта таралышын, атом, жөнөкөй жана татаал заттар, химиялык теӊдеме, химиялык реакциянын типтери боюнча билими бар.

Сабактын жабдылышы: Слайддар, сүрөттөр, моделдер, анимация колдонулат.

Убакыт: 45 минута

Убакытты бѳлүштүрүү:Чакыруу этабы:6-8мин

Түшүнүү этабы(сабактын негизги бѳлүгү):22-25 мин

Ойлонуу этабы (сабакты бышыктоо):12-12 мин

Сабак

Сабактын жүрүшү:

Чакыруу этабы:

Сабактын чөйрөсү: Саламдашуу,класстын тазалыгына кѳз салуу,тактоо.

Жагымдуу маанай түзүү: Саякатка чыгуу оюну

Үй тапшырмасын текшерүү жана ѳтүлгѳн теманы кайталоо:

1. Галогеңдер, алардын атом түзүлүшүн схема аркылуу чийгиле. Алардъш кайсылары жака эмяе үчүн өтө күчтүү окистендиргич болууга тийиш экендигин түшүндүргүлө.

Түшүнүү этабы(сабактын негизги болүгү):

Жаратылышта таралышы

Хлор (латын тилинен Chlorum) – Д.И.Менделеев мезгилдик системасы 3-мезгилинин VIIА группа элементи, галогендерге кирет, катар номери 17, атомдук массасы 35,453. Молекуласы 2 атомдон турат 1774-ж. швед химиги К.Шееле пиролюзитке туз кислотасын таасир этүүдөн алган:

MnO₂ + 4HCl = Cl_2­ + MnCl₂ + 2H₂O

К.Бертолле жана А. Лавуазье оксид деп болжолдошкон газ, Г.Деви тарабынан изилденип, жаңы элемент деп далилденген. Табигый хлор туруктуу эки изотобу бар 35Cl (75,53%) жана 37Cl (24,47%). Жасалма радиоактивдүү изотоптору 34Cl(T1/2 =32,4 мин), 36Cl(T1/2 =3,08 ×105 жыл) жана 38Cl (T1/2 =37,29 мин) бар.

Хлор терс электрдүүлүгү (ТЭ) Полинг боюнча 3 барабар, башкача айтканда кычкылтек ТЭ кичине. Бирикмелеринде хлор -1, +1, +3, +4, +5, +6, +7 кычкылдануу даражаларын көрсөтөт. Атомдук радиусу (кристаллдык) – 1,07; ион радиусу Сl^- – 1,81; C_l7⁺ 0,26, диссоциация энергиясы (Cl₂ → 2Cl) 57,2 ккал/моль. Хлор жер кыртышында массасы боюнча 4,5×10-2% түзөт. Өтө активдүү, жаратылышта бирикме түрүндө гана кездешет. Ал деңиз, көл жана дарыя сууларында, өсүмдүк, жаныбар организминде, ошондой эле көпчүлүк минералдар курамында: галит NaCl, сильвин KCl, сильвинит KCl×NaCl, карналлит KCl×MgCl₂×6H₂O, каинит KCl×3H₂O, бишофит MgCl₂*6H₂O жана башка түрүндө, айрыкча көпчүлүк өсүмдүктөр күлдөрүндө, таш тузу же галит жана калийлүү туз түрүндө кездешет. Таш тузунун кендери Россия (Донецск басс., Соль-Илецка шаары), Польша, Германия, Индия (Пенджаб провинциясы), Франция, Испания, АКШда жана башка, ал эми калийлүү тузунун ири кендери Соликамски, Германия, Франция, Испанияда кездешет.

Ойлонуу этабы(сабакты бышыктоо):

Үйгѳ тапшырма:

1. Жабылган, бекем идишке 8 г хлорду 12 л суутек менен аралаштырып, жардырышкан. Кандай көлөмдөгү хлордуу суутек алынган? Кандай газ канча өлчөмдө ашыкча болгон?

Баалоо: