Конспект урока по крымскотатарской литературе на тему: Эшреф Шемьи-заденинъ «Къыш келе»

5 сыныф Къырымтатар эдебияты

Мевзу: Эшреф Шемьи-заденинъ «Къыш келе»

Макъсат:талебелерни шаирнинъ омюр ёлу ве иджадынен таныштырмакъ; шиирлерни ифадели окъумагъа огретмек;шиирни талиль этмеге огретмек; лугъат теркибини зенгинлештирме; табиаткъа севги ашламакъ, оны къорчаламагъа джельп этмек.

Планлаштырылгъан нетиджелер:

Предмет: Эшреф Шемьи-заденинъ омюр ве яратыджылыгъы акъкъында малюмат бильмек; тасвирий васталарны сечип олмакъ; шиирнинъ талиль къаиделерини ве сырасыны бильмек; нутукъны инкишаф этмек.

Шахсиет: бильгининъ шахсиет эмиетини анъламакъ; ве инкишафкъа азыр олмакъ. Метапредмет: (УОФ) лугъатнен чалышувны бильмек, къоюлгъан суаллерге джевап берюв, хуляса чыкъарув; чешит эдебияттан, Интернеттен малюмат сечюв; дерснинъ макъсат ве мевзусыны анъламагъа огренюв; озь нетиджелерине къыймет кесюв; монолог ве диалог тизьмеге огренюв, озь нутугъында тасвирий васталарыны къулланув; башкъа адамны динълемеге ве урьмет этмеге огренюв.

Дерснинъ донатылувы: компьютер, проектор, экран, даркъатма дидактик материаллар

Дерснинъ чешити: янъы мевзу анълатув

Эдебият назариеси: эпитет, къыяс,меджаз

Дерснинъ кетишаты

1. Тешкилий къысым

Селямлашув, невбетчинен субет.

1. Оджанынъ кириш сезю

Дерсте эмоциональ аэнки

1. Къыш ресимлерини козетюв

2. Оджанынъ сёзю (тапмаджалар)

Ап-акъ чаршаф дюньяны къаплады.

Чокучи ёкъ, мыкъы ёкъ, бир геджеде копюр ясай.

-Тапмаджаларнынъ джевааларыны тапып айтынъыз,бугунь дерсте не акъкъында лаф юрьсетеджемиз?

-Дикъкъатынъызны шиирге джельп этейик ве насыл мевсим кельгенини анъларыкъ.

«Ава кунь-куньден сувуй , Геджелери ель улуй. Ерни беяз къар къаплай , Аяздан сувлар бузлай.

- «Къыш келе » шиирнен таныш оладжамыз.

Шиирни аджайип шаир Эшреф Шемьи –заде язды.

1. Янъы мевзу узеринде чалышув

1. Комментирлев окъув. Шаирнинъ омюр ёлу ве яратыджылыгъынен танышув. Дерсликтен макъалени окъуп, комментирлев.

2. Шиирни ифадели окъув.

3. Шиирге къоюлгъан суаллерге джевап берюв:

*къыш мевсимини шаир насыл тасвирлей;

*шаирнинъ табиаткъа олгъан мунасебети;

* табиат ве инсан арасында олгъан багъ акъкъында не айтарсыз?

* шиирде нени бегендинъиз?

1. Нутукъ инкишафы

Лугъат иши: (лугъатнен чалышув: сезлернинъ терджиме ве синонимлерини бельгилемек) Агъыр- сабыр Акъ- беяз Сыта- ачувлана Куськюн ава- титис Сечильмей- айырылмай Юкселе-арта Торс- чырайсыз

5. Шиирнинъ планыны тизюв

- табиат денъише;

-гедже узай-кунь къыскъара:

- ягъмур ягъа;

-орталыкъ бом-бош;

-сувукъ арта-юкселе;

- къыш келе.

6. Шиирни талиль этюв. Шиирнинъ мевзусыны бельгилемек ве тасвирий васталарыны сечмек. Талебелер корьгезмелернен чалыша. Сыныфта талебелер чифтте чалышалар)

1. Шиирде джанландырувларны тапмакъ;

2.Шиирде метафораларны тапмакъ;

3. Шиирде эпитетлерни тапмакъ.

-Шиирге къыймет кесейик:

- Къыш мевсими аджайип мевсим, не ичюн?

(къышта табиат раатлана.кучь топлай)

«Къышнынъ къары-кузьнинъ берекети»

1. Пекитюв

«Сен-манъа, мен-санъа»(суаль-джевап)

-шаир къыш манзарасыны ненен косьтере?- сёзлернен;

-рессам –къалемнен

-шаир-сёзнен

IV.Группа иле чалышув:

Вазифе. Икяе тизмек:

«Къыш мевсими».

V. Рефлексия.

Бугунь дерсте насыл эсерни огрендик?

Шиирни бегендинъизми?

Шиир насыл теэссуратлар къалдырды?

VI. Эв иши: шиирни эзберлемек.