Конспект к уроку "Уалдзæг бацыди йæ рады.".

Темæ:

Уалдзæг бацыди йæ рады.

Урочы тип: Урок-иртасæн.

Хæстæ

1. Бамбарын кӕнын ног ӕрмӕг.

2. Алыхуызон фӕлтӕрӕнты руаджы бафидар кӕнын мивдисӕг..

3 Рӕзын кӕнын ӕмӕ фидар кӕнын хӕлардзинад,уарзондзинад, патриотизм..

4. Гуырын уарзондзинад ӕрдзмӕ.

Фæстиуджытæ

Предметон

- кавказаг мыртæ раст дзурын дарддӕр ахуыр кæнын скъоладзауты.

-тгъддзуринаг «Чи куыд кӕны» фæлхат кæнын.

- хауӕнтӕ

Метапредметон

-урочы ахуырадон хæс æмбарын æмæ йæ зæрдыл дарын;

-хатдзæгтæ кæнын, архайды пълан аразын, фæстиуджытæн рагацау прогноз кæнын;

-хицæн миниуджыты бындурыл иумæйаг хатдзæгтæ кæнын;

-хиконд хатдзæгтæ хуызæгимæ барын, æххæст сӕ кæнын

Удгоймагон

-хи бæрнондзинад æмæ хæдбардзинад æмбарын (хатын)

Предметты хсæн бастдзинад: литературон кæсынад (хъуыдыйæдтæ аив кæсын)

Æххуысгæнæг фæрæзтæ (ресурстæ): ахуыргæнæн чиныг, кусæн тетрад, кусæн программæ

Урочы цыд

Интерактивон фæйнæджы нывты руаджы сабитæ хъуамæ зæгъой, ныхас ацы урочы дæр кæй цæудзæн уалдзӕджы тыххӕй, ууыл

Ахуыргæнæджы архайды мидис

Скъоладзауы архайды мидис

Зонындзинæдтæ райсыныл архайды мотиваци

Ахуыргæнæг сабиты здахы чиныджы мидисмæ (ф. 4). Сæ зæрдыл сын лæууын кæны рацыд æрмæг, цавæр темæтыл дзырдтой, уый. Ныр та кæцы хай ахуыр кæндзысты, кæцы фарсыл ис. Темæ сæхæдæг хъуамæ ссарой æмæ ахуырад. хæс сæх. сæ размæ сæвæрой

Æххæстгонд цæуы фæлтæрæн № 6.

Рацыд æрмæг сфæлхатын :

а) девиз;

ӕ) мыртӕ;

б) хауӕнтӕ;

в) нымад;

г) къуырийы бонтӕ;

гъ) нывтимӕ куыст;

д) дзургӕ текст «Фӕззӕг»

е) дарддӕр зӕгъ: абон уыд…, райсом уыдзӕн…, знон уыдис…,

ӕндӕрӕбон уыд…, иннӕбон уыдзӕн..

Æххӕаст кæнынц чиныджы æрмæг (ф.4). Бæлвырд кæнынц рацыд æрмæг, темæтæ дзурынц. Цы æрмæг цæудзысты, уыцы хай у «Мивдисӕг». Цы хъуамæ базоной, уый бæрæг кæнынц. Сæ размæ æвæрынц бæлвырд хæс – фарст раттын мивдисджытӕм.

Зонындзинæдты актуализаци

Фонетикон зарядкӕ..

«Райсомӕй»

Уасӕг зары:

– Хъи-хъри-хъу-у,

Сыстын афон у-у!

Бӕлон уасы:

– Хъру-хъру-хъру,

Арв цӕй сыгъдӕг у-у!

Хъуг ныууасыд:

– Му-у-у!

Лӕппу фестад:

– У-у!

Хъарм гуыппа мӕн у-у!

Дзырдуатон куыст:

гуыппа – детское выражение слова «ӕхсыр»

сӕрвӕт – пастбище

хуымгӕнӕг , дзывырдар – пахарь

дзывылдар – синица, трясогузка

ауӕдз – борозда

ӕврагъ - облако

Сабитæ кӕсынц ӕмдзӕвгӕ.

Фыссынц ног дзырдтӕ.

Дзырдуатон куыст:

гуыппа – детское выражение слова «ӕхсыр»

сӕрвӕт – пастбище

хуымгӕнӕг , дзывырдар – пахарь

дзывылдар – синица, трясогузка

ауӕдз – борозда

ӕврагъ - облако

Зонындзинæдтæ райсыныл архайды арæзт

Учащимся объяснить, почему трясогузку по-осетински называют «дзывылдар»

(Дзывыр + дарын – дзывылдар – звук «р» переходит в «л».)

Т.е. эта птичка прилетает ранней весной. Раньше не было календарей, радио, телевидения. Люди не знали точно, когда можно приступать к пахоте. Но когда трясогузка прилетала, то крестьяне говорили: «Дзывыр дарён ис». (Можно держать соху – пахать).

Ахуыргӕнӕг дзуры мивдисӕджы тыххӕй.

Амоны нырыккон афон.

Скæнын къордгай куыст

Фӕлтӕрӕн 10

Скъоладзаутӕ кӕнынц фӕлт.6

Æххӕст кӕнынц ф. 7, фӕлтӕрӕн 9.

Нывтӕм гӕсгӕ ӕрхъуыды кӕнын дзырдбӕстытӕ. Равзарын мивдисӕг.

Рефлекси скæнын :

-Абон æз урочы базыдтон….

-Æз бамбæрстон…

-Мæ бон суыдзæн…

-Мæ зæрдæмæ фæцыд…

-Нæ бамбæрстон…

Ахуырадон архайды фӕстиуджытыл аразы афӕлгӕст: фӕрсы – сӕ размӕ ӕвӕрд хӕстӕ ӕххӕстгонд ӕрцыдысты ӕви нӕ, цавӕр зындзинӕдтыл фембӕлдысты, цавӕр ӕнтыстытӕ сӕ къухы бафтыд. ӕнтыстытӕ ӕмӕ зындзинӕдтӕн цавӕр аххосӕгтӕ уыд.

Цы ногдзинӕдтӕ базыдтой, уыдонӕн хатдзӕгтӕ кӕнынц. Ахуырадон хӕстӕ куыд сӕххӕст кодтой, уый бӕрӕг кӕнынц. Дзурынц, зын сын цы уыд сӕ сӕххӕст кӕнынмӕ, уый. Се 'нтыстдзинӕдтӕ кӕрӕдзийӕн не'вгъау кӕнынц.

. Раттын хæдзармæ куыст:

Бакӕсын, сныв кӕнын, кусӕн тетрӕдты куыст.