Конспект урока по крымскотатарскому языку, 4 класс. Тема урока "Сыфат. Умумийлештирюв" (Прилагательное. Обобщение). Урок разработан с использованием флипчарта.

Муэлиф: Ибраимова Левиза Сулеймановна

МБОУ «Денисовка мектеби»

Вазифе: башлангъыч сынфлар оджасы

Къырымтатар тили, 4 сыныф

Мевзу: «Сыфат. Умумийлештирюв»

Дерснинъ макъсады:

• Талебелернинъ сыфат акъкъында бильгилерини умумийлештирмек ве текрарламакъ; исим сез чешитине ялгъама къшуп сыфат сез чешитини мейдангъа кетирюв усулнен таныштырув; сыфатнынъ мусбет ве менфий шекилини мейдангъа кетирюв, тамырда созукъ сеслерине коре –лы, -ли, -сыз, -сиз ялгъамаларнынъ къошулувыны языда догъру къулланмакъ.

• Талебелернинъ сербест багълы нутукъларыны, мантыкъий фикир этюв къабилиетлерини, зеинни инкишаф этмек, лингвистик бильги колемени кенъиштирюв.

• Тувгъан тильге севги дуйгъуларыны ашламакъ ве сёзге урьмет тербиелемек. Бераберлик арекетинде маневий мунасебет ашлатмагъа; анълы интизимны тешкиль этмек.

Дерснинъ донатмасы:

• Компьютер.

• Интерактив тахтасы.

• Флипчарт «Сыфат. Умумийлештирюв

• Дидактик мальземелер: группа иш ве чифт иш ичюн варакъалар.

ДЕРСНИНЪ КЕТИШАТЫ

I. Тешкилий къысым

- Селямлашув.

Огюмизде дерсликлер,

Дефтерлер ве къалемлер,

Биз тырышып окъуйджакъмыз

Яхшы бала оладжакъмыз

II. Дерснинъ мевзусыны илян этюв ве макъсадларыны къоюв. Окъув фаалиетнинъ мотивациясы.

(тахтада аталар сезлер пейда ола)

ТИЛЬ – ЮРЕКНИНЪ АНАХТАРЫ.

1.Аталар сезни талиль.

-Тахтадаки сезлерни окъунъыз. Насыл сиз оларны анълайсынъыз?

(Бизим тилимиз адамларнынъ юрегини ача, яхшы къонушсакъ адамлар да бизнен яхшы къонушаджакълар, не къадар гузель сезлернен къуллансакъ, тилимиз гузель олса, о къадар адамларгъа бизнен хош оладжакъ къонушмагъа. Яхшы лаф этмеген адамнен къонушмагъа да истек екъ)

-Эр бир анахтар бир шей ача, бизим анахтарымыз – бу тиль. Тильнен биз не ачаджамыз? (адамларнынъ юреклерини).

-Насыл тиль акъында лаф кете? Агъызымызда тиль олгъан, я да Ана тили акъакъында, нутукъ акъында? (Ана тили акъкъында)

-Адамларнынъ юреклерини ачмакъ ичюн бизге не керек бильмеге? (Озь Ана тилимизни)

-Сиз азырсынъызмы Ана тилини огренмеге? (Эбет)

-Балалар, я бизим тилимизни насыл сез чешити яраштыра? (Сыфат)

-Тиль сезюне сыфатларны тапынъыз. Тилимиз насыл?

2.Оюн «Файдалы адымлар»

(Незакетли, татлы, муляйим, дюльбер, тувгъан, тылсымлы, ифадели, эзгили, аджайип)

-Менде азырландым бу оюнгъа ве «тиль» сезюне сыфатлар теклиф этем.

Незакетли, тылсымлы, дюльбер, ифадели, эзгили

-Бу сезлер сырасында тапынъыз арткъач сезюни. Амма башта эр бир сезнинъ тамырыны бильгиленъиз.

-Бугунь дерсте не устюнде чалышаджамыз? (Сыфат устюнде чалышалдамыз)

3. Бильгилернинъ актуализациясы. «Сепетлерни толдур»

-Сыфат акъкъында не билесинъиз?

-Мен сизге теклиф этем Оюн «Сепетни толдур». Тахтада эки сепет. «Билем» ве «Биледжем». Джевабыны бильген суаллерни «Билем» сепетке ерлештиреджесинъиз. Джевабыны бильмеген суаллерни «Биледжем»

(тахтада эки сепет)

Биледжем

Билем

(суаллер пейда ола)

Сыфат нени бильдире?

Сыфат нени бильдире?

Насыл сез чешитинен багъаланалар?

Сыфат нени бильдире?

Джумледе насыл азасы олалар?

Насыл суалине джевап бере?

Джумледе насыл азасы олалар?

Сыфатларны насыл мейдангъа кетирмек мумкюн?

Джемледе насыл азасы олалар?

Сыфатларны насыл мейдангъа кетирмек мумкюн?

Насыл суалине джевап бере?

Сыфат нени бильдире?

Биледжем

Билем

-Бугунь дерсте не биледжемиз? (Сыфатларны насыл мейдангъа кетирмеге мумкюн, насыл оларны догъру язмагъа)

-Амма сиз озюнъиз бу бильгилерни аладжасынъыз.

III. Мевзу устюнде чалышув.

1.Группада чалышув.

-Шимди биз группаларгъа болюнип, чалышаджамыз. Эр бир группагъа мен вазифе береджем. (Иляве 1). Сизге керек оладжакъ эр бир сатырда арткъач (керексиз) сезюни бильгелемек. Амма башта эр бир сезнинъ тамырыны тапынъыз.

-Мен сизге хатырлайым насыл группаларда чалышмагъа керек. Эр бир талебенинъ фикирнен сайлянмакъ керек. Группа азыр олса – къол котересинъиз.

(Группалар азыр олгъанда)

-Бу сезлер эписи насыл сез чешитини бильгилейлер? (сыфат) Не ичюн сайляп алынгъан сезлерни керексиз сайляйсинъиз?

(Балалар чыкъып, озь фикирлерини айталар)

(Балалар тахтада тамырларыны косьтерелер)

-Тамырларында насыл сез чешити сакълангъан.(исим). Исимден насыл сезлер сыфат олдылар? Не къшулды тамырларына? (ялгъама)

-Насыл ялгъамалар къошулды? (-лы, -ли, -сыз, -сиз).Балалар, я –лы, я да –ли ялгъамасы олгъаныны ненен багълы? (тамырда олгъан созукълардан, къалын олсы – лы ялгъамасы къошула, индже олса – ли ялгъамасы къошула.)

-Теклиф этем сизге, джумлеге керек сезлерни къошып, къаиде тизмек, насыл сыфатларны мейдангъа кетирмек мумкюн.

-Энди ачынъыз китапларынъызны с.127 . Окъунъыз къаидени. Биз къаиденинъ манасыны ифаде этмек ириштикми (достигли)?

-Да бир кере текрарлайыкъ.

…. сез чешитине …. къошсакъ сыфат сез чешитини мейдангъа кетирмеге мумкюн.

2. Алынгъан бильгилернен къулланув.

Тахтада ресимлер пейда ола ве оларгъа ялгъамалар, мусбет ве менфий шекилинде керек сезлер тизмеге. (Иляве 2)

-Догъру ялгъамаларны къошуп сиз билерсинъиз.

IV.Пекитюв.

1.Карточкаларнен чалышув.

2.Аталар сезю устюнде чалышув.

-Керек ялгъаманы къошунъыз. Мусбет шекилинде я да менфий шекилинде оладжакъ? Не ичюн оле айталар?

НЕЗАКЕТ… ТИЛЬ ЮРЕКНИ АГЪЫРТЫР.

Аталар сезлерде манасына коре керек ялгъамаларыны келиштирип язынъыз. (Иляве 3)

V.Къыймет кесюв. (Иляве 4)

-Сизинъ ралелеринъизде бар къыймет кесмек ичюн кягъытлар. Къыймет кесинъиз озюнизге ве сизинъ фикиринъизге коре энъ яхшы дерсте чалышкъан телебеге.

ИЛЯВЕ 1

Карточка № 1

Карточка № 2

ИЛЯВЕ 2

ИЛЯВЕ 3

ИЛЯВЕ 4

Къыймет кесме кягъыты ______________________