Спiшыце сказы , устауце прапушчаныя у , у .
Сэрца за...сёды хвалявала навальнiца... .У навальнiцу ...сё тратрапяталася ... грудзях. Я бачы... , як хмары ляцелi ... розным кiрунку. Усе ... паветры кiпела. Усе воблачки , ...се хмары i похмаркi з-пад сонечнай вышынi . Навальнiчныя перуны та..клi iх, як месiва, i секлi агнiстымi маланкамi . Гром адгука...ся ... сэрцы .
Спiшыце прыказкi i прымаукi, устауляючы прапушчаныя лiтары. Падбярыце праверачнае слова, каб у iм невыразны гук стау перад галосным
Адклад не iдзе у ла( т, д ) . Баба з воза – каню ля ( х, г) чэй . Вось Бо ( х , г ) , а вось паро ( х, г ) . Гола ( д , т ) не цётка . Ры ( п , б ) ка шукае , дзе глыбей , а чалавек – дзе лепей . Сем бе ( т , д ) за раз – адзiн адка ( з , с ) . Кiнеш за сабою – знойдзеш пера ( т , д ) сабою. Стары дру ( г , х ) лепш за новых двух . Узяуся за гу ( ж , ш ) , не кажы , што не ду ( ш , ж ) .
Спiшыце сказы , устауце прапушчаныя у , у .
Традыцыйна-...рачысты, ва ...ладзiвастоку, а...дыторыя,па-...дарнаму,прэзiды...м, педагагiчны ...нiверсiтэт, рады...с,
ла...рэат, паехаць на ...краiну, ваенна-...лiковы , фiна-...горскiя мовы, рэдакцыя “ Роднага слова” ...згаднiла план публiкацый на1996 год, кансiлi...м, творчасць Язэпа Драздовiча ...нiкальная, па-...чарашняму, па...барота.
Перакладзiце наступныя выразы на беларускую мову.
Новая баллада , радостное известие , картина Рембрандта,устный экзамен , прогресивное человечество , выездное заседание , рас- чепить палку ,честное признание , шестнадцатый год , городской житель , поздняя осень , огромная территория , счастливый слу- чай , годы студенчества , восход солнца , работать объездчиком , проездной билет .
Раскрыйце дужкi i пакiньце у залежнасцi ад правапiсу вялiкую або малую лiтару .
( Р , р )эспублiка ( Б , б )еларусь , ( Б .б )аркалабаускi летапис ,
( М , м )iжнародны ( Ж , ж )аночы дзень , ( К , к )оласаускiя чытаннi , ( П , п )лошча ( П , п )ерамогi , аповесць “ ( З , з )нак
( Б , б )яды ” , ( М , м )iчман , ( К , к )упалаускi стыль пiсьма ,
( В , в )ялiкая ( А , а )йчынная ( В , в )айна , ( Н , н )ародны письменнiк ( Б , б )еларусi , выдавецтва “ ( Н , н )авука i
( Т , т )эхнiка” , ( А , а )кадэмiя ( Н , н )авук ( Б , б )еларусi ,
( П , п )алац ( П , п )iянерау , ( Г ,г )рамадзянская ( В , в )айна,
( М , м )iнiстэрства ( З , з )амжных ( С , с )прау ,( Б , б )еларус ,
( Н , н )овы ( Г , г )од, ( В , в )ялiкая ( К , к)астрычнiцкая
( С , с )сацыялiстычная ( Р , р)эвалюцiя , ( Л , л )енiнская
( П , п )рэмiя , ( Н , н )ясвiжскi ( Р , р )аён , ( К, к )олеу сшытак.
Пастауце назоунiкi у Р ,Т i М скл. ад. лiку.
Розум, каваль, Пятрусь , цукар, Магiлеу, Нарач, дождж, гром, хлеб, мёд, Мележ, Сiбiр, бацька, авёс, Васiль, дачка, парог, Лынькоу, верф, Мiнск, Алег, рука, рамантызм.
Наступныя лiчыбнiкi запiшыце словамi, назоунiкi i прыметнiкi пастауце у адпаведнай форме .
6 ( малады хлопец ) , 4 ( вясковец ), 7 ( новы падручнiк ),
2( вузкая сцежка ), сустрэча з 4 ( выкладчык ), 2 ( народны пiсьменник ), 3 ( новы сшытак ), 3 ( санi ), пайсцi з
3( аднакурснiк ), 5 ( новы артыкул ), 4 ( старая машына ),
3 ( вялiзная лыжка ), 4 ( нажнiцы ), 9 ( векавы дуб ).
У наступных фразеалагiзмах пастауце займеннiкi у адпаведным склоне, родзе i лiку.
Браць ( сябе ) у рукi . Зарубiць ( сябе ) на носе . ( Нiякi ) лiха не бярэ. Устаць не з ( той ) нагi . Бубнiць ( сябе ) пад нос . Як на
( той ) лiха. Не ведаць, куды ( сябе ) дзець . Не чуць зямлi пад
( сябе ). Сесцi не у ( свой ) санi. Соль ( ты ) у вочы. Называць рэчы ( свой ) iменамi. Набiць ( сябе ) цану. Каб нагi ( твой ) не было. Выдаць ( сябе ) з галавой. Спалiць ( свой ) караблi. Бiць
( сябе ) у грудзi. Увайсцi у ( свой ) берагi. Дзе ( ты ) чэрцi носяць? Прабiць ( сябе ) дарогу.
Наступныя словы напiшыце разам, асобна або праз дэфiс.
Вакальна ( iнструментальны ), зерне ( пагрузчык ), ( па ) святочнаму, ( метала ) апрацоука, сарака ( гадовы ), ( з) часам,
( пау ) мiнуты, ( што ) небудзь, ( пау ) Мiнска, ( тэатр ) студыя,
( у )далечыню, чаму ( сьцi ), горад ( герой ), ( дваццацi ) ( шасцi)
тысячны, пакуль ( што ), ( па ) сучаснаму, ( кiна ) зорка, ( ледзь ) ледзь, ( па ) пятае, ( авiя ) пошта, ( поу ) дзень, дзе ( сьцi ), ( нi )
( за ) што, ( абы ) хто, ( на ) памяць, калi ( небудзь ) , ( да )заутра,
( за ) летась, ( па ) трое, ( па ) беларуску, ( горка ) салёны,
( чырвона ) армейскi, ( чырвона ) буры, ( па ) старому, ( асенне )
летнi, (унтэр ) афiцэр, Дунiн ( Марцiнкевич ), ( вечна ) зялёны,
( на ) двае, ( усё ) адно, ( ня ) прауда, адпачыу ( бы ), ( нi ) куды,
( не ) прыяцель, што ( сьцi ), (нава ) полацкi.
Раскрыйце дужкi, не ( ня ) напiшыце разам або асобна.
Адгукнулася , вясна, мне зязюлькай з-за рэчкi, дай яшчэ раз прыпасцi да любай зямлi i каштанау сваiх ( не ) згасальныя свечкi над маёй адшумеушай вясной запалi ! Адшумелi свой час ( не ) спакойныя восеньскiя вятры. У калгас, прауда, уступiлi ( не ) усе, нават ( не ) палавiна, але Заруба сказау, што,важна пачаць. Тут стаяу зусiм ( не ) знаёмы для ласяняцi дух, яким яшчэ там, у прылеску, пахнуу гэты чалавек. Жаураванкавым спевам звiнела усе навокал у гэты ( не ) звычайны дзень, першы такi ясны i цёплы пасля зiмы. Адны толькi драчы ( не ) ведалi супачынку i
( не ) шкадавалi горла. Хадзiць тут у такую ноч ( не) бяспечна. Алексей быу крыху самаупэунены, таму вяскоуцы ( не ) далюблiвалi яго. Ад возера вее спакоем i ( ня ) выказнай радасцю. ( Не ) наглядзецца на воблакi у бязветраны дзень. Жывеш ( не ) вечна,чалавек, перажывi у момант век ! Рака была
( не ) глыбокая, але даволi шырокая. ( Ня ) утульна и пуста у душы, няма у яго сэрцы спакою.
Раскрыйце дужкi, спалученнi слоу i прыслоуi напiшыце разам або асобна.
Хлопцы моучкi стаялi ( з ) боку. ( З ) боку вакзала будуецца гасцiнiца. Схiлiць галаву ( на) бок. Накласцi сена ( на ) бок воза. Горад расце ( у ) высь i ( у ) шыр.( У ) высь блакiтную узняуся самалет. ( Да ) хаты ляснiка засталося пару кiламетрау. ( Да ) хаты выехалi позна вечарам. Таварыства размещалася ( у ) трох памяшканнях. На паляванне яны пайшлi ( у ) трох. Сядзець было зручней ( з ) верху, а не ( з ) нiзу. ( З ) верху гары добра назiраць за вескай. Каб паспець на цягнiк, бацькi выехалi ( з ) вечара. ( З ) вечара да ранiцы працавалi выратавальнiкi.
Наступныя фразеалагiзмы запiшыце з часцiцей не або нi.
Н... нашым н... вашым. Н... нашага поля ягада. Н... туды i н...
сюды. Палец в рот н... кладзi. Н... два н... паутара. Н... верыць сваiм вушам. Н... адной жывой душы. Н... рыба н... мяса. Н...
стаць н... сесцi. Садзiцца н... у свае санi. Н... пуху н... пер’я.
Н... роду н... племенi. Н...снiлася i у сне. Снегу леташняга н... дапросiшся. Н... даваць кроку ступiць. Як н... у чым не бывала.
Н... з таго н... з сяго. Каб i нагi н... было. Карона з галавы н...
спадзе. Крычаць н... сваiм голасам. Н... зводзiць вачэй. Н... лезе нi у якiя вароты.
Спiшыце сказы, напiшыце не ( ня ) i нi разам або асобна.
А я дзе б ( нi ) быу, у старое гняздо, як бусел, заужды прылятаю.
Возера ( не ) шырокае, але да яго ( не ) льга блiзка падысцi, вагаюцца берагi. ( Нi ) дарогi, ( нi ) Сцепкi, ( нi ) Алеся ( не ) бачыла Аленка. Велiчныя и манументальныя муры Камянецкай
вежы звужаюцца уверсе i ( не ) маюць ( нi ) вертыкальных, ( нi )
гарызантальных чляненняу. Той дзень i страчаны навекi, калi ты
( не ) зрабiу таго, што мог, калi ( не ) паспрыяу ты чалавеку,
( ня ) шчырым быу, зманiу,( не ) дапамог. Старадауняй Лiтоус- кай Пагонi ( не ) разбiть, ( не ) спынiць, ( не ) стрымаць. Мне з былога свайго ( не ) смешна – нават крыудна. Як ( нi ) кажы – на
усё рашауся я паспешна. Я паспешна на свеце жыу.
Спiшыце сказы, расстауляючы прапущаныя пры аднародных членах знакi прыпынку.
Засыпаныя снегам шпалы, старыя трухлявыя пнi, гнiлыя галiны усё выглядала з-пад снегу i усё, здавалася, радавалася, што не апошнi раз бачыла сонца. I вецер i сокал i я – сыны адной долi-жыцця. Куранёускiя двары, уся вулiца поунiлася звонкасцю звон- кiмi галасамi звонкiм iржаннем i рыкам звонкiм крэктам варот. У калючым сярэбраным голлi яшчэ усё трымаюцца аранжавыя зморшчаныя ягады. Усе гэтыя днi цiхiя i сонечныя i дажджлiвыя былi напоунены мяккай задумленнасцюi хараством.У новай чыр- вонай кашулi ён выглядау зусiм па-iншаму. У вырай ляцяць жу- равы, пакiдаюць i край свой абжыты i дом i людзей. Як пайшоу, дык нi слуху нi духу. Ты квяцiсты, залацiсты i прыгожы i аздоб- ны. А пад паветкаю прылады вазок калёсы панарады старыя санi восi колы i вулляу некалькi на пчолы. Красу i светласць i прастор шукау – i, ад усiх далекi, ты быу, як месяц, адзiнокi. Вязень раска- звау пра свой народ, пра яго ворагау i дабрадзеяу пра яго год - насць i чысцiню. I бальшак i лес усе спавiта душнаю зялёнаю сму- гой.