на заседании МО заместитель директора по УР директор МБОУ СОШ с. Москово
руководитель МО ____ Гималетдинова Р.М. _______ Гималетдинова М.И. ___________ И.Ф. Садрисламов Протокол №1 от 29 августа 2022 г. 30 августа 2022 г. Приказ № 180-од от 31.08.2022 г.
Программа: З.Г. Нафикова. Литературное чтение на родном (башкирском) языке для 1-4 классов.
Учебник: Ф.Ф. Муртазина, З.Г. Нафикова. Башкирский язык. 2 класс. Китап. Уфа – 2017.
№ п.п | Тема | Кол-во часов | Дата | Примечание |
по плану | фактич. |
| Тел тураһында дөйөм мәғлүмәт. Мин башҡорт телен өйрәнәм. Я изучаю башкирский язык. | 3 | | | |
1 | Башҡорт теле дәреслеге менән танышыу. Төрлө илдәрҙә кешеләр төрлө-төрлө телдәрҙә аралашалар. Язык как основное средство человеческого общения и явление национальной культуры. | | 05.09 | | |
2 | Башҡорт теле – беҙҙең туған тел. Башкирский язык –мой родной язык. | | 07.09 | | |
3 | Башҡортостан тирәһендә йәшәгән халыҡтарҙың телдәре. Знакомство с языками народов, проживающих на территориях около Башкортостана. | | 12.09 | | |
| Фонетика и графика. | | | | |
| Танышыу. Знакомство. (3с) Минең мәктәбем (8 с.) | 11 | | | |
4 | Өндәрҙең һүҙҙең мәғәнәһен айырыу функцияһы. Өн һәм хәрефте бер-береһенән айырыу. “Хәйерле иртә!” Смыслоразличительная функция звуков; различение звуков и букв. «Добрый день!» | 1 | 14.09 | | |
5 | Ҡалын һәм нәҙек һуҙынҡыларҙы, ҡаты һәм йомшаҡ тартынҡыларҙы, яңғырау һәм һаңғырау тартынҡыларҙы айырыу. “Ғәфү итегеҙ, зинһар өсөн!” Различение твердых и мягких гласных звуков, твердых и мягких согласных звуков, звонких и глухих согласных звуков. «Извините, пожалуйста!» | 1 | 19.09 | | |
6 | Башҡорт теленең үҙенсәлекле өндәре, уларҙың хәрефтәре.“Эштәрегеҙ нисек?”. Особенности характерных согласных звуков башкирского языка; обозначение их на письме. «Как ваши дела?» | 1 | 21.09 | | |
7 | Ҡатылыҡ һәм йомшаҡлыҡ буйынса парлы һәм парһыҙ тартынҡылар.Беҙҙең класс. “ Кем бөгөн дежур?” Парные и непарные по твердости / мягкости согласные звуки. Наш класс. «Кто сегодня дежурный?». | 1 | 26.09 | | |
8 | Яңғырау һәм һаңғырау тартынҡыларҙың парҙары һәм парһыҙҙары.Өндө тикшереү ( һуҙынҡы/тартынҡы, ҡаты /йомшаҡ тартынҡы, һуҙынҡы ҡалын / нәҙек. “Яңы уҡыу йылы менән!” Парные и непарные по звонкости / глухости согласные звуки. Качественная характеристика звука: гласный / согласный; согласный твердый/мягкий; гласный: мягкий / твердый. «С новым учебным годом!». | 1 | 28.09 | | |
9 | Һүҙҙә һуҙынҡы өндәрҙең йә ҡалын, йә нәҙек килеүе (сингармонизм законы) . Беҙҙең мәктәп – иң яҡшыһы. Закон сингармонизма в башкирском языке (гармония гласных звуков): в слове гласные звуки бывают только одного ряда. Наша школа – лучшая. | 1 | 03.10 | | |
10 | Яҙыуҙа ъ һәм ь билдәләрен ҡулланыу.Аҙна көндәре. Использование на письме разделительных ъ и ь.Дни недели. | 1 | 05.10 | | |
11 | Е, ё, ю, я хәрефтәре булған һүҙҙәрҙә өн һәм хәрефтәр һаны (һүҙ башында һәм һуҙынҡыларҙан һуң. Соотношение звукового и буквенного состава в словах с буквами е, ё, ю, я (в начале слова и после гласных). Мин яратҡан дәрестәр. Уроки, которые я люблю. | 1 | 10.10 | | |
12 | Һүҙҙәрҙе ижектәргә бүлеү (ике тартынҡы бергә килгән осраҡта ла). Ашханаға барабыҙ. Ашау ҡағиҙәләре. Деление слов на слоги (в том числе при стечении согласных). Идем в столовую. Правила поведения за столом. | 1 | 12.10 | | |
13 | Һүҙлектәр менән эшләгәндә алфавитты ҡулланыу. “Йәй ниндәй илгә ял итергә бараһығыҙ?” Использование знания алфавита при работе со словарями. «В какую страну поедете летом на отдых?», | 1 | 17.10 | | |
14 | Хәрефте аңлатмаған график сараларҙы ҡулланыу (һүҙҙәр араһында буш урын ҡалдырыу, юлдан юлға күсереү билдәһе, ҡыҙыл юл (абзац), өйрәнелгән тыныш билдәһе). Тиҙҙән каникул. Скоро каникулы. | 1 | 19.10 | | |
15 | Хәҙерге башҡорт әҙәби теле нормаларына тап килтереп, өндәрҙе, уларҙың бергә ҡушылып әйтелеүен үҙләштереү. Небуквенные графические средства: пробел между словами, знак переноса, абзац (красная строка), пунктуационные знаки (в пределах изученного). Контроль күсереп яҙыу.Тыуған ил. Контрольное списывание. Родина. | 1 | 24.10 | | |
| Лексика | | | | |
| Мин һәм минең ғаиләм | 6 | | | |
16 | Һүҙҙең әйтелеше уның мәғәнәһенә бәйле. Һүҙҙең лексик мәғәнәһе (дөйөм төшөнсә). Беҙ – татыу ғаилә. | 1 | 26.10 | | |
17 | Мәғәнәһен тикшереү кәрәклеге булған һүҙҙәрҙе айырыу. Һүҙҙең мәғәнәһен текст буйынса, йәки аңлатма һүҙлек ярҙамында асыҡлау. Мин – ярҙамсы. Слово как единство звучания и значения. Лексическое значение слова (общее представление). Выявление слов, значение которых требует уточнения. Определение значения слова по тексту или уточнение значения с помощью толкового словаря. Я – помощник. | 1 | 07.11 | | |
18 | Бер һәм күп мәғәнәле һүҙҙәр (ябай осраҡтар, уларҙы күҙәтеү). Аҙыҡ-түлек. Сәй эсергә саҡырабыҙ. Однозначные и многозначные слова (простые случаи, наблюдение). Продукты питания. Приглашаем на чаепитие. | 1 | 09.11 | | |
19 | Башҡорт теленең аңлатма һүҙлеге. Кем иртәнге аш ашарға ярата? Толковый словарь башкирского языка. Кто любит завтракать? | 1 | 14.11 | | |
20 | Синоним (таныштырыу). Бергәләп көндөҙгө аш эҙерләйбеҙ. Синоним (ознакомительно). Мы – дружная семья. Готовим вместе обед. | 1 | 16.11 | | |
21 | Антоним (таныштырыу). Ҡунаҡтар көтәбеҙ. Антоним (ознакомительно). Ждем гостей. | 1 | 21.11 | | |
| Һүҙ составы (морфемика) | | | | |
| Мин һәм минең дуҫтарым | 10 | | | |
22 | Тамыр – һүҙҙең төп өлөшө. Минең дуҫым. Ни өсөн мин уны яратам. Корень как обязательная часть слова. Выделение в словах корня (простые случаи). Мой друг (подруга). За что я его / ее люблю. | 1 | 23.11 | | |
23 | Тамыр – һүҙҙең төп өлөшө. Йорт хайуандары,йорт ҡоштары. Корень как обязательная часть слова. Домашние животные. Домашние птицы. | 1 | 28.11 | | |
24 | Тамырҙаш һүҙҙәр, уларҙың билдәләре. Циркта. Однокоренные (родственные) слова. В цирке. | 1 | 30.11 | | |
25 | Тамырҙаш һүҙҙәр, уларҙың билдәләре. Дуҫыма хат. Признаки однокоренных (родственных) слов. Письмо другу. | 1 | 05.12 | | |
26 | Тамырҙаш һүҙҙәрҙе синонимдарҙан һәм омонимдарҙан айырыу. Һүҙҙең тамырын билдәләү (ябай осраҡтар). Атайҙар байрамы. Различение однокоренных слов и синонимов, однокоренных слов и слов с омонимичными корнями. Праздник пап. | 1 | 07.12 | | |
27-28 | Тамырҙаш һүҙҙәрҙе синонимдарҙан һәм омонимдарҙан айырыу. Һүҙҙең тамырын билдәләү (ябай осраҡтар). Дуҫтарға бүләктәр әҙерләйбеҙ. Различение однокоренных слов и синонимов, однокоренных слов и слов с омонимичными корнями. Готовим подарки друзьям. | 2 | 12.12 14.12 | | |
29-30 | Ялғау – һүҙҙең үҙгәреүсән өлөшө. Ялғау ярҙамында һүҙҙең формаһын үҙгәртеү. Ҡотлау открыткаһы. Окончание как изменяемая часть слова. Поздравительная открытка. | 2 | 19.12 21.12 | | |
31 | Ялғау – һүҙҙең үҙгәреүсән өлөшө. Ялғау ярҙамында һүҙҙең формаһын үҙгәртеү. Байрам концерты. Контроль күсереп яҙыу. Ҡыш.Контрольное списывание. Зима. Изменение формы слова с помощью окончания.Праздничный концерт | 1 | 26.12 | | |
| Морфология | 24 | | | |
| Минең Республикам. Мине уратып алған донъя. | | | | |
32 | Исем (танышыу) аңлатҡан дөйөм мәғәнәһе, “кем?”, “нимә?” һорауҙарына яуап бирә, телмәрҙә ҡулланышы. Мин Башҡортостанда йәшәйем. Имя существительное (ознакомление): общее значение, вопросы «кто?», «что?», употребление в речи. Я живу в Башкортостане. | 1 | 28.12 | | |
33 | Исем (танышыу) аңлатҡан дөйөм мәғәнәһе, “кем?”, “нимә?” һорауҙарына яуап бирә, телмәрҙә ҡулланышы. Өфө – Башҡортостандың баш ҡалаһы. Имя существительное (ознакомление): общее значение, вопросы «кто?», «что?», употребление в речи. Уфа – столица Башкортостана. | 1 | 11.01 | | |
34 | Башҡорт телендә “кем?” һорауы тик кешеләргә ҡарата ҡулланыла.Мин ҡалала йәшәйем. В башкирском языке вопрос, выраженный местоимением «кто?», употребляется только для называния человека . Я живу в городе. | 1 | 16.01 | | |
35 | Башҡорт телендә “кем?” һорауы тик кешеләргә ҡарата ҡулланыла. Мин ауылда йәшәйем. В башкирском языке вопрос, выраженный местоимением «кто?», употребляется только для называния человека . Я живу в деревне. | 1 | 18.01 | | |
36 | Башҡорт телендә “кем?” һорауы тик кешеләргә ҡарата ҡулланыла.Экскурсияла. В башкирском языке вопрос, выраженный местоимением «кто?», употребляется только для называния человека. На экскурсии. | 1 | 23.01 | | |
37 | Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ исемдәр. Яңғыҙлыҡ исемдәрҙә, йәнлек ҡушаматтарында һүҙҙе ҙур хәрефтән яҙыу. Салауат Юлаев һәйкәле. Имена собственные и нарицательные. Памятник Салавату Юлаеву. | 1 | 25.01 | | |
| Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ исемдәр. Һылыуҡай Ағиҙел йылғаһы. Имена собственные и нарицательные. Красавица Агидель. | 1 | 30.01 | | |
38 | Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ исемдәр. Бал ҡортона һәйкәл. Имена собственные и нарицательные. Памятник пчеле. | 1 | 01.02 | | |
39 | Исемдәрҙең һаны. Йырлаусы “Ете ҡыҙ” фонтаны. Число имени существительного. Поющий фонтан «Семь девушек». | 1 | 06.02 | | |
40 | Исемдәрҙең һаны. Еңеү паркы . Число имени существительного. Парк Победы. | 1 | 08.02 | | |
41 | Ҡылым (танышыу)дөйөм мәғәнәһе. “нимә эшләй?, «нимә эшләйҙәр?»һорауҙарына яуап бирә. Минең өй (минең квартира). Глагол (ознакомление): общее значение, вопросы «что делает?», «что делают?». Мой дом (моя квартира). | 1 | 13.02 | | |
42 | Ҡылым (танышыу)дөйөм мәғәнәһе. “нимә эшләй?, «нимә эшләйҙәр?»һорауҙарына яуап бирә. Ҡала буйлап саф һауала йөрөү. Глагол (ознакомление): общее значение, вопросы «что делает?», «что делают?». Прогулка по городу. | 1 | 15.02 | | |
43 | Ҡылым «нимә эшләне?», «нимә эшләнеләр?» һорауҙарына яуап бирә. Тышта һауа торошо. Глагол (ознакомление): общее значение, вопросы «что делал?», «что делали?». Погода на улице. | 1 | 20.02 | | |
44 | Ҡылым «нимә эшләне?», «нимә эшләнеләр?» һорауҙарына яуап бирә. Йыл миҙгелдәре. Глагол (ознакомление): общее значение, вопросы «что делал?», «что делали?» Времена года. | 1 | 22.02 | | |
45 | Ҡылымдың юҡлыҡ киҫәксәләре. Башҡортостанда алтын көҙ. Отрицательные частицы у глаголов. Золотая осень в Башкортостане. | 1 | 27.02 | | |
46 | Ҡылымдың юҡлыҡ киҫәксәләре. “Сөмбөлә” байрамы. Отрицательные частицы у глаголов. Праздник урожая «Сумбуля». | 1 | 01.03 | | |
47 | Ҡылымдың заты һәм һаны (танышыу). Ҡыш етте. Лицо и число глагола (ознакомительно). Пришла зима. | 1 | 06.03 | | |
48 | Ҡылымдың заты һәм һаны (танышыу). Сана шыуабыҙ. Лицо и число глагола (ознакомительно). Катаемся на санках. | 1 | 13.03 | | |
49 | Сифат (танышыу): дөйөм мәғәнәһе, “ниндәй?, “ниндәйҙәр” һорауына яуап бирә. Ҡоштар өсөн тағараҡ. Имя прилагательное (ознакомление): общее значение, вопросы («какой?», «какая?», «какое?», «какие?»). Кормушка для птиц. | 1 | 15.03 | | |
50 | Сифат (танышыу): дөйөм мәғәнәһе, “ниндәй?, “ниндәйҙәр” һорауына яуап бирә. Контроль күсереү. Март. Имя прилагательное (ознакомление): общее значение, вопросы («какой?», «какая?», «какое?», «какие?»), Контрольное списывание. Март. | 1 | 20.03 | | |
51-52 | Сифат. Телмәрҙә ҡулланышы. Яҙын түтәлдәрҙә Имя прилагательное , употребление в речи. Весной на огороде. | 2 | 22.03 03.04 | | |
53 | Һан (танышыу). “Наурыз” байрамы. Имя числительное (ознакомительно). Праздник «Науруз» | 1 | 05.04 | | |
54 | Ябай һәм ҡушма һандар. “Наурыз” байрамы. Простые и сложные числительные. Праздник «Науруз». | 1 | 10.04 | | |
| Синтаксис | 4 | | | |
| Мине уратып алған донъя. | | | | |
55 | Һөйләмдә һүҙҙәрҙең килеү тәртибе. Һүҙҙәрҙең һөйләмдә бер-береһе менән бәйләнеше (ҡабатлау). Һөйләм – телмәр берәмеге. Һөйләм һәм һүҙ, уларҙың айырмаһы. Һаумы, йәй! Беҙ яратҡан еләктәр. Порядок слов в предложении; связь слов в предложении (повторение). Предложение как единица языка. Предложение и слово. Отличие предложения от слова. Здравствуй, лето! Наши любимые ягоды. | 1 | 12.04 | | |
56 | Һөйләгәндә һөйләм эсендәге бер һүҙҙе айырым, көслө тауыш менән әйтеүҙе күҙәтеү (логик баҫым). Урманда ағастар. Наблюдение за выделением в устной речи одного из слов предложения (логическое ударение). Деревья в лесу. | 1 | 17.04 | | |
57 | Әйтелеү маҡсаты буйынса һөйләмдәр (хәбәр һөйләм, һорау һөйләм, өндәү һөйләм). Һөйләм аҙағында тыныш билдәләре: нөктә, һорау һәм өндәү билдәһе. Яңғырау һәм һаңғырау тартынҡыларҙың сиратлашыуы (китап – китабым). Ҡайҙа нимә үҫә? Болонда үҫемлектәр. Виды предложений по цели высказывания: повествовательные, вопросительные, побудительные предложения. Что где растет? Растения на лугу. | 1 | 19.04 | | |
58 | Тауыш интонацияһы менән әйтелгән хис-тойғоларҙы биреүсе һөйләмдәр (өндәү һәм өндәү булмаған һөйләмдәр). Ҡыр хайуандары. Ҡыр ҡоштары. Виды предложений по эмоциональной окраске (по интонации): восклицательные и невосклицательные предложения. Дикие животные. Дикие птицы | 1 | 24.04 | | |
| Телмәр үҫтереү. | 8 | | | |
| Мине уратып алған донъя | | | | |
59 | Телмәр. Диалог. Аралашыу этикеты. Ат – башҡорттоң тоғро дуҫы. Речь. Диалог. Речевой этикет. Лошадь – верный друг башкира. | 1 | 26.04 | | |
60 | Һүрәт буйынса телдән хикәйә төҙөү. Һорауҙар ярҙамында хикәйә төҙөргә өйрәтеү. Ҡурай моңдары. Составление устного рассказа по репродукции картины. Составление устного рассказа по личным наблюдениям и вопросам. Звуки курая. | 1 | 03.05 | | |
61 | Текст. Текстың билдәләре. Текстың темаһы. Төп мәғәнәһе. Текстың башы (исеме). Ҡымыҙ – шифалы эсемлек. Текст. Признаки текста. Тема текста. Основная мысль. Заглавие текста. Целительный напиток кумыс. | 1 | 08.05 | | |
62 | Бирелгән тексҡа исем уйлау. Текст өлөштәре. Балыҡта. Последовательность частей текста (абзацев). На рыбалке. | 1 | 10.05 | | |
63 | Текст төрҙәре: һүрәтләү. Ҡотлау яҙыу. Типы текстов: описание. Поздравление. | 1 | 15.05 | | |
64 | Текст төрҙәре: хикәйәләү. Беҙҙең олатайҙарҙың һәм өләсәйҙәрҙең яратып уйнаған уйындары: “Тирмә”, “Аҡ тирәк, күк тирәк”. Типы текстов: повествование. Любимые игры наших бабушек и дедушек «Юрта», «Ак тиряк, кук тиряк». | 1 | 17.05 | | |
65 | Текст төрҙәре: фекерләү. Башҡорт халыҡ әкиәте “Эт үҙенә нисек хужа тапты?” Башкирская народная сказка «Как собака нашла хозяина». Контроль күсереү. Май. Контрольное списывание. Май. Типы текстов: рассуждение. | 1 | 22.05 | | |
66 | Текст.Ҡотлау открыткаһы яҙыу. Йомғаҡлау. Создание небольших устных и письменных текстов: записка, поздравительная открытка. Обобщение знаний. | 1 | 24.05 | | |