Кушма җөмлә ,8 нче класс

Дәрес этаплары

Дәрес этабы, максатлары

Укытучы эшчәнлеге

Укучы эшчәнлеге

Универсаль уку гамәллә-ре

1. Оештыру. Эшчәнлеккә мотивлаштыру.

Укытучы өчен максат: психологик

уңай халәт барлыкка китерү.

Укучыларда эшлисе килү халәте тудыру.

- Исәнмесез, балалар! Яхшы кәефләр теләп, дәресне башлап җибәрәбез.

Слайд№1.

Бу дәрестә сезнең белән Сәяхәткә китәрбез. Урман, сулар кичәрбез, Таулар аша үтәрбез.

Укучылар теләк тели.

Дөньялар тыныч булсын!

Табыннар тулып торсын!

Якыннарны сөендереп

Укыйк гел “5”кә генә

Бишледән түбән билгене

Алыйк тик төштә генә.

ШУУГ: үзмаксат кую

КУУГ: классташлар һәм укытучы белән уку эшчәнле-ген оештыру-да хезмәт-тәшлек итү.

2.Белем һәм күнекмәләрне формалаштыру

Укытучы өчен максат: гади җөмләләрне кабатлау һәм соңыннан нәтиҗә чыгару.

Укытучы: без хәзер “Алан башы”чишмәсенә тукталырбыз. Монда”әйе","юк” уенын уйнарбыз.Слайд№2(сигнал карточкалар)

1.Көз җитте.(ике составлы гади җөмлә)-

2.Иртәләрен ап-ак кырау төшә.(җәенке җөмлә)-

3.Алар,салкын яңгыр астында иңбашларын салындырып,юаш кына басып торалар.(тиңдәш хәбәрле гади җөмлә)-

4.Симез ак казлар иртән тезелешеп,күлгә китәләр: кичен,тезелешеп,күлдән кайталар (тиңдәш хәбәрле гади җөмлә)

Укучылар сигнал карточкалар ярдәмендә үз фикерләрен дәлиллиләр.Кагыйдәләрне искә төшерәләр.Нәтиҗә:1. бер хәбәрлеге булган җөмлә гади җөмлә дип атала.2.Берничә хәбәре бер иягә караса,тиңдәш хәбәрле гади җөмлә була.һ.б.

РУУГ: кагыйдә-ләрне истә тотып, гамәлләр кылу.

КУУГ: тыңлый белү, фикер алышуда катнашу.

3.Дәрескә максат кую,белемгә омтылыш тәрбияләү

Слайд№3

1.Өй эшен тикшерү.

Кинофильм турында уй-фикерләрне язып килү.

Укучының яратып караган кинофильмы турындагы хикәяне тыңлау.

ТБУУГ:фикерләү-дә логик чылбыр төзү.

4. Уку мәсьәләсен кую

Максат: кушма җөмлә турында төшенчә бирү.

Укытучы өчен максат:кушма җөмлә турында гомуми төшенчә бирү;кушма җөмләне гади җөмләдән аера белергә өйрәтү.Слайд№4 Укытучы:чишмәләрне сакларга да,чистартырга да кирәк.

-Ә хәзер,Чияле тауга менәрбез.Тау итәгендә сүзләр үз урыннарын югалтканнар.

Укучыларның җаваплары: бу сүзләрнең урыннарын табарга кирәк.

Җөмлә,кушма,берничә,гади,җөмлә,дип,җөмлә,атала.

Нәтиҗә: 1.Тормышта һәр әйбернең үз урыны булган кебек,җөмлә кисәкләренең дә үз урыннары бар;2.берничә гади җөмләдән торган җөмлә кушма җөмлә дип атала.

РУУГ: үз эшчәнле-геңне контроль-гә алу

КУУГ: җөмлә төзеле-шен искә төшерү

Уку мәсьәләсен адымлап чишү.

Максат: җөмләләрдә грамматик нигезне дөрес табуга ирешү.

Укытучы: укучылар, табигатьнең гүзәллегенә,матурлыгы-на һич кенә дә сокланып туеп булмый. Елга тын гына ага. Шушы елга аша чыгар өчен түбәндәге биремне үтәргә кирәк.

Бирем: җөмләләрнең грамматик нигезен табып,нәтиҗә ясарга кирәк. Слайд№5

Җөмләләр бирелә. 1)Эш эшләгән интекмәс,эшләмәгән көн итмәс. 2)Шушы тынлык уртасында кинәт чатыр-чотыр итеп,күк күкрәде;агачлар калтыранып куйды;ниндидер кош,таш кебек атылып,үлән арасына кереп сыенды.(И.Г) 3) Кояш түбәнәя, күк йөзе ачык, һава саф, бөтен дөньяны кичкә каршы гына була торган бер рәхәт тынлык чолгый.(Г.И)

Укучылар нәтиҗә ясый: беренче җөмлә-ике гади җөмләдән,икенчесе- өч,өченчесе дүрт гади җөмләдән тора.Болар бер җөмлә эчендә кушылып, бер мәгънәне китереп чыгаралар,шуңа күрә кушма җөмлә дип аталалар.

Үзбәя. Барлык җөмләләрнең грамматик нигезен дөрес тапкан кеше “5”ле,кем 1хата җибәргән”4”ле,кем 2 хата җибәргән”3”ле ала.

Укытучы: укучылар,без хәзер рекламага тукталып алыйк.(төркемнәргә бүленү).

1төркемдә-4укучы;2төркемдә-4укучы.1төркемдәге укучылар гади җөмләнең,ә икенче төркемдәгеләр кушма җөмләнең иң әһәмиятле якларын саныйлар һәм нәтиҗә чыгаралар.

1 төркем укучыларының чыгышы:

Язма эшләрдә гади җөмләләрне күбрәк кулланыгыз!Пунктуацион хаталарыгыз азрак булыр.

Икенче төркемдәге укучыларның чыгышы:

Кушма җөмләләр сөйләмне бизи,ышанмасаң язучылар иҗатына мөрәҗәгать итеп кара.

Гомуми нәтиҗә ясала:гади җөмләләр дә,кушма җөмләләр дә көн белән төн кебек кирәк.

5.Ныгыту.

Белем һәм күнекмәләрне иҗади эштә файдалану.

Укытучы:сәяхәтебезне дәвам итәбез.Ниһаять,урманга килеп җиттек.

Бирем:бер кушма җөмлә кертеп,”Көзге урман” темасына хикәя төзегез.Слайд№6

а)Көзге урман.

Көз.Нинди матур ел фасылы.Ул урманга да гүзәл бер ямь өсти.Агачлардан күзгә күренеп кызгылт-сары яфраклар коела.Атлап барган вакытта шул яфраклар тавыш чыгаралар.Урман җәнлекләре азык җыеп калырга ашыга,чөнки тиздән кыш җитәчәк.

Көзге урманда йөрү-күңелле.

Нәтиҗә:ике гади җөмләдән торган кушма җөмлә төзедем.

Үзбәя

Кушма җөмләсе булган һәм хаталары булмаган очракта"5"ле”куела;кушма җөмләсез төзегән укучыга”4”ле куела.

б)дәреслек белән эш.26 нчы биттәге 34нче күнегү.

Нәтиҗә:өзектән 5 кушма җөмлә таптык һәм һәрберсе 2 гади җөмләдән тора.

Үзбәя.

5 кушма җөмләне тапкан укучы “5”ле билгесе ала.

КУУГ: иҗади сәләтлә-рен үстерү

РУУГ:

6.Рефлексия. Уку эшчәнлеген йомгаклау.

Алган белемнәрдән дөрес,урынлы итеп файдалана белү күнекмәләрен ныгыту.

Укытучы өчен максат:дәрестәге эшчәнлекне анализлау,белемнәрне бәяләү һәм киләчәккә перспектива билгеләү.

Укучылар өчен максат:үз фикереңне дәлилләү,алган белемнәрне киләчәктә куллана белү

Укытучы: укучылар,без нинди тема уздык?

Укучы җаваплары:кушма җөмләнең берничә гади җөмләдән торуын белдек.Слайд7

Өй эше:35 нче күнегү,кагыйдәләрне өйрәнергә һәм кагыйдәләр дәфтәренә язарга.

Укытучы:укучылар, безнең сәяхәтебез уңышлы тәмамланды .Ә хәзер үзегезгә билгеләр куегыз.

ШУУГ: үз мөмкин-лекләрең-не белү-белмәү чикләрен чамалау;

ТБУУГ: фикерләүдә логик чылбыр төзү;

РУУГ: эшләнгән эшнең сыйфа-тын һәм дәрәҗә-сен билгеләү