Кыргызстандын жана дүйнөнүн тарыхы

Кыргызстандын жана дүйнөнүн тарыхы5-класс Тарых мугалими: Осмонова Бегимжан Апышовна Тема: Байыркы Рим цивилизациясы Байыркы Римдин картасы Жаратылышы  Балкан жарым аралынын батыш жагында Апеннин жарым аралы жайгашкан.Жарым аралды Апеннин тоо кыркасы бойлоп өтөт. Тоо кыркасы жапызыраак келип, токойлор каптаган. Тоо кыркалары менен деңиздин аралыгында түздүктүү жээктер созулуп жатат Кен байлыгы Апеннин жарым аралында темирдин, жездин,  курулуш ташынын, чопонун кендери бар  Климаты  Бийик Альпы тоолору жарым аралды түндүктөн соккон шамалдан далдаалап турат. Жылуу жана жаан-чачындуу. Деңиз жээктеринин жана тоо өрөөндөрүнүн кыртышы түшүмдүү келет Жарым аралдын түштүк бөлүгүн “музоолор өлкөсү” - Италия деп аташкан Италиянын жаратылышы Жарым аралдагы эң узун дарыя- По дарыясы Калкы  По дарыясынын өрөөнүндө кельттер Примордук Альпыда лигурлар Ортоңку Италияла италиктер Лациумда латиндер  Лациумдун түштүгүндө самниттер  Этрусктар  Сабинийлер  Самнийлер  Италиктердин негизги кесиби  Мал чарбачылык Этрусктар Б.з.ч. VII кылымда Этрусктар Италияда 12 шаар-мамлекет түзүшкөн. Аларды падышалар башкарган. Негизги кесиби болуп: 

Тибр дарыясынын жээгинде дыйканчылык менен кесиптенген чакан кыштак болгон Бул кыштак кийин чоң шаарга айланган. Б.з.ч. 753-жылы Рим шаары негизделген Уламыш боюнча б.з.ч. 754-753-жылдары эгиз бир туугандар Ромул менен Рем негиздегендиги айтылат Кимдир бирөөлөр ымыркайларды Тибр дарыясынын жээгине таштап кетишет. Дарыянын жээгинде аларды Эне карышкыр эмизип багат. Кийинчерээк, бул ымыркайларды бир койчу таап, багып алган. Эрезеге жеткен ага-инилер- Ромул жана Рем Тибр дарыясынын жээгине шаар курушат. Шаарга Ромулдун аты ыйгарылат. Кийин Рим шаарына Эне карышкырга арналып эстелик тургузулган.  Ромул жана Ремди эмизген эне карышкыр Байыркы Римдин скульптуралык эстеликтери Байыркы Рим айкелдери Байыркы Римдеги падышалык башкаруу Б.з.ч. VIII кылымдын ортосунда Римди падыша жана сенат башкарган Сенаттын мүчөлөрү сенаторлор деп аталган Рим падышалары маанилүү маселелерди талкуулоо үчүн кээде Элдик чогулушту чакырган Б.з.ч. 509-жылы Римдин акыркы каардуу падышасы Тарквинийге кыжырданган эл көтөрүлүшкө чыгып, Римде падышачылык бийлик жоюлат. Консулдар  Элдик чогулуш консулдарды шайлаган Консулдар жыл бою Рим республикасын башкарып, соттун милдетин да аткарышкан Согуш убагында аскерлерге командалык кылышкан Ар бир консулдун 12 адамдан турган сакчысы болгон Сенат  Убакыттын өтүшү менен консулдар сенаторго айланган Мыйзамдар Сенатта талкуулангандан кийин гана Элдик чогулуш тарабынан кабыл алынган Сенат казынаны да тейлеген Согуш жана тынчтык маселелерин чечкен Сабакты бышыктоо Сөздөрдүн маанисин түшүндүргүлө: Элдик чогулуш Республика  Консул Сенат  Суроолого жооп бергиле Байыркы Италияда кандай уруулар жашаган? “Италия” деген сөз кандай маанини билдирет?

Үйгө тапшырма Байыркы Римдин цивилизациясын окуп, түшүнүп, Эне карышкыр тууралуу аңгеме түзгүлө Италиянын картасын дептериңерге түшүргүлө Көңүл бурганыңыздарга чооң рахмат!!! v

Кыргызстандын жана дүйнөнүн тарыхы5-класс Тарых мугалими: Осмонова Бегимжан Апышовна Тема: Байыркы Рим цивилизациясы Байыркы Римдин картасы Жаратылышы  Балкан жарым аралынын батыш жагында Апеннин жарым аралы жайгашкан.Жарым аралды Апеннин тоо кыркасы бойлоп өтөт. Тоо кыркасы жапызыраак келип, токойлор каптаган. Тоо кыркалары менен деңиздин аралыгында түздүктүү жээктер созулуп жатат Кен байлыгы Апеннин жарым аралында темирдин, жездин,  курулуш ташынын, чопонун кендери бар  Климаты  Бийик Альпы тоолору жарым аралды түндүктөн соккон шамалдан далдаалап турат. Жылуу жана жаан-чачындуу. Деңиз жээктеринин жана тоо өрөөндөрүнүн кыртышы түшүмдүү келет Жарым аралдын түштүк бөлүгүн “музоолор өлкөсү” - Италия деп аташкан Италиянын жаратылышы Жарым аралдагы эң узун дарыя- По дарыясы Калкы  По дарыясынын өрөөнүндө кельттер Примордук Альпыда лигурлар Ортоңку Италияла италиктер Лациумда латиндер  Лациумдун түштүгүндө самниттер  Этрусктар  Сабинийлер  Самнийлер  Италиктердин негизги кесиби  Мал чарбачылык Этрусктар Б.з.ч. VII кылымда Этрусктар Италияда 12 шаар-мамлекет түзүшкөн. Аларды падышалар башкарган. Негизги кесиби болуп: 

Тибр дарыясынын жээгинде дыйканчылык менен кесиптенген чакан кыштак болгон Бул кыштак кийин чоң шаарга айланган. Б.з.ч. 753-жылы Рим шаары негизделген Уламыш боюнча б.з.ч. 754-753-жылдары эгиз бир туугандар Ромул менен Рем негиздегендиги айтылат Кимдир бирөөлөр ымыркайларды Тибр дарыясынын жээгине таштап кетишет. Дарыянын жээгинде аларды Эне карышкыр эмизип багат. Кийинчерээк, бул ымыркайларды бир койчу таап, багып алган. Эрезеге жеткен ага-инилер- Ромул жана Рем Тибр дарыясынын жээгине шаар курушат. Шаарга Ромулдун аты ыйгарылат. Кийин Рим шаарына Эне карышкырга арналып эстелик тургузулган.  Ромул жана Ремди эмизген эне карышкыр Байыркы Римдин скульптуралык эстеликтери Байыркы Рим айкелдери Байыркы Римдеги падышалык башкаруу Б.з.ч. VIII кылымдын ортосунда Римди падыша жана сенат башкарган Сенаттын мүчөлөрү сенаторлор деп аталган Рим падышалары маанилүү маселелерди талкуулоо үчүн кээде Элдик чогулушту чакырган Б.з.ч. 509-жылы Римдин акыркы каардуу падышасы Тарквинийге кыжырданган эл көтөрүлүшкө чыгып, Римде падышачылык бийлик жоюлат. Консулдар  Элдик чогулуш консулдарды шайлаган Консулдар жыл бою Рим республикасын башкарып, соттун милдетин да аткарышкан Согуш убагында аскерлерге командалык кылышкан Ар бир консулдун 12 адамдан турган сакчысы болгон Сенат  Убакыттын өтүшү менен консулдар сенаторго айланган Мыйзамдар Сенатта талкуулангандан кийин гана Элдик чогулуш тарабынан кабыл алынган Сенат казынаны да тейлеген Согуш жана тынчтык маселелерин чечкен Сабакты бышыктоо Сөздөрдүн маанисин түшүндүргүлө: Элдик чогулуш Республика  Консул Сенат  Суроолого жооп бергиле Байыркы Италияда кандай уруулар жашаган? “Италия” деген сөз кандай маанини билдирет?

Үйгө тапшырма Байыркы Римдин цивилизациясын окуп, түшүнүп, Эне карышкыр тууралуу аңгеме түзгүлө Италиянын картасын дептериңерге түшүргүлө Көңүл бурганыңыздарга чооң рахмат!!!