100- лет Л. Покровской

Lüdmila Aleksandrovna Pokrovskaya 18.03.1925 – 07.10.2009

2025 - inci yıl 100 - üncü yıldönümü 2025 - inci yılın sürmäk ayı adanȇr L. A. Pokrovskayaya.

Lüdmila Aleksandrovna Pokrovskaya –

üüredici, profesor,

tütkolog hem filologiya bilgilerindä doktor

duudu mardın 18 - dä 1925 - inci yılda Leningradta bir inteligent ayledä.

Anası-

Lübov Georgievna Pokrovskaya başlankı şkolada üüredicisiydi, biblioteka işçisiydı.

Bobası – Aleksandr Mihayloviç Pokrovskiy istoriya disţiplinasında üürediciydi, din istoriyası uzmanıydı.

1936 - ıncı yılda bobasını kaldırȇrlar Sibirä, sılkaya. 1937 – inci yılda Lüdmıla Aleksandrovnayı da anasınnan Lübov Georgievnaylan yollȇȇrlar Başkiriyeya Ufa kasabasına, neredä onnar yaşamışlar üç yıl, neredä o üürenmiş başkir hem tatar dillerini.

Ufa kasabası

1944-üncü yılda, kendi bobasının istediinä görä, Lüdmıla Aleksandrovna girer üürenmää Leningrat Universitetinä günduusu fakultetinä, türk dillerin bölümünä.

Leningradta ona lekţiyaları okuyarmış anılmış türkolog N. K. Dmitriev, angısı yol ona açȇr üürenmää gaguz dilini.

Dil praktikasına 1948 – inci yılda o yolȇȇr Lüdmila Aleksandrovnayı ilk sıra Moldaviyeya, Valkaneş rayonun Çeşmä küüyünä. Burada o toplȇȇr folklor materiallarını, gagauz halk türkülerini.

Lüdmila Aleksandrovna pek beenärmiş hem çalarmış türkü. Studentlerä çalarmış gagauz türkülerini: «Memevşä», «Oglan», rus romanslarını .

Bitirdiynän beşinci kursu Leningrad devlet universitetindä günduusu fakultetindä, Lüdmila Aleksandrovna korudu diplom çalışmasını “Gagauz halk türküleri” temaya görä. 1949 yılda o girer aspiranturaya, neredä ilerleder derindän üürenmää gagauz halk türkülerini.

1989 yılda

Aaraştırmaları, angılarını o geçirdi sekiz ekspediţiyada Moldaviyanın hem Ukraynanın gagauz küülerindä (1948, 1950, 1951, 1956, 1957, 1959,1960, 1961 yy.), yardım ettilär ona kurmaa poziţiyayı gagauz dilinin dialekt bölünmeri için, leksikası için, onun fonetika, morfologiya hem sintaksis özellikleri için.

1951 - inci yılda Çadır kasabasında Lüdmıla Aleksandrovna toplȇȇr bır unikal material dokumental kınosuna deyni. Bir yılın hazıramaklarından sora, Leningrad kinolaboratoriyasında, dünneya çıkȇr kino: «Rus Moldaviyanın gagauzları». 1952 – inci yılda o getirer onu Moldaviyeya, da o gösterildi herbir gagauz küüyündä. 1977 – inci yılda o baaşladı onu Beşalma muzeyinä, neredä bulunȇr büündä.

1954 - 1991 – inci yıllarda L. Pokrovskaya çalışȇr Moskva hem Leningrad Bilim Akademiyalarında bilim işçisi. Olȇr avton 100 monografiyanın üstünä.

Lüdmila Pokrovskaya götürdü ileri V. Moşkovun, N. Dmitrievın, M. Çakirin anılmış işlerini, ki gagauz dili ilerlesin, literatura zenginnesin, folklor unudulmasın.

O hiç birzaman kalmadı bir tarafta gagauz dilin hem literaturasının problemalarından. Çalışardı, ki gagauz dili üürenilsin şkolada.

1964 - üncü yılda tiparladı monografiyasını «Gagauz dilinin gramatikası. Fonetika hem morfologiya» . Bu kiyat pek faydalıydı diil sade bilimcilerä, ama şkola üüredicilerinä dä, studentlerä dä. Bu monografiya oldu gagauzologiyanın temeli. Onun yardımınnan tiparlandı çok şkola kiyadı.

1973- üncü yılda L.A. Pokrovskaya kendi üürenicilerinnän G. Gaydarcıylan, B. Tukannan, hem dä E. Kolţaylan tiparladılar gagauz-rus-moldovan sözlüünü.

1990 - ıncı yılda çıktı onun kiyadı: «Краткий очерк грамматики гагаузского языка», angısı pek lääzımdı üüredicilerä, studentlerä.

1991 – 1999 yıllarda işledi profesor Komrat devlet universitetinin gagauz filologiya kafedrasında. Okuyardı lekţiya kursunu zamandaş gagauz dili için, özel lekţiya kursunu gagauz türkü folkloru için, götürärdi urokları türkologiyada, yardım edärdi doktorantlara hem üüredicilerä disertaţiya, diplom hem kurs çalışmalarını yazmaa. KDU işlemäk vakıdında hazırladı yakın 90 student, angıları sora oldular ana dili üüredicisi Gagauz Avtonomiyasının orta şkolalarında.

Bulunarak Gagauziyada, Komrat devlet universitetinin studentlerinnän barabar hazırladı orfografiya sözlüünü. Hazırladı iki şkola kiyadı “Zamandaş gagauz dili”, “Sintaksis”.

Lüdmila Pokrovskaya bilärdi 7 dil: rus, gagauz, tatar, başkir, franţuz, ingliz hem nemţä dillerini.

Lüdmila Pokrovskaya pay alardı dokladlarlan türlü halklararası bilim kongreslarında hem konferenţiyalarında, nicä: Moskva, Sofiyä, Berlin, Ankara, Buharest.

O pek beenärdi poeziyayı da çevirärdi D. Kara Çobanın petlerini, P. Çebotarin peetini: «Aramızda yaşardı bir adam».

L. Pokrovskayanın baalantısı D. Kara Çobanın aylesinnan okadar sıkıydı, ani Dmitriy hem Zinaida Kara Çobanın kendi biricik kızını koyerlar Lüdmila Aleksandrovnanın adına .(video)

Lüdmila Aleksandrovnaya , büük yaptıkları için Gagauziyamıza verildi bir nışan: « GAGAUZİYAVIN SAYGILI VATANDAŞI »

1999 - uncu yılda Lüdmıla Pokrovskaya gitti geeri Sankt - Peterburga. Da oktäbrinin 7 - dä 2009 - uncu yılda geçindi.

L.A. Pokrovskayanın istediinä görä, oktäbrinin 24 -dä 2009 - uncu yılda onun tozunu gömdülär Beşalma küüyünün mezarlıında, D. Kara Çobanın yanında. Kär burada, Gagauziyada, kimä o verdi kendi canını, ruhunu, kendi dostunun yanında, Lüdmila Aleksandrovna buldu bir diveç raatlık .

Memorial taftası o evdä, neredä yaşardı l. A. Pokrovskaya.

L.A. Pokrovskaya yaşadı uzun, faydalı, gözäl bir yaşamak. O braktı derin bir iz gagauz halkının gagauzologiyasında, istoriyasında hem kulturasında. Onun yaptıkların- paası yok, anmak ta onun için kalacek bizimnän diveç. Onun adı unudulmayacek okadar, nekadar bu dünnedä yaşayacek gagauzlar!