1.”Төп гомуми белем бирү мәктәбе рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы .”- Казан 2013.Төзүче-авторлары: Р. З. Хәйдәрова, К. С. Фәтхуллова, Г.М.Әхмәтҗанов
2.”Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасы”(1 — 11 нчсыйныфлар) Төзүче-авторлар:Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева.
3.Татарстан Республикасы Менделеевск шәһәре «2 нче гомуми белем бирү мәктәбе” гомуми белем муниципаль бюджет учреждениесенең 2016-2017 нче уку елына укыту планына нигезләнеп төзелде.
Татарстан Республикасында яшәүче һәр милләт кешесенә, үз халкы тарихыннан тыш, шушы төбәктә төп халык булып саналган татар халкы мәдәниятен, гореф-гадәтләрен, тарихи үткәнен, бүгенгесен, киләчәген белү зарур. Татар халкы белән кулга-кул тотынып яшәргә әзерләнүче һәр кеше бу халыкның бәйрәмнәрен, традицияләрен аңларга, хөрмәт итәргә, әдәбият-сәнгать вәкилләренең иҗади казанышлары белән үзенең рухи үсешен баета алу мөмкинлегеннән файдаланырга тиеш. Программа эчтәлеге телгә өйрәтү процессын бала өчен “башка дөньяга тәрәзә ачу” булырлык һәм шуның аркылы аның үз яшәешен дә тулырак аңлавына ярдәм итәрлек итеп сайланды.
Татарстанда яшәүче милләтләр, Татарстанның дәүләт символлары, Татарстанның территориясе, географик урыны; башкалабыз Казанның тарихи үткәне, бүгенге йөзе; татар сәнгатенең төрле тармаклары буенча күренекле шәхесләр турында укучыларның татарча сөйли алулары төп максат итеп куела.
Шәхеснең белемле булуы, тәрбиялелек һәм аның фикерләү сәләте үсеше дәрәҗәсеннән дә тора. Укыту процессында үстерү, тәрбия максатларын даими күзаллап эшләү – укытуның практик ягы уңышлылыгының алшарты. Балаларның психик үсешен түбәндәге юнәлешләрдә үстерүгә аеруча игътибар бирү таләп ителә:
– фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерләү;
– ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне үстерү.
Бу максатлар программага сайланган эчтәлек нигезендә сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре буенча да эш оештырганда да беренче планга куела.
Укучыларның тиешле дәрәҗәдәге тәрбиялелегеннән башка укыту процессын оештыру мөмкин түгел. Тәрбия процессы, беренче чиратта, укытуның эчтәлеге һәм методлары белән бәйле. Шуңа күрә программа эчтәлеген сайлаганда, материалның тәрбияви мөмкинлекләрен исәпкә алу мөһим. Татар теленең грамматикасын өйрәнү процессында эчтәлектә әхлакый проблемалар булган кечкенә текстлар үзләре үк коммуникатив мотивациягә ия, ягъни, укучыларның эчке кызыксынуы тәэмин ителгән була. Шунлыктан тексттагы лексика, грамматика җайлырак истә кала һәм аралашу ситуациясе булдыру әллә ни кыенлык тудырмый.
Укучыларның татар теле буенча лексик, грамматик күнекмәләре филологик белемнәр суммасы дәрәҗәсендә генә калмыйча, ә сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләрендә дә аралашуда кулланырлык дәрәҗәгә җитүе зарур. Ягъни, укучылар, нинди дә булса сүзне, я грамматик категорияне тану, аеру, аңлау, тәрҗемә итү дәрәҗәсендә генә түгел, аларны аралашу максатыннан мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә өйрәнергә тиешләр. Укучының белеме дигәндә, без аның аерым сүзләрне яки грамматик категорияне тану, аера белүен генә күзалламыйбыз, ә аларны кулланып сөйләшә алуын күзаллыйбыз. Шул вакытта гына татар телен дәүләт теле буларак өйрәнү бурычы үтәлә.
Федераль дәүләт белем стандартларында белем бирү система¬сының төп үсеш юнәлеше — системалы-эпгчэнлекле юнәлеш, ә си¬стеманы барлыкка китерә торган төя компонент — нәтиҗә: шәхси, метапредмет, предмет нәтиҗәләре дип билгеләнелә. Стандартларда күрсәтелгән бу концептуаль методологик нигез барлык фәннәрне укыту системасына да, шул исәптән рус телле балаларга татар теле укыту системасына да карый. Ягъни рус телле балаларга татар теле укыту системасының барлык компонентлары да: программалар, укыту-методик комплектлар, дәрес барышы, контроль, идарә итү, белем күтәрү һ.б. — бар да бер максатка — нәтиҗәгә хезмәт итә.
Төп гомуми белем бирү мәктәбендә телне гамәли үзләштерү нәтиҗәсендә укучыларда татар теленең күп мәдәниятле дөньяда мөһимлеге турында күзаллау формалаша. Татар мәдәниятенең аерым үрнәкләре белән танышу рус телле укучыларда башка мәдәнияткә карата ихтирам хисе уята һәм укучыларга үз халкының мәдәниятен дә тирәнрәк аңларга мөмкинлек бирә, аларда ватанпәрвәрлек хисе уята.
Төп гомуми белем бирү мәктәбен тәмамлаганда, рус телле укучы¬лар татар теленнән түбәндәге предмет нәтиҗәләренә ия булырга тиеш: - коммуникатив компетенциягә (аралашу осталыгына) ия булу, ягъни татар телендә телдән яки язмача аралашу күнекмәләрен үзләштерү;
— коммуникатив бурычлар куя һәм аларны хәл итә белү; арала¬шуның вербаль Һәм вербаль булмаган чараларыннан, сөйләм этикеты үрнәкләреннән файдалана алу, итагатьле һәм киң күңелле әңгәмәдәш булу;
— «Татар теле» фәнен өйрәнүгә карата уңай омтылышта булу, татар теле белән даими кызыксыну һәм шулар нигезендә белем алуның алдагы баскычларында татар телен уңышлы үзләштерү.
Төп гомуми белем бирү мәктәбен тәмамлаганда, укучының үзенә һәм әйләнә-тирәсендәге кешеләргә, яшәеш проблемаларына карата түбәндәге шәхси кыйммәтләре формалашкан булуы күзаллана:
-шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда татар теленә карата их¬тирамлы карашта булу һәм аны яхшы ойрәнү теләгенә ия булу;
-текстлардагы төрле тормыш ситуадияләренә һәм геройлар¬ның гамәлләренә гомумкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирә белү;
-гаилә, туган ил, туган җир, мәрхәмәтлелек төшенчәләрен аңлап кабул итү; укучыда башкаларга карата түземлелек, кайгырту-чанлык, кеше кадерен белү кебек хисләр формалашу.
Төп гомуми белем бирү баскычында укучыларда киң мәгълүъматлы җәмгыятьтә яшәү һәм эшләү өчен кирәкле күнекмәләр үстерү буенча эш дәвам иттерелә. Укучылар текст, күрмә-график рәсемнәр; хәрәкәтле яисә хәрәкәтсез сурәтләр, ягъни төрле коммуникацион тех-нологияләр аша тапшырыла торган мәгълүмат чаралары белән эшләү тәҗрибәсен ныгыта; презентация материаллары әзерләп, зур булма¬ган аудитория алдында чыгыш ясау күнекмәләрен үстерә; укучылар¬да, компьютер яисә мәгълүмати-коммуникатив технологияләрнең; башка чаралары белән эш иткәндә сәламәтлеккә зыян китерми торган эш алымнарын куллана алу күнекмәләре камилләшә.
Бу чорда татар телен укыту, танып белү чарасы буларак, укучыларның фикер йөртү, интеллектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерү¬гә, шулай ук чынбарлыкта килеп туган проблемаларны хәл итү өчен кирәк булган универсаль (танып белү, регулятив, коммуникатив) уку гамәлләрен формалаштыруны дәвам иттерүгә хезмәт итә.
Төп гомуми белем бирү баскычында укучыларның түбәндәге универсаль уку гамәлләренә ия булуы күзаллана.
-фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фи¬керли белү;
-тәп мәгълүматны аерып алу, укылган яки тыңланган мәгълү¬матның эчтәлегенә бәя бирә белү;
-тиешле мәгълүматны табу өчен энциклопедия, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.
-дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләренә ия булу;
-укудагы уңышларның, уңышсызлыкларвың сәбәбен анлый, анализлый һәм, кирәк булганда, төзәтмәләр кертә белү;
-ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сыйфатларга ия булуга ирешү.
-мәгълүматны туплау өчен, күмәк эшчәнлектә катнашу.
Укучының төп гомуми белем бирү мәктәбен тәмамлаганда, сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча түбәндәге нәтиҗәләргә ия булуы планлаштырыла.
сүзләрне, җөмләләрне аңлап тәрҗемә итә белү; тәкъдим ителгән текстны тыңлап, эчтәлеге буенча сорау бирә, сорауларга җавап бирә белү; зур булмаган аутентив яки адаптацияләнгән әдәби әсәрләрдән өзекләрне, информацион характердагы текстларны, газета-журналлардан мәкаләләрне тыңлап аңлап, эчтәлеге буенча фикереңне әйтә, аралашуга чыга белү;
Сыйныфташларыңның сөйләмен тыңлап аңлау һәм аларга үз фикереңне аңлата белү, алар белән әңгәмә кору, әңгәмәдә катнаша белү.
Сорау, җавап, килеш(мә)ү, шикләнү һәм башка репликаларны дөрес кулланып, әңгәмә кору, сөйләшә белү;
парда, төркемдә сөйләшү барышында үз фикереңне аңлата, раслый, дәлилли белү, ситуация аңлашылмаганда, сорау биреп, сөйләм барышын ачыклый белү;терәк схемалар кулланып, ситуация буенча әңгәмә кора белү;
татар сөйләм этикеты үрнәкләреннән урынлы файдаланып әңгәмә кору, сөйләшә белү.
Программада тәкъдим ителгән темалар буенча тиешле эзлеклелектә текст төзи һәм аның эчтәлеген сөйли белү;
монологик сөйләмдә кереш, эндәш сүзләрне кулланып, орфоэпик һәм грамматик нормаларны саклап, үз фикереңне төгәл җиткерә белү;өйрәнгән текстны үз сүзләрең белән сөйләп бирә белү;
өйрәнгән шигырьләрне яттан сәнгатьле сөйли белү.
Программада тәкъдим ителгән текстларны, татар теленең әйтелеш нормаларын саклап, сәнгатьле һәм аңлап уку;
текстның эчтәлегенә нигезләнеп, контекст буенча яңа сүзләрнең мәгънәсен аңлый белү;
таныш булмаган сүзләрнең, төзелмәләрнең тәрҗемәсен сүзлектән таба белү.
прагматик текстлар (рецептлар, белдерүләр, афиша һ.б.), эпистоляр жанр текстлары (шәхсиһәмофициальхатлар, котлауларһ.б.) язабелү;үзеңне борчыган проблемага карата үз фикерләреңне язмача җиткерә белү;
Боерык фигыльнең барлыкта һәм юклыкта II зат төрләнешен сөйләмдә куллану.
Хәзерге заман хикәя фигыльнең барлыкта һәм юклыкта зат-сан белән төрләнеше.
Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең барлыкта һәм юклыкта зат-сан белән төрләнеше.
Билгесез киләчәк заман хикәя фигыльнең барлыкта зат-сан белән төрләнеше белән танышу.
Фигыльнең инфинитив формасын сөйләмдә куллану.
Фигыльнең инфинитив формасын модаль сүзләр (кирәк, кирәкми, ярый, ярамый) белән сөйләмдә куллану.
Эшләргә телим конструкциясен сөйләмдә куллану.
Сыйфат дәрәҗәләре белән таныштыру, аларны сөйләмдә куллану.
Өчен, шикелле бәйлекләрен сөйләмдә куллану.
Кереш сүзләрне (минемчә, синеңчә, билгеле, әлбәттә, беренчедән, минем фикеремчә) сөйләмдә куллану.
Татар телендә исемнәргә аффиксларның кушылу тәртибе белән таныштыру.
-лык/-лек; -даш/-дәш, -таш/-тәш исем ясагыч кушымчалары белән таныштыру.
Зат алмашлыкларының урын-вакыт килешендә төрләнешен сөйләмдә куллану.
Җөмләдә ия белән хәбәрнең зат-санда ярашуы.
Мин, син, ул зат алмашлыкларын төшем килешендә сөйләмдә куллану.
| № | Дәрес темасы | Сәг.саны | Эш төрләре | Көтелгән нәтиҗә. | Үткәрү вакыты |
| Предмет | МетапредметУУГ | Шәхси УУГ | план | факт |
| I Мәктәп тормыш (Яңа уку елы котлы булсын!) Сүзләр һәм сүзтезмәләр: Киңәшче, төрле киңәш, фән, бәхәс, бәхәсләшә, таныша, тарихчы, тәрҗемәче, телче, галим, аңлатмалы сүзлек, искә төшерә, теләсә-кая ыргытмый, ертмый, шапшак, ташлый, чүп-чар, бөкли, мактана, иске, саклап тота, яшь, турында, зарлана, шундый, майлы, буялды, ачыла, ябыла, почмак, китап басучы, кулъязма, һәйкәл. |
|
|
|
|
|
|
|
1 | 1 чирек. Татар теленең авазлар системасы: сузык һәм тартык авазлар составы. | 1
| таблица | Татар теленең авазлар системасы: сузык һәм тартык авазлар составын әйтә белү.. | Р.Үз эшеңне бәяли белү. Т.б.Сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К.Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. | Укуның кирәклеген аңлау
|
|
|
| 2. | Инфинитив. | 1 | тактада эш | Эш эшләргә киңәш бирә белү. | Р.укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К.Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. | туган мәктәбеңә ихтирам тәрбияләү |
|
|
| 3 | Инфинитив формасының модаль сүзләр белән (кирәк(түгел), тиеш (түгел), ярый(ярамый) сөйләмдә кулланылышы | 1 |
| Инфинитив формасының модаль сүзләр белән (кирәк(түгел), тиеш (түгел), ярый(ярамый) сөйләмдә куллана белү. | Р.Бурычларны куя белү. Т.б. нәтиҗә ясый белү. К.Сорау куя , җавап бирә белү. | хезмәткә ихтирам тәрбияләү
|
|
|
| 4 | Инфинитив + ярата төзелмәсе. | 1 | тактада эш | Эш эшләргә киңәш бирә белү.
| Р.укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К.Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. | хезмәткә ихтирам тәрбияләү
|
|
|
| 5 | Исемнәрнең тартым белән төрләнеше .(берлек сан) | 1 | таратма материаллар | Транскрипция билгеләре белән яза,. сүзләрне тәрҗемә итә белү.. | Р. уку эшчәнлеген оештыра белү. Т.б. уку максатын мөстәкыйль кую. К. аралашу күнекмәләрен формалаштыру. | мәктәпкә уңай мәнәсәбәтле укучы карашы билгеләү.формалаштыру. |
|
|
| 6. | Кереш контроль эш. | 1 | карточкалар | Мөстәкыйль эшли белү | Р.эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү. К. тел нормаларын саклап диалог төзи белү. Т.б.эзләнү методларын куллану. |
|
|
|
| 7 | Хаталар өстендә эш.Тартымлы исемнәрнең килеш б\н төрләнеше. | 1 | тактада эш | Тартымлы исемнәрне килеш б\н төрләндерә белү | Р.эш тәртибен аңлап уку эшчәнлеген оештыру. Т.б.эшчәнлек процессында бәя бирү. К.үз фикереңне белдереп сөйләм төзү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 8
| Исемнәрнең тартым белән төрләнеше (күплек сан)
| 1 | таратма материаллар | Исемнәрнең тартым белән күплек санда төрләндерә белү. | Р. уку эшчәнлеген оештыра белү. Т.б. уку максатын мөстәкыйль кую. К. аралашу күнекмәләрен формалаштыру. | мәктәпкә уңай мәнәсәбәтле укучы карашы билгеләү.формалаштыру. |
|
|
| 9 | Транскрипция билгеләре. Ике авазга билге булып йөрүче я, ю, е хәрефләре | 1 | Тактада эш | Хәрефләр белдерелгән авазларны транскрипция билгеләре белән яза белү. | Р.укытучы ярдәме белән максат кую. Т.төп мәгълүматны аеру К. тел нормаларын саклап диалог төзи белү.
|
|
|
|
| 10 | Исемнәргә кушымчаларның ялгану тәртибе | 1 | таблица белән эш.
| -чы,-че исем ясагыч кушымчаларны гамәли куллана белү. | Р.укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К.Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 11
| Тартымлы исемнәрне килешләр белән төрләндерү. | 1
| дәреслек, үрнәк схема | Тартымлы исемнәрне килешләр белән төрләндерү, текстта таный белү . | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | шәхес буларак үзеңне формалаштыру |
|
|
| 12
| Тулы һәм ким җөмләләр. | 1 |
| Тулы һәм ким җөмләләрне сөйләмдә аңлап куллану. | Р. Эш тәртибен аңлапуку эшчәнлеген оештыру. Т.б эшчәнлек процессына бәя бирү. К.уз фикереңне белдереп сөйләм төзү. | Иптәшеңнең фикерен тыңлый белү |
|
|
| 13 | Туры сөйләм. | 1 |
| Кагыйдәне үзләштерү. Схема буенча җөмлә-ләр төзи белү.. | Р.Уку мәсьәләсен аңлап үтәү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эш. К.Сорау куя, җавап бирә белү. |
|
|
|
| 14 | Туры сөйләм кулланып диалогик сөйләмгә чыгу | 1 |
| Туры сөйләм кулланып диалогик сөйләмгә чыга белү | Р.Уку мәсьәләсен аңлап үтәү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эш. К.Сорау куя, җавап бирә белү. | Яхшы укучы булу теләге тудыру. |
|
|
| 15 | Сүз ясагыч кушымчалар. | 1 |
| Диалог төзү, яңа сүзләр ясау. | Р.Үз эшеңә контроль ясый белү. Т.б. уку максатын мөстәкыйль кую. К. аралашу күнекмәләрен формалаштыру. |
|
|
|
| 16 | Җыйнак һәм җәенке җөмләләр | 1 |
| Җыйнак һәм җәенке җөмләләрне аера белү. | Р. Эш тәртибен аңлап уку эшчәнлеген оештыру. Т.б эшчәнлек процессына бәя бирү. К.уз фикереңне белдереп сөйләм төзү. |
|
|
|
| 17 | Бәйлекләр. | 1 | карточкалар белән эш | Минем көндәлегем” дигән хикәяне бәйлекләр кулланып яза белү. | Р..Үз эшеңә контроль ясый белү. Т.б.теманы аңлап язма сөйләм оештыру. К.Эзлекле сөйли белү | үз урыныңны таба белү. |
|
|
| 18 | Иялек килеше | 1 | таблица белән эш | Кагыйдәне үзләштерү. . Иялек килешен сөйләмдә куллана белү. | Р.укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К.Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. |
|
|
|
| 19 | Хәзерге заман,үткән заман хикәя фигыль.
| 1 | Тактада эш | Җөмләләрне киңәйтеп яза Фигыльләрне таблицага урнаштыра белү.. | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б фигыльләрне аера белү. К.. үз фикереңне төгәл әйтү | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 20 | Фигыль заманнарын сөйләмдә куллану. | 1 | Тактада эш | Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасын сөйләмдә куллану. | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б фигыльләрне аера белү. К.. үз фикереңне төгәл әйтү |
|
|
|
| 21 | “Белем һәм тормыш “темасын кабатлау. | 1 | группада эш | Өйрәнелгән лексик-грамматик материалны куллана белү. | Р.укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К.Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. |
|
|
|
| 22
| Җөмләнең төп коммуникатив төрләре. | 1 |
| Җөмләнең төп коммуникатив төрләрен.(хикәя, сорау,боеру )төзи белү. | Р. Эш тәртибен аңлап уку эшчәнлеген оештыру. Т.б эшчәнлек процессына бәя бирү. К.уз фикереңне белдереп сөйләм төзү. | Иптәшеңә карата ихтирам тәрбияләү |
|
|
| 23 | “Мәктәп тормышы” темасының грамматикасын кабатлау.
| 1 | текст белән эш | Бирелгән темага хикәя яза белү. | Р. Уку эшчәнлеген оештыра белү. Т.б.язма сөйләм оештыру. К.монолог төзи белү
| иптәшең фикерен тыңлый белү |
|
|
| Мин – зур ярдәмче Сүзләр һәм сүзтезмәләр: шаян, кызганычка каршы, бәхеткә каршы, киресенчә, әлбәттә, ялгышты, мактый, күңелсез, бөтен, үзем, бергә, башы, уртасы, ахры, терелә, югалтты, тапты, балалар бакчасы, пәке, гадел. |
| 24 | Хикәя фигыльнең билгесез үткән заман формасы. | 1 | таблица белән эш | Билгесез үткән заман хикәя фигыльне гамәли үзләштерү. | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б фигыльләрне аера белү. К.. үз фикереңне төгәл әйтү | иптәшең фикерен тыңлый белү. |
|
|
| 25 | Барлыкта һәм юклыкта зат-сан белән төрләнеше | 1 |
| Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең төрләнешен кулланып, образларга характеристика бирә белү. | Р.Үз эшеңә контроль ясый белү. Т.б.теманы аңлап язма сөйләм оештыру. К.Эзлекле сөйли белү. | матурлыкка мәхәббәт тәрбияләү. |
|
|
| 26 | Билгесез үткән заман формасының барлыкта һәм юклыкта зат-сан белән төрләнеше. | 1 | Тактада эш | Транскрипция билгеләрен кулланып язабелү.. Фигыльләрне 1зат берлек санда куллана белү.. | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б.кушымчаларны аера белү. К. үз фикереңне төгәл әйтү | өй хезмәте турында сөйли белү. |
|
|
| 27 | Сүз, фраза басымы һәм аның үзенчәлекләре.
| 1 | Төркемнәрдә эш | Күтәреш әле төзелмәсен куллана белү.. | Р. Эш тәртибен аңлап уку эшчәнлеген оештыру. Т.б эшчәнлек процессына бәя бирү. К.уз фикереңне белдереп сөйләм төзү. |
|
|
|
| 28 | Басым астында әйтелмәгән сузыкларның кыскаруы | 1 | Текст белән эш |
| Р. Эш тәртибен аңлап уку эшчәнлеген оештыру. Т.б эшчәнлек процессына бәя бирү. К.уз фикереңне белдереп сөйләм төзү. |
|
|
|
| 29 | Җөмләнең мәгънәви төркемнәргә бүленеше.
| 1 | тактада эш | Фигыль юнәлешләрен җөмләдә куллана белү.. | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б фигыльләрне аера белү. К.. үз фикереңне төгәл әйтү | башкалары тыңлый белү. |
|
|
| 30 | Хикәя, боеру, тойгылы җөмләләрнең ритмик-интонацион үзенчәлекләре | 1 | Текст белән эш, группада эш | Боерык фигыльне 2 зат берлек һәм күплек саннарда куллана белү. | Р. Уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү. Т.б.эш башкаруның ысулларына һәм шартларына анализ ясый белү. К.әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 31 | Үтенү, белдерү фигыль формалары (фигыльнең йөкләтү юнәлеше) | 1 | әңгәмә | . Кем булып эшли кон-струкциясен гамәли үзләштерү. | Р. Укыту эшчәнлеген оештыра белү. Т.б.уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау. К.Укытучының сөйләмен аңлап язу. |
|
|
|
| 32 | Булып - бәйлек сүзе. | 1 | Картина буенча эш | Нокталар урынына тиешле сүзләрне куеп яза белү.. | Р.укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К.Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. |
|
|
|
| 33 | Контроль сүзлек диктанты. Кереш сүзләр. | 1 |
| Кагыйдәне үзләштерү. Кереш сүзләрне кулланып, сорауларга җавап бирә белү | Р. Укыту эшчәнлеген оештыра белү. Т.б.уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау. К.Укытучының сөйләмен аңлап язу. |
|
|
|
| 34 | 2 чирек. Хаталар өстендә эш. Сыйфат дәрәҗәләре. | 1 | Тактада эш, таблица | Сыйфатларның дәрәҗәләрен билгели белү.. | Р.укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К.Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. | әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу |
|
|
| 35 | Шарт фигыль | 1 | Диалог | Шарт фигыльләрне юклык формасында куллана белү. | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б фигыльләрне аера белү. К.. үз фикереңне төгәл әйтү | башкалары тыңлый белү. |
|
|
| 36 | Шарт фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. | 1 | карточкалар | Хикәя яза белү. | Р. Уку эшчәнлеген оештыра белү. Т.б.язма сөйләм оештыру. К.монолог төзи белү | иптәшең фикерен тыңлый белү |
|
|
| 37 | Урын-вакыт килеше кушымчалары | 1 | Схема буенча җөмлә төзү | Хикәяне үзгәртеп яза белү.. | Р. Уку эшчәнлеген оештыра белү. Т.б.язма сөйләм оештыру. К.монолог төзи белү | иптәшең фикерен тыңлый белү |
|
|
| 38 | Бәйлек сүзләр.
| 1 | тактада эш | ..Бәйлекләр, кисәкчәләр белән эшлибелү. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | үз һөнәреңне дөрес сайлау |
|
|
| 39 | Бәйлек сүзләр белән ңөмләләр төзү. | 1 | Төркемнәрдә эш | Бәйлек сүзләрне сөйләмдә куллана белү. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. |
|
|
|
| 40 | Билгесез үткән заман хикәя фигыль | 1 | Тактада эш | Җөмләләрне дәвам итә белү. | Р.Үз эшеңә контроль ясый белү. Т.б.теманы аңлап язма сөйләм оештыру. К.Эзлекле сөйли белү. | мәктәп һәм уку эшчәнлеге турында уңай күзаллау булдыру. |
|
|
| 41 | -дыр\-дер кушымчалары | 1 | Фикер алышу | Кагыйдәне искә төшереп,. фигыльләрне үзгәртеп яза белү
| Р Уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү. Т.б.эш башкаруның ысулларына һәм шартларына анализ ясый белү. К.әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү |
|
|
|
| 42 | Кисәкчәләр. | 1 | Төркемнәрдә эш | Кереш сүзләрне, чөнки теркәгечен гамәли үзләштерү. | Р. Эш тәртибен аңлап уку эшчәнлеген оештыру. Т.б эшчәнлек процессына бәя бирү. К.уз фикереңне белдереп сөйләм төзү. |
|
|
|
| 43 | Кисәкчәләрне сөйләмдә куллану.
| 1 | Группада эш |
| Р. Эш тәртибен аңлап уку эшчәнлеген оештыру. Т.б эшчәнлек процессына бәя бирү. К.уз фикереңне белдереп сөйләм төзү. |
|
|
|
| 44 | Боерык фигыль | 1 | группаларда эш | Боерык фигыльнең зат –санын билгели белү.. | Р. Уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү. Т.б.эш башкаруның ысулларына һәм шартларына анализ ясый белү. К.әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү. | татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру, аны яхшы өйрәнү теләге тудыру |
|
|
| 45 | Кабатлау,ныгыту дәресе “Мин зур ярдәмче”. | 1 | төркемнәрдә эш | . Мин зур ярдәмче”циклындагы лексик- грамматик материалны белү. | Р. Уку эшчәнлеген оештыра белү. Т.б.язма сөйләм оештыру. К.монолог төзи белү
| уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| Туган җирем - Татарстан Татарстан –мөстәкыйль дәүләт. Сүзләр һәм сүзтезмәләр: дәүләт, күпмилләтле, дәүләт телләре, яңалыклар, ил, балалар, яшьләр театры, курчак театры, күренекле, рәссам, кызыксына, гармун, курай, танылган, атаклы, Татар дәүләт академия театры, дөнья, иҗат итә, атаклы, галимдәүләт |
| 46 | Үткән заман сыйфат фигыльнең -ган/-гән,-кан/-кән формасы. | 1 | Таблица белән эш | . . Транскрипция билгеләре белән яза белү.. | Р.Үз эшеңә контроль ясый белү. Т.б.теманы аңлап язма сөйләм оештыру. К.Эзлекле сөйли белү. | мәктәп һәм уку эшчәнлеге турында уңай күзаллау булдыру. |
|
|
| 47 | Контроль эш | 1 |
| Өйрәнелгән лексик –грамматик материалны.куллана белү. | Р.Үз эшеңә контроль ясый белү. Т.б.теманы аңлап язма сөйләм оештыру. К.Эзлекле сөйли белү |
|
|
|
| 48 | Хаталар өстендә эш. Сүзтезмәләр. | 1 |
| Төшеп калган кушымчаларны яза,. сүзләрдән җөмлә төзи белү.. | Р. Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү |
|
|
|
| 49 | Гади , җәенке җөмләләр . | 1 |
| . Сүзтезмәләр белән җөмләләр төзи белү. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Туган җиреңә игьтибарлылык хисе тудыру |
|
|
| 50 | Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр.
| 1 |
| Изафә бәйләнеш вакытында кушымчаларны дөрес куша белү. | Р. Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү | Уңай мәнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 51 | Ялгызлык исемнәрне баш хәрефтән язу. | 1 |
|
| Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Уңай мәнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 52 | Җөмлә чикләре.
| 1 |
| Диалогны дәвам итә,. .
| Р. Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү | Уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 53 | Җөмлә ахырында тыныш билгеләре (нокта, сорау һәм өндәү билгеләре). 93-7 | 1 |
| Сорауларга җавап бирә,дөрес тәрҗемәне таба белү.. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Уңай мәнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 54 | Саннар.
| 1 | таблица белән эш | Саннарның язылышын белү. | Р. Укытучы ярдәмендә эшнең дөреслеген тикшерү. Т.б. дәреслек белән эш итә белү. К..үз фикереңне төгәл әйтү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү. |
|
|
| 55 | Саннарны җөмләдә куллану. | 1 | дәфтәрдә эш | Микъдар саны белән исем рәттән торганда , исемнең берлек санда гына кулланылуы. | Р.укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К.Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. | Аралашуда бу төзелмәләрнең кирәклеген аңлау |
|
|
| 56 | Юнәлеш килешен тәлап итүче бәйлек: -га + кадәр | 1 |
| Юнәлеш килешен тәлап итүче бәйлекләрне куллану. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 57 | Чыгыш килеше. | 1 |
| Ситуатив күнегүне башкара,. исемнәрнең зат- санын, килешен билгели белү.. | Р. Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 58 | Җөмләнең баш кисәкләре. | 1 |
| Сүзләрне дөрес тәртиптә урнаштыра,. фигыльләрне куллана белү.. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 59 | Исемнәрнең зат-сан белән төрләнеше. | 1 | тактада эш, дәфтәрдә эш | Исемнәрнең зат-сан белән төрләнешен гамәли белү | Р.уку эшчәнлеген оештыра белү Т.б.уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау. К. Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 60 | Кабатлау дәресе.Татарстан- мөстәкыйль дәүләт | 1 |
| Тема буенча лексик – грамматик материалны үзләштерү. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 61 | Хаталар өстендә эш.Исемләшкән сан | 1 |
| (җырларның берсе) . Исемләшкән саннарны сөйләмдә куллана белү. | Р. Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 62 | Кушымчалар .
| 1 |
| Тиешле кушымчалар, сүзләрне куеп яза белү. | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б.кушымчаларны аера белү. К. үз фикереңне төгәл әйтү | Уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 63 | 3 чирек. Исемгә кушымчалар ялгап язу тәртибе. | 1 |
|
| Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 64 | Кайда? Кайчан? Сораулары. | 1 |
| Исемне килешләрдә төрләндерә белү.. | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б.кушымчаларны аера белү. К. үз фикереңне төгәл әйтү | Уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 65 | Сыйфат | 1 |
| Сыйфатларны таба, төрле дәрәҗәдә куллана белү. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 66 | Котлау кәгазе язу. | 1 |
| Бәйрәм котлавы яза белү.. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 67 | Кабатлау,ныгыту дәрес.Әдәбият- сәнгать дөньясында. | 1 |
| Афиша, чакыру кәгазе яза белү.. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| Минем дустым (иптәшең үзеңнән яхшы булсын) Сүзләр һәм сүзтезмәләр: авыр хәл, гадел, алдаша, намуслы, бер-берсенә, рәхәт, шатланды, вата, шәфкатьле, һәр, игътибарлы, үпкәли |
| 68 | Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше. | 1 |
| Кушымчаларны өстәп, җөмләләр төзи белү.. | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б.кушымчаларны аера белү. К. үз фикереңне төгәл әйтү | Уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 69 | Хат язу стиле. | 1 |
| Репликалар өстәп хат яза белү.. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 70 | БСҮ. “Сабантуй” газетасына хат язу. | 1 |
| Җөмләләрне тәрҗемә итә. Сорауларга җавап бирә белү. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 71 | Җөмләдә сүзләр тәртибе. | 1 |
| Сорауларга җавап бирә,. җавапларның төгәллеген сайлый белү. | Р.Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү | Уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 72 | Алмашлыклар.
| 1 |
| Алмашлыкларның тәрҗемәсен белү.. | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б.кушымчаларны аера белү. К. үз фикереңне төгәл әйтү | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 73 | Билгеләү алмашлыклары. | 1 |
|
| Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 74 | Алмашлыкларның килеш белән төрләнеше. | 1 |
| Җөмләләрне хикәя тәртибендә урнаштыра белү.. | Р.Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү | Дусларга карата уңай караш тәрбияләү |
|
|
| 75 | Исемнәргә кушымчалар ялгану тәртибе. | 1 |
| Ситуатив күнегүләр өстендә эшли белү. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 76 | Чыгасым килә,барасы килә төзелмәсе. | 1 |
| Чыгасым килә,барасы килә төзелмәсен урынлы куллана белү. | Р.Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү | Уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 77 | Теләк фигыль.
| 1 |
| Тәрҗемә эше. Нокталар урынына кушымчалар ялгый белү. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 78 | Теләк фигыльне сөйләмдә куллану. | 1 |
|
| Р.Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү | Дусларга карата уңай караш тәрбияләү |
|
|
| 79 | БСҮ.Пьесса язу. | 1 |
| Иҗади эшли белү. | Р.Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 80 | Укыйсым бар ,язасым бар төзелмәләре. | 1 |
| Фразеологизмнар белән танышу. Нокталар урынына сүзләр куя белү. | Р.Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү | Уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 81 | Ия белән хәбәр.
| 1 |
| Сүзтезмәләрне тәрҗемә итә, алар белән җөмләләр төзи белү. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 82 | Ия белән хәбәрне җөмләдә дөрес таба белү. | 1 |
| Ия белән хәбәрне таба белү.. | Р.Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү | Дусларга карата уңай караш тәрбияләү |
|
|
| 83 | Контроль диктант. | 1 |
| Ишетеп яза белү | Р.эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү. К. тел нормаларын саклап диалог төзи белү. Т.б.эзләнү методларын куллану. | тел нормаларын саклап диалог төзи белү. |
|
|
| 84
| Хаталар өстендә эш.Сыйфатлар.
| 1
| таблица | Сыйфатларның дәрәҗәләрен билгели белү. | Р. Укытучы ярдәме белән максат кую. Т.б.иҗади эзләнү К. Фикереңне төгәл итеп җиткерү. | Дусларга карата уңай караш тәрбияләү |
|
|
| 85 | Сыйфат дәрәҗәләре.
| 1 | картина буенча эш | Сыйфатларның дәрәҗәләрен билгели белү. | Р. Уку мәсьәләсен аңлау үтәү. Т.б. үз фикереңне дәлилли белү. К.иптәшләрең белән хезмәттәшле итү. Куршеңне тыңлый белү. | горурлык һәм гражданлык хисләре формалаштыру. |
|
|
| 86 | Кабатлау,ныгыту дәресе.Иптәшең үзеңнән яхшы булсын. | 1 | тест | Җөмләләргә сорау куя, сорауларга җавап бирә белү. . | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б.кушымчаларны аера белү. К. үз фикереңне төгәл әйтү | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| Бәйрәмнәр Туган көн- күңелле бәйрәм. Сүзләр һәм сүзтезмәләр:тәмләткечләр, тавык (сарык) ите, җитешегез, пешерү өчен, шикәр комы, каймак, дөге, корт |
| 87 | Чакыру язу.
| 1 | Төркемдә эш | Чакыру .кәгазе яза белү | Р. уку эшчәнлеген оештыра Т.б. уку максатын мөстәкыйль. К. аралашу күнекмәләрен формалаштыру. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 88 | Кунакка чакыру формалары. | 1 | Төркемдә эш | Кунакка чакыру формаларын истә калдыру | Р.укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К. Әңгәмәдешеңнең фикерен тыңлый белү. | Уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 89 | Туры сөйләм.
| 1 | Парларда эш | Кунакны сыйлау, табынга чакыру кагыйдәләрен белү. | Р. эшне планлаштырырга өйрәнү. Т.б.иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү. К .әңгәмәдәшеңнең аралашу эшчәнлеге белән идарә итү. | татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру, аны яхшы өйрәнү теләге тудыру |
|
|
| 90 | Туры сөйләм янында тыныш билгеләре | 1 | Парлап эшләү | Туры сөйләм янында тыныш билгеләрен аңлау | Р. Уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү. Т.б.эш башкаруның ысулларына һәм шартларына анализ ясый белү. К.әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү. | Аралашуда бу төзелмәләрнең кирәклеген аңлау |
|
|
| 91 | Сан+исем конструкциясе.
| 1 | таблица белән эш | Сан+исем конструкциясен куллана белү. | Р.Укытучы ярдәмендә эшнең дөреслеген тикшерү. Т.б. дәреслек белән эш итә белү. К..үз фикереңне төгәл әйтү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 92 | Саннарны диалогик сөйләмдә куллану. | 1 | Парларда эш | Микъдар саны белән исем рәттән торганда , исемнең берлек санда гына кулланылуы. | Р.укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К.Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. | Аралашуда бу төзелмәләрнең кирәклеген аңлау |
|
|
| 93 | Меню төзү. | 1 | Төркемдә эш | Меню төзи белү. | Р.Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 94 | Саннар. |
| таблица | Саннарны җөмләдә куллана белү. | Р.эш тәртибен аңлап уку эшчәнлеген оештыру. Т.б.эшчәнлек процессында бәя бирү. К.үз фикереңне белдереп сөйләм төзү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 95 | Җөмләнең баш кисәкләре: ия һәм хәбәр.
| 1 | Дәреслек белән эш | Җөмләнең баш кисәкләре: ия һәм хәбәр. Алар арсында сызык | Р. Укытучы ярдәмендә эшнең дөреслеген тикшерү. Т.б. дәреслек белән эш итә белү. К..үз фикереңне төгәл әйтү. | Укуның кирәклеген аңлау |
|
|
| 96 | Җөмләнең баш кисәкләр арсында сызык куелу очраклары белән таныштыру | 1 | Таблица белән эш | Алар арсында сызык куелу очракларын гамәли белү. | Р. Укытучы ярдәмендә эшнең дөреслеген тикшерү. Т.б. дәреслек белән эш итә белү. К..үз фикереңне төгәл әйтү. | Укуның кирәклеген аңлау |
|
|
| 97 | “Бәйрәмнәр “темасы буенча өйрәнелгән лексик берәмлекләр.
| 1 | текст белән эш | Бәйрәмнәр темасы.
| Р.укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К.Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. | иптәшең фикерен тыңлый белү |
|
|
| 98 | “Бәйрәм” темасы буенча хикәя төзү. | 1 | Җөркемдә эш | Өйрәнелгән лексик берәмлекләрне кулланып хикәя төзү. | Р. Уку эшчәнлеген оештыра белү. Т.б.язма сөйләм оештыру. К.монолог төзи белү | иптәшең фикерен тыңлый белү |
|
|
| 99 | Кабатлау дәресе.Туган көн- күңелле бәйрәм. | 1 | төркемнәрдә эш | Башваткычларны ,. табышмакларны чишә,. мәзәкләрдән исемнәрне, саннарны язып ала белү. | Р. Уку эшчәнлеген оештыра белү. Т.б.язма сөйләм оештыру. К.монолог төзи белү
| Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| Дүрт аяклы дусларыбыз. Сүзләр һәм сүзтезмәләр: улый, кочаклый, иркә, хәйлә, ялганлый, тәпиен бирә, токым, коерыгын болгый, сагына, күрешә, сөяк, оя, тук, онык, сабыр, күчтәнәч. |
| 100 | Сыйфат+исем конструкциясе | 1 | Картина буенча эш | Сыйфат+исем конструкциясен сөйләмдә куллана белү. | Р. Укытучы ярдәме белән максат кую. Т.б.иҗади эзләнү К. Фикереңне төгәл итеп җиткерү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 101 | Хәзерге заман хикәя фигыль | 1 | группаларда эш | Хәзерге заман хикәя фигыльне сөйләмдә куллана белү. | Р.эш тәртибен аңлап уку эшчәнлеген оештыру. Т.б.эшчәнлек процессында бәя бирү. К.үз фикереңне белдереп сөйләм төзү. | Дусларга карата уңай караш тәрбияләү |
|
|
| 102 | Җөмләнең баш кисәкләре. | 1 | дәреслек | Рус теле белән чагыштырып аңлата белү. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Укучының фикерен белү |
|
|
| 103 | 4 чирек. Теләк фигыль.
| 1 | Парларда эш | теләк белдерү формасын куллана белү. | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б фигыльләрне аера белү. К.. үз фикереңне төгәл әйтү | иптәшең фикерен тыңлый белү. |
|
|
| 104 | Минем барасым килә (килми)төзелмәсен куллану | 1 | группада эш | Минем барасым килә (килми)төзелмәсен куллана белү | Р.укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К.Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. | халкыңа ихтирам тәрбияләү. |
|
|
| 105 | Транскрипция билгеләре.
| 1 | дәреслек белән эш | Транскрипция билгеләре. Калын һәм нечкә әйтелешле сүзләрне гамәли белү. | Р.укытучы ярдәме белән максат кую. Т.төп мәгълүматны аеру К. тел нормаларын саклап диалог төзи белү.
| Дусларга карата уңай караш тәрбияләү |
|
|
| 106 | Калын һәм нечкә әйтелешле сүзләр. | 1 | таблица | Татар теленең хәреф – аваз системасын сөйли белү | Р.укытучы ярдәме белән максат кую. Т.төп мәгълүматны аеру К. тел нормаларын саклап диалог төзи белү. | Укуның кирәклеген аңлау |
|
|
| 107 | БСҮ,Шәһәр эте. | 1 | Төркемдә эш | Этләр турында сөйли белү. | Р.укытучы ярдәме белән максат кую. Т.б.фикерләрне логик 1чылбырга салу. К.Әңгәмәдәшең белән контакт урнаштыра белү. | Диалог төзеп сөйләмгә чыгу |
|
|
| 108 | Шарт фигыль | 1 | Парлап эшләү | Шарт фигыльләрнең ясалышын белү. | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б фигыльләрне аера белү. К.. үз фикереңне төгәл әйтү | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 109 | Шарт фигыльнең зат-сан белән төрләнеше | 1 | Тактада эш | Шарт фигыльнең зат-сан белән төрләнешен белү. | Р.укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К.Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 110 | Кисәкчәләр:-мы/-ме, бик, түгел, тагын, әле.
| 1 | дәреслек белән эш | мы ,-ме сорау кисәкчәләрен дөрес куя белү. | Р.Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 111 | Кисәкчәләрнең дөрес язылышы, сөйләмдә кулланылышы. | 1 | дәреслек белән эш | Кисәкчәләр:-мы/-ме, бик, түгел, тагын, әле кисәкчәләрен сөйләмдә куллану. | Р.Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 112 | Хат ничек языла? | 1 | Дәреслек белән эш | Хат яза белү. | Р. Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 113 | Үткән заман фигыль формаларын юклыкта төрләндерү | 1 | тактада эш, дәреслек | Үткән заман фигыль формаларын юклыкта төрләндерә белү. | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б.кушымчаларны аера белү. К. үз фикереңне төгәл әйтү | Дусларга карата уңай караш тәрбияләү |
|
|
| 114 | Сан. Микъдар ,җыю, тәртип саннарының кулланылышын кабатлау (1000 гә кадәр) | 1 | таблица белән эш | Саннарның язылышын,укылышын белү. | Р. Укытучы ярдәмендә эшнең дөреслеген тикшерү. Т.б. дәреслек белән эш итә белү. К..үз фикереңне төгәл әйтү. | Аралашуда бу төзелмәләрнең кирәклеген аңлау |
|
|
| 115 | Саннар төркемчәләренең язылышы. | 1 | тактада эш | Микъдар саны белән исем рәттән торганда , исемнең берлек санда гына кулланылуы. | Р.укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К.Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү. |
|
|
| 116 | Киләчәк заман хикәя фигыль. | 1 | Таблица белән эш | Киләчәк заман хикәя фигыльне сөйләдә куллана белү. | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б фигыльләрне аера белү. К.. үз фикереңне төгәл әйтү |
|
|
|
| 117 | Кабатлау,ныгыту дәресе.Дүрт аяклы дусларыбыз. | 1 | тест | Дүрт аяклы дусларыбыз.” темасы буенча лексик –грамматик материалны белү. | Р.Үз эшеңә контроль ясый белү. Т.б.теманы аңлап язма сөйләм оештыру. К.Эзлекле сөйли белү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| Без спорт яратабыз. (Сәламәт тәндә – сәламәт акыл) Сүзләр һәм сүзтезмәләр: саклый, чыныга, тәмәке тарту, зарарлы, еш, яланаяк, җиңде, җиңелде, акыл хезмәте, тәҗрибә |
|
|
| 118 | Инфинитив +кирәк төзелмәсе | 1 | тактада эш | Инфинитив+ кирәк төзелмәсен куллана,. киңәшләр бирә белү.. | Р.укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К.Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. | Спортка карата уңай караш тәрбияләү |
|
|
| 119 | Инфинитив +өйрәтте төзелмәсе | 1 | карточкалар белән эш | Инфинитив+ өйрәтте төзелмәсен куллана белү. | Р.Бурычларны куя белү. Т.б. нәтиҗә ясау. К.Сорау куя , җавап бирә белү. | мәктәпкә уңай мөнәсәбәтле укучы карашы формалашу |
|
|
| 120 | Теләк фигыль | 1 | тест | Бирелгән сүзләрдән җөмләләр төзи,. хикәя буенча күнегүләр эшли белү.. | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б фигыльләрне аера белү. К.. үз фикереңне төгәл әйтү | Спортка карата кызыксындыру булдыру |
|
|
| 121 | Теләк фигыль фигыль кулланып җөмләләр төзи белү. | 1 | тактада эш | Фигыль формаларын кулланып эш куша белү. | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б фигыльләрне аера белү. К.. үз фикереңне төгәл әйтү | башкаларны тыңлый белү. |
|
|
| 122 | Транскрипция билгеләре. | 1 | Дәреслек белән эш | Транскрипция белән яза.. хикәядәге сорауларга җавап яза белү.. | Р.укытучы ярдәме белән максат кую. Т.төп мәгълүматны аеру К. тел нормаларын саклап диалог төзи белү. | Спортка карата кызыксындыру булдыру |
|
|
| 123 | Сораулар.
| 1 | диалог | Сорау җөмләләр төзи белү.. | Р.Укыту эшчәнлеген оештыра белү. Т.б.уку эшчәнлегенә нәтиҗә ясау. К.Укытучының сөйләмен аңлап язу. | Сорау биреп җавап алырга өйрәнү |
|
|
| 124 | Сорау җөмләләр төзү. | 1 | әңгәмә | Сорауларга җавап брергә өйрәнү | Р. Уку хезмәтеңдә үзеңә максат кую. Т.б.кушымчаларны аера белү. К. үз фикереңне төгәл әйтү | Спортка карата кызыксындыру булдыру |
|
|
| 125 | “Сәламәт тәндә-сәламәт акыл” дигән темага сочинение язу | 1 | Инша язу | “Сәламәт тәндә-сәламәт акыл” темасына хикәя яза белү | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Спортка карата кызыксындыру булдыру |
|
|
| 126 | Хаталар өстендә эш.Бәйлек сүзләр. | 1 | Тактада эш | Бәйлек сүзләрне җөмләдә куллана белү. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | Спортка карата кызыксындыру булдыру |
|
|
| 127
| Бәйлекләр.
| 1 | тактада эш | Бәйлекләрне куллана белү. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | үз урыныңны таба белү. |
|
|
| 128 | Җөмләдә бәйлекләр куллана белү. | 1 | тактада эш | Бәйлек сүзләрне сөйләмдә куллана белү. | Т.Үз эшеңә контроль ясый белү. Т.б.теманы аңлап язма сөйләм оештыру. К.Эзлекле сөйли белү | үз һөнәреңне дөрес сайлау |
|
|
| 129 | Арадаш аттестация эше.Йомгаклау контроль эше. | 1 | тест |
| Р.Үз эшеңә контроль ясый белү. Т.б.теманы аңлап язма сөйләм оештыру. | тест |
|
|
| 130 | Хаталарөстендә эш. Без спортны яратабыз темасына сөйләшү, диалоглар төзү. | 1 | Парларда эш | Без спортны яратабыз темасына сөйләшү үткәрә, диалоглар төзи белү. | Р.укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу. К.Әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү. | уңай мөнәсәбәтле укучы карашы тәрбияләү |
|
|
| 131 | Монологик сөйләм телен үстерү. | 1 | Фикер алышу | Әйт әле , әйтегез әле төзелмәләрен сөйләмдә куллана белү. | Р.үзеңә бәя бирә белү. Т.б.укылган диалог буенча кирәкле мәгълүматны аерып ала белү. К.әңгәмә оештыру. | Әхлакый кагыйдәләргә ориентлашу. |
|
|
| 132 | Кагыйдәләр
| 1 | дәреслек белән эш | Сорау җөмләләр төзи белү.. | Р. Укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Т.б.үзбәя куя белү. К.сорау куеп җавап бирә белү | матурлыкка мәхәббәт тәрбияләү. |
|
|
| 133 | Сорау җөмләләр төзи белү. | 1 | тактада эш | Нишли ? соравын сөйләмдә куллана белү. | Р.Бурычларны куя белү. Т.б. нәтиҗә ясау. К.Сорау куя , җавап бирә белү. | тормышка яраклаша белү |
|
|
| 134 | Кабатлау,ныгыту дәресе.Сәламәт тәндә -сәламәт акыл. | 1 | Фикер алышу | Сәламәт тәндә -сәламәт акыл” темасындагы лесик- грамматик материалны белү.. | Р.Үз эшеңә контроль ясый белү. Т.б.теманы аңлап язма сөйләм оештыру. К.Эзлекле сөйли белү. | Иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү |
|
|
| 135 | Грамматик уеннар. | 1 | карточкалар белән эш | Грамматик уеннарны төзи белү. | Р.Бурычларны куя белү. Т.б. нәтиҗә ясау. К.Сорау куя , җавап бирә белү. | Аралашуда бу төзелмәләрнең кирәклеген аңлау. |
|
|
| 136 | Бәйлек сүзләр: алдында, артында, астында, өстендә, эчендә, янында.
| 1 | тактада эш | Бәйлек сүзләрнең килеш белән төрләнешен истә калдыру. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | үз һөнәреңне дөрес сайлау |
|
|
| 137 | Бәйлек һәм бәйлек сүзләрнең җөмләдә кулланылышы. | 1 | карточкалар белән эш | Бәйлек сүзләрне сөйләмдә куллана белү. | Т.Үз эшеңә контроль ясый белү. Т.б.теманы аңлап язма сөйләм оештыру. К.Эзлекле сөйли белү | үз урыныңны таба белү. |
|
|
| 138 | “Без спорт яратабыз” темасы буенча өйрәнелгән лексик берәмлекләр белән хикәя төзү. | 1 | .сүзлекләр белән эш | Без спорт яратабыз темасы буенча өйрәнелгән лексик берәмлекләр белән хикәя төзи белү | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | үз сәламәтлегеңне кайгырту |
|
|
| 139 | 6 нчы сыйныфта үтелгән материалны гомумиләштереп кабатлау.
| 1 | карточкалар | 6нчы сыйныфта үтелгән лексик –грамматик материалны белү. | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада куллана белү. | туган телгә ихтирам тәрбияләү. |
|
|
| 140 | Йомгаклау дәресе.
| 1 |
| 6нчы сыйныфта үтелгән лексик –грамматик материалны белү | Р. Уку хезмәтенә максат кабул итү. Т.б.бурычларны үтәү өстендә эшләү К.белемнәрне практикада кул. |
|
|
|
Дәреслек: Татар теле. Рус телендә гомуми белем бирү мәктәбенең 5 нче сыйныфы өчен.Р.З.Хәйдарова,Г.М.Әхмәтҗанова- Казан: Татармультфильм , 2014 нче ел.
.Рус телендә төп гомуми белем бирү оешмаларында татар теле укыту.
5 нче сыйныф.Укытучылар өчен методик кулланма.Р.З.Хәйдарова,Г.М.Әхмәтҗанова-Казан:”Татармультфильм” нәшрияты, 2014.
Гомуми белем бирү оешмаларында рус телле балаларның татар теленнән белемнәрен контрольгә алу буенча биремнәр җыентыгы.Укытучылар өчен методик кулланма.-Яр.Чаллы,201
Татар теленә өйрәткәндә, түбәндәге материаль-техник чаралардан файдалану таләп ителә:
“АНА ТЕЛЕ” онлайн-мәктәбе.
Пөхтә язылган, хатасы булмаган эшкә “5” ле куела.
Бер орфографик хаталы эшкә “4” ле куела.
Өч орфографик хаталы эшкә “3” ле куела.
Биш орфографик хаталы эшкә “2” ле куела.
1. Язманың эчтәлеге темага тулысынча туры килсә, фактик ялгышлары булмаса, бай телдэ, образлы итеп язылса, стиль бердәмлеге сакланса, «5» ле куела. (Бер орфографик яисә ике пунктуацион (грамматик) хата булырга мөмкин.)
2. Язманың эчтәлеге нигездә темага туры килсә, хикәяләүдә зур булмаган ялгышлыклар күзәтелсә, бер-ике фактик хата җибәрелсә, теле бай, стиль ягы камил булып, ике орфографик, өч пунктуацион (грамматик) яисә бер-ике сөйләм ялгышы булса, «4» ле куела.
3. Эчтәлекне бирүдә җитди ялгышлар, аерым фактик төгәлсезлекләр булса, хикәяләүдә эзлеклелек югалса, сүзлек байлыгы ярлы булса, стиль бердәмлеге дөрес сакланмаган җөмләләр очраса, 6 орфографик, 6 пунктуацион (грамматик) яисә өч-дүрт сөйләм хатасы булса, «3» ле куела.
4. Язма темага туры килмичә, фактик төгәлсезлекләр күп булып, план нигезендэ язылмаса, сүзлек байлыгы бик ярлы булса, текст кыска һәм бер типтагы җөмләләрдән торып, сүзләр дөрес кулланылмаса, стиль бердәмлеге сакланмаса, биш орфографик, сигез пунктуацион (грамматик) яисә дүрт—алты сөйләм хатасы булса, «2» ле куела.
Бирелгән ситуация буенча яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес, эчтәлеге ягыннан эзлекле һәм тулы диалогик сөйләм төзегәндә, “5”ле куела.
Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әмма репликаларның әйтелешендә һәм аерым сүзләрнең грамматик формаларында 2-3 хата җибәреп, эчтәлеге ягыннан эзлекле диалогик сөйләм төзегәндә, “4”ле куела
Өстәмә сораулар ярдәмендә генә әңгәмә кора алганда, репликаларның әйтелешендә һәм сүзләрнең грамматик формаларында 4-6 хата җибәреп, эчтәлеген бозып диалогик сөйләм төзегәндә, “3”ле куела.
Бирелгән ситуация яки тема буенча диалог төзи алмаганда, “2”ле куела.
Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча әйтелеше, грамматик төзелеше ягыннан дөрес һәм эчтәлеге ягыннан тулы, эзлекле монологик сөйләм өчен “5”ле куела.
Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелгән, әмма аерым сүзләрнең әйтелешендә, грамматик формаларында яки җөмлә төзелешендә 2-3 хатасы булган монологик сөйләм өчен “4”ле куела.
Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелмәгән, сүзләрнең әйтелешендә, җөмлә төзелешендә 4-7 хатасы булган монологик сөйләм өчен “3”ле куела.
Йомгаклау билгесе чирек, яртыеллык һәм уку елы ахырында куела. Ул, беренче чиратта, укучыларның телдән сөйләм күнекмәләре, бәйләнешле сөйләм төзи белү осталыгы, татар телендә аралаша алу мөмкинлекләреннән чыгып, шул ук вакытта язма эшләрнең нәтиҗәләрен исәпкә алып куелырга тиеш.
Укучыларның сөйләм күнекмәләрен бәяләүгә аңлатма.
Рус телле балаларга татар теле укытуның төп максаты Татарстан республикасында дәүләт теле дип игълан ителгән татар телендә иркен сөйләшә алган билингваль шәхесләр формалаштыру. Билгеле булганча, социолингвистика фәне координатив типтагы (ана телендә һәм өйрәнә торган икенче телдә хатасыз аралашу), субординатив типтагы (ана телендә хатасыз, икенче телдә хаталар җибәрү фараз ителә), катнаш типтагы (ике телдә дә аралашуда хаталар булу фаразлана) шәхесләрне аера. Программа авторлары рус телле балаларга татар телен өйрәтүнең төп максатын субординатив типтагы тел шәхесләре формалаштыруда күрәләр. Ягъни, рус телле балалар язма, телдән аралашу процессында хаталар җибәрергә мөмкиннәр, ләкин алардан программада күрсәтелгән тематика буенча татар телендә сөйләшә-аралаша белү тәлап ителә.
Чит телләр укыту методикасында белемнәрне контрольгә алу өчен “коммуникативно-достаточный уровень – аралашу өчен җитәрлек дәрәҗә; коммуникативно-недостаточный уровень – аралашу өчен җитәрлек булмаган дәрәҗә” төшенчәләре яши (В.П.Беспалько). Әгәр үзләштерү дәрәҗәсе 0,7 коэффициентыннан югары булса, аралашу өчен җитәрлек дәрәҗә дип санала һәм укучыга “4”, “5”ле билгеләре куела; әгәр үзләштерү дәрәҗәсе 0,7 коэффициентыннан түбән булса, аралашу өчен җитәрлек булмаган дәрәҗә дип санала һәм укучыга “3”, “2”ле билгеләре куела. Ягъни, үзләштерү коэффициенты 0,7 булса – “3”ле, 0,8-0,9 булса – “4”ле, 0,9 – 1 булса – “5”ле билгеләре куела.
Үк = а : р, кайда Үк – үзләштерү коэффициенты, а – дөрес үтәлгән биремнәр саны, р – барлык биремнәр саны.
Әйтик, сүзлек диктанты 20 сүздән тора. Укучы 5 хата җибәрә. Аның үзләштерү коэффициенты 15:20 =7,5. Ул “4”ле билгесе ала ала.
Әйтик, укучыларның сөйләшә алуын тикшерү өчен 5 ситуатив күнегү бирелде. (Позови друга кататься на лыжах) Укучы 4 күнегүдә сөйләм бурычын дөрес аңлап, аралаша алуын күрсәтте. Аның үзләштерү дәрәҗәсе коэффициенты 4:5 = 0,8 була. Ул “4”ле билгесе ала.
Әйтергә кирәк, чиреклек, еллык билгеләре нинди дә булса грамматик категорияне үзләштерү дәрәҗәсе белән генә билгеләнми, ә программада күрсәтелгән темалар буенча укучыларның диалогик, монологик сөйләмгә чыгу дәрәҗәләре белән билгеләнә.
227
153 614 
