Просмотр содержимого документа
«Баштапкы функциялар»
1
Тема: Баштапкы функция
Аткарылуучу тапшырмалар | Сабактын максаты | Баалоо үчүн критерийлер |
1.Баштапкы функциянын аныктамасы. 2.Баштапкы функциянын механиклык мааниси. 3. функциясы функциясы үчүн ( ) аралыгында баштапкы функция болоорун аныктоо. 4.Мисал иштөө. | 1.Баштапкы функциянын аныкта-масын, механикалык маанисин билишет. 2. функциясы функциясы үчүн ( ) аралыгында баштапкы функция болоорун аныкташат. | 1.Баштапкы функциянын аныктамасын билсе. 2.Баштапкы функциянын механикалык маанисин түшүнсө. 3.Баштапкы функция менен туундунун байланышын билсе. 4.Берилген функциянын баштапкысын таба алса. |
Сабактын тиби: Жаңы билимдерди өздөштүрүү сабагы
Сабактын жүрүшү:1.Уюштуруу,
2.Жаңы темага өбөлгө түзүүчү суроолор:
- Функциянын туундусунун аныктамасы?
- Туунду алуунун эрежелери?
- Туунду алуунун таблицасы?
Жаңы теманы түшүндүрүү:
1. Биз берилген функция боюнча, анын туундусун табуу маселесин б.а. дифференцирлөө операциясын билебиз. Эми тескерисинче, функциянын туундусу берилсе, ал функциянын өзүн табуу маселеси менен б.а. интегралдоо операциясы менен таанышабыз.
Аныктама. Эгерде берилген (a;b) интервалындагы ар кандай x чекити үчүн
функциясынын мааниси F(x) функциясынын туудусунун маанисине барабар, б.а.
болсо, анда F(x) функциясы f(x) функциясынын (a;b) интервалындагы баштапкы функциясы деп аталат.
2. Механикалык маанисин карайлы. Эгерде убакыттын баштапкы
моментинде нерсенин ылдамдыгы нөлгө барабар болсо, б.а.
болсо, анда нерсенин эркин түшүүсү убакыттын
моментинде
жолун өтөт. Жогорудагы формула Галилей тарабынан эксперимент жүзүндө табылган. Дифференцирлөө аркылуу ылдамдыгын табабыз:
Экинчи жолу дифференцирлөө ылдамданууну берет:
б.а. ылдамдануу турактуу болот.
Бышыктоо: 1-мисал.
функциясы
функциясы үчүн
сан огундагы баштапкы функция болот. Себеби ар кандай
үчүн
Бирок
функциясы да
функциясы үчүн
инетервалында баштапкы функция болот. Анткени ар кандай
үчүн
Ал эми ар кандай
турактуу саны үчүн анын туундусу
болгондуктан,
функциясы да
функциясы үчүн
интервалында баштапкы функция болот. Мындан, биз баштапкы функцияны табуу маселеси чексиз көп чыгарылышка ээ болорун көрдүк.
2-мисал.
функциясы үчүн функциясы
аралыгында гана баштапкы функция болот. Анткени,
жана
функцияларынын аныкталуу облустары жана ар кандай
үчүн
3-мисал. Ар кандай
турактуу саны үчүн функциясы
функциясынын
облусунда баштапкы функциясы болот. Себеби
4-мисал.
функциясы
функциясынын
аралыгындагы баштапкы функциясы болот. Себеби
5-мисал.
функциясы функциясынын
аралыгындагы баштапкы функциясы болот. Себеби
6-мисал. F функциясы берилген аралыктарда f функциясы үчүн баштапкы функция экендигин далилдегиле.
а)
,
б)
,
в)
,
г)
,
Тапшырма:
Баалоо.