Դիցաբանություն, Նանե դիցուհի

Նանե, իմաստության և ողջախոհության դիցուհին հայոց հեթանոսական կրոնում։

Համարվել է Արամազդի դուստրը։ Նույնացվել է հունական Աթենաս դիցուհուն։ Նանեի տաճարը, որը եղել է Թիլ ավանում, ավերել է Գրիգոր Լուսավորիչը՝ Հայաստանում քրիստոնեությունը տարածելու ժամանակ։ Հունական դիցաբանության մեջ կա Նանեի անվամբ հավերժահարս (համարվել է Սանգարիս գետի դուստրը և ծննդաբերության ոգին)։ Հայոց դիցարանի ազդեցիկ դիցուհիներից է Արամազդի դուստրը՝ Նանեն՝ ընտանիքի պահապանը, իմաստության, ողջախոհության և ռազմի աստվածուհին։ Նանեի պաշտամունքը սերտորեն կապված էր Անահիտի պաշտամունքի հետ։ Նանեի տաճարը Եկեղյաց գավառի Թիլ ավանում էր՝ Անահիտի տաճարի մոտակայքում։ Հիմա էլ հաճախ մեծ մորը՝ տատին, ասում են նաև նանե, նան, որը վկայում է Նանե դիցուհու՝ մարդաստվածության հետ կապի և ժողովրդի մեջ նրա անվան ու պաշտամունքի տարածվածության մասին։

Ներկայումս կարծիքներ կան այն մասին, որ Հայկական լեռնաշխարհում և նրա հարակից շրջաններում տարածված Նանե աստվածուհու նախատիպն է հանդիսացել՝ հին Շումերական դիցավեպի գլխավոր հերոսուհի՝ Ինաննան: Նույնպիսի ծագում ունեն նաև Հայոց մեջ տարածված Դեմետր և Գիսանե /իբրև եղբայրներ/ աստվածությունները, որոնք Շումերական դիցավեպերում Ինաննայի հետ համատեղ հիշատակվում են (որպես Արատտայի իշխանավորներ) Դումուզի և Գեշտինաննա /եղբայր և քույր/ անվանումներով: