Ձևաբանական դասակարգում

Ձևաբանական դասակարգում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ձևաբանական տեսակետից խոսքի մասերն ընդունված է բաժանել երկու խմբի՝ թեքվող և չթեքվող (ըստ Աճառյանի՝ փոփոխելի և անփոփոխելի)։ Հայերենի համար այս բաժանումը պայմանական է այնչափով, որ բուն թեքվող խոսքի մասերն են գոյականը, բայը, ինչպես և դերանունների մի մասը, իսկ ածականը և թվականը, որոնք համարվում են թեքվող, հոլովվում են միայն փոխանվանական կիրառության դեպքում (լավը, լավից, երեքից, երեքով), իսկ չթեքվող համարվող խոսքի մասերը, թեև իրենց բուն կիրառության դեպքում չեն թեքվում, բայց մետալեզվում (որպես գործառական-իմաստային փոխանուններ) կարող են հոլովվել (ինքնանվանողական հոլովում, եթե-ից, բայց-ով, ըստ-ի)։ Նման տարբերակումը ևս տարբեր է լեզվից լեզու, օրինակ՝ չինարենը չունի թեքում, իսկ ճապոներենում գոյականը, դերանունը և մակբայը անփոփոխելի են, իսկ բայն ու ածականը՝ փոփոխելի։