«Эсэгын һургаал-алтан»

Үдэрэй халуун амар мэндэ, хүндэтэ жюриин гэшүүн, хабаадагшад, айлшад.

Би хадаа Буряад Уласай үндэһэтэнэй 1-дэхи лицей-интернадай 10 ангиин һурагша-Дамбаев Лхасаран гээшэб.

Минии эрхим аба!

Би хадаа 33 гулбай гурбан ехэ Яруунын Баярай угаа дамжуулха Лхасаран хүбүүн гээшэб. Минии аба Баяр гэжэ нэрэтэй, Яруунын Догно нютагһаа гарбалтай, 38 наһатай, уужам сагаан сэдьхэлтэй, һайхан һанаатай, хүхюун зантай, нютагтаа, нүхэдтөө, түрэлхид соогоо, нэн түрүүн гэр бүлэдөө хүндэтэй юм!

Эсэгэ! Аба! Яаһан сэдьхэлдэ уринаар, дулаанаар үзэгдэнэ гээшэб - энэ нангин үгэнүүд! Эсэгэ гээшэмнай, хүн бүхэнэй наһанайнь сахюусан гэхэдэ, алдуу болохогүй. Минии һанахада, эсэгэ хадаа, хүбүүн бүхэндэ абарга, баатар, герой мэтэ үзэгдэдэг ха юм.

Абамни миниингээ хажууда ходол түрүүшын үдэрнүүдһээм эхилжэ, үргэн абалсажа ябадаг лэ даа! Түрүүшын алхам хэхэдэм, түрүүшынхиеэ һургуулида ошоходом, ходол хажуудамни дүнгэлсэжэ, хии морииемни өөдэнь үргэжэ, одоошье хүлыем дүрөөдэ, гарыем ганзагада хүргэлсэжэ байдаг даа.

Нарай нялха байхаһаам үлгыдэжэ, гар дээрээ абажа, хүнэй зэргэ, нэрэеэ һайнаар нэрлүүлхэ, хүн болгохоёо оролдожол байдагыень, сэгнэжэ ябадагби.

Абамни «хүниие хайрлаха, энэрхы сэдьхэлтэй ябаха хэрэгтэй» гэжэ намдаа һургаал хэлэжэ, заажа ябадаг юм. Бага балшар наһанһаа өөрынгөө абатаяа дахалдажа хони мал адуулжа, хара ажалһаа айдаггүй, шуран, мори унаха дуратай хүбүүхэн ябаа. Харин мүнөө өөрөө намайгаа дахуулаад, эрэ хүнэй хэдэг ажал хүүлэжэ һургадаг. Гэрээ барихадаа, хорёо харша соохиёо хэхэдээ, түмэр түдэгэ носоходоо хоюулханаа нүхэрлэжэ ябаха дуратайбди.

Зунай сагта нуурта сэнгэжэ шунгадагбди, амаралтын үдэрнүүдтэ гэрэйнгээ хажуудахи поли дээрэ ошожо хүршэнэрөөрөө футбол наадаха дуратайбди. Хаа-яахан спортзал ошожо гү, али газаагаашье барилдажа, бэеэ һорихо дуратайбди.

Энэ зундаа Догно һайхан нютагтаа нютагаархинаараа хамтаржа, Мархасаан гэһэн толгой дээрэ Чоймпрул Субаргын барилгада ажаябуулга хэжэ, хубитаяа оруулһан байна гэжэ, тэмдэглэхэ дурам хүрэнэ. Буддын шажанай һургаал дэлгэрүүлжэ, арад зондоо туһа хэхэеэ оролдожо ябадаг.

Би абадаа дуратайб. Ходол, омогорхожо ябадагби! Абамни намайгаа уринаар харахадань, зөөлэхэн шэгынь харахадаа, досоомни гэрэл бадарһан мэтэ болодог.

Абынгаа нангин нэрэ һүлдыень дээшэнь үргэжэ, угаа наринаар сахин дамжуулжа ябахаяа оролдохоб!

Абынгаа хэлэһэн үгэнүүдые сээжэдээ шэнгээжэ, нангин һургаалыень зүрхэнэйнгөө гүнзэгыдэ, хадагалжа хододоо ябахаб!