«Яххьийн ц1ерметдешнаш». презентация 4 кл

Урокан ц1е: «Яххьийн ц1ерметдешнаш». 4 класс

Хьехархо Тухаева З.И.

01.02.2022шо

Хьалхара февраль. Классера болх.

Х1етал-метал хаьийла шуна:

Къамелан дакъош ца эшош,

Ду со церан метта лелош:

Со,хьо , иза дилла аш,

Хир ду таккха

Хьо хиллий мокха хьоза тергалдеш?

Каде хьийза иза. Со цо тергал а ца вора.

Уьш даим а вовшашца девне хуьлу.

-Схьалаха ц1ерметдешнаш, к1ел сиз хьакха царна .

Ц1е а ца йоккхуш, я цуьнан мухалла, масалла билгал а ца еш,     гойту ц1ерметдашо. Ц1ерметдош къамелан дакъа ду.

(Мила?)  Салман боксе лелаш ву.                (Мила?) Иза лата кечлуш ву.

  (Муьлш?) Бераш школе дахара.                   (Хьан?) Цара дика дийшира.

Яххьийн ц1ерметдешнашна ц1ердешнашна луш доллу хаттарш ло. Ц1ердешнаша х1ума билгалйо. Ц1ерметдашо, х1уманан ц1е ца йоккхуш, гойту иза.

Яххьийн ц1ерметдешнаш  кхаа юьхье декъало .

Хьалхарчу юьхьо къамел деш верг я иза юкъавог1у аг1о билгалйо.

Хьалхарчу юьхьан ц1ерметдешнаш ду.

Со, тхо, вай, вайша (вайшиъ), тхойша (тхойшиъ)

Шолг1ачу юьхьан ц1ерметдешнаш ду:

Хьо, шу  - Оцу ц1ерметдешнаша къамел хьаьнца до гойту.

Кхоалг1ачу юьхьо кхечунах (я кхечарех) лаьцна дуьйцу.

И, иза, уьш

Яххьийн ц1ерметдешнийн легаран кеп цхьаллин терахьехь иштта ю:

Дожарш

Ц1ерниг

Хаттарш

Доланиг

мила?

Хьалхара

Шолг1а

со

юьхь

хьенан?

Лург

юьхь

Кхоалг1а юьхь

хьанна?

хьо

сан

Дийриг

суна

хьан?

хьан

и, иза

Коьчалниг

цуьнан, оцуьнан

ас

хьуна

Хотталург

хьаьнца?

цунна, оцунна

ахь

Меттигниг

хьанах?

соьца

цо, оцо

хьоьца

сох

хьаьнга?

Дустург

цуьнца, оцуьнца

хьох

соьга

хьанал?

цунах, оцунах

хьоьга

сол

цуьнга, оцуьнга

хьол

цул, оцул

3-чу юьхьан ц1ерметдешнаша цхьаллин а, дукхаллин а терахьехь лач дожаршкахь орамера аз хийцина ца 1аш, шайн кеп а хуьйцу: и, иза, уьш. Яххьийн ц1ермедешнаш со, тхо, хьо, шу — хотталург, дустург дожаршкахь орамера аьзнаш лардеш яздо: сох, сол, хьох, хьол, тхох, тхол, шух, шул;

дийриг дожарехь цара шайн кеп хуьйцу: со-ас,хьо-ахь, тхо-оха,шу-аш. Вай бохучу хьалхарчу юьхьан дукхаллин терахьан ц1ерметдашо дожаршца легош шен кеп а, орамера аз а ца хуьйцу

Берашка шайга болх байтар. Шардар № 207 , аг1о 107.

1амийнарг т1еч1агдар. Текста юкъара ц1ерметдешнаш билгалдахар. Шардар № 208, аг1о 107.

Жам1 дар.

Маса юьхь ю ц1ерметдешнийн?

-Муьлханиг ю хьалхара юьхь?

-Муьлханиг ю шолг1а юьхь?

-Муьлханиг ю кхоалг1а юьхь?

Ц1ахь бан болх балар. 106-г1а аг1он т1ера бакъо 1амо. Ш.205