"Яхшы уку кагыйдәләре” темасы буенча лексик-грамматик материал. “Инфинитив+кирәк” төзелмәсе.

Этап

Укытучының эшчәнлеге

Укучының эшчәнлеге

Универсаль эшчәнлек

1. Эшчәнлеккә әзерлек

(Оештыру моменты).

Укучыларның дәрескә әзерлеген тикшерү.

Укытучы өчен максат: балаларда яхшы кәеф, эшлисе килү халәте тудыру. Моның өчен укучылар белән әңгәмә үткәрү.

• Исәнмесез.

• Хәерле көн, укучылар! Утырыз!

Кәефләрегез ничек?

• Дәресебезне башлыйбыз. Барыгыз да әзерме? Бүген безнең дәресебезгә кунаклар да килде. Аларга үзебезнең татар телен өйрәнергә теләүче балалар, күбрәк белергә тырыша торган укучылар, дәрестә алган белемнәребезне күрсәтә белүче кызлар- малайлар булуыбызны исбатлыйк.

Исәнләшү, хәерле көн теләү.

-Елмаегыз! Бер-берегезгә тылсымлы сүзләр, комплементлар әйтегез.

Укучылар өчен максат: дәрескә игътибар булдыру.

• Исәнмесез! Хәерле, көн!

• Катя, син бүген бик матур.

• Рәхмәт.

• Антон, синең костюмың сиңа бик килешә.

• Бик зур рәхмәт.

• Регина, мин сиңа сәламәтлек телим.

• Рәхмәт, син дә сәламәт бул. һ.б.

Шәхси: эшчәнлеккә әзерлек; регулятив: максат кую; коммуникатив: укытучының укучыларның үз иптәшләре белән укыту планында хезмәттәшлеге.

2. Белемнәрне актуальләштерү һәм авырлыкны эшчәнлектә теркәү.

Белем дәрәҗәсен тикшерү. Типик җитешсезлек- ләрне билгеләү.Укытучы өчен максат: Үткән теманы аңлау дәрәҗәләрен ачыклау, үзләштерү.

Укучылар өчен максат: өй эше дөреслеген тикшерү.

-Дуслар, әйдәгез әле, алдагы дәрестә өйрәнгәннәрне искә төшерик.

- Татьяна, сезнең төркемгә нәрсә бирелгән иде, сөйләп бир әле.

- Сез аны эшли алдыгызмы?

- Артур, беренче рәсемдәге көндәлек турында сөйлә әле.

• Бик дөрес, Артур.

- Вадим, сезнең төркемгә нәрсә бирелгән иде, сөйләп бир әле.

- Юлианна, сезнең төркемгә нәрсә бирелгән иде, сөйләп бир әле.

(Өй эшен карап чыгу)

Хаталарны ачыклау, төзәтү

Дөрес итеп уку

- Безгә өй эшенә 26 нчы биттәге 3 нче күнегү Рәсемдә бирелгән көндәлекләрнең хуҗалары кемнәр? Алар турындагы җөмләләрне табарга бирелгән иде.

- Әйе, эшли алдык.

- Галимов Илнар – суперкөндәлек иясе. Көндәлеккә расписание дә, өй эшләре дә язылмаган. Ә документта саннар бик күп. Аларның иң күбесе – “2” ле, сирәк кенә “3” ле дә бар.

(Артур һәм башка балалар да җавап бирә).

• Безгә карточкаларда бирелгән җөмләләрне дәвам итергә бирелгән иде.

1.Ундүртебез 14 төрле, моны көндәлеккә карау белән дә аңлап була.

2.Ашыгып язганга күрә, көндәлектә кайбер сүзләремне аңлап булмый.

3.Көндәлек – документ, көндәлек – укучының көзгесе.

4.Тырышкан- табар, ташка кадак кагар.

5.Көндәлекләребезне сыйныф җитәкчесе һәр атна саен тикшерә.

6.Галимов Илнар – суперкөндәлек иясе.

• Безгә “Ике көндәлек очрашуы” турында хикәя язарга бирелгән иде.

Коммуникатив: укытучыны укучыларның үз иптәшләре белән укыту планында хезмәттәшлеге. Танып белү: билгеләрне аерып чыгару максаты белән объектларга логик анализ.

3. Укыту максатын кую.

Укучыларның белемнәрен актуальләштерү. Проблемалы ситуацияне китереп чыгару.

Фонетик  күнегү

Укытучы өчен максат: авазларының дөрес әйтелеше өстендә эшләү, ясалу үзенчәлекләрен искә төшерү.

- Укучылар, карагыз әле, без слайдта нәрсәләр күрәбез?

- Дөрес. Бик яхшы.  Укучылар мине игътибар белән тыңлагыз һәм  кабатлагыз.

уйла, кат-кат, күңел, киңәш, ялгыш, кис, көлә, үлчә

• Балалар,  [ ә] авазы кайсы сүздә очрый?

- Дөрес, балалар. Бик әйбәт.

- Балалар, бу сүзләр безнең бүгенге дәресебездә еш очрарлар, әйдәгез аларны сүзлек дәфтәренә языйк.

• Дөрес. Ә хәзер, әйдәгез җөмләләр төзик.

• Рәхмәт, балалар.

Яңа тема аңлатуга максат:

Укытучы өчен максат: “Мәктәп" темасына караган лексик - грамматик материалны үзләштерүне дәвам итү. Хәл фигыль формаларын сөйләмдә куллануны искә төшерү, өйрәнү.

- Бүгенге дәрестә сез “Мәктәп" темасына караган лексик - грамматик материалны үзләштерүне дәвам итәрсез, "Мәктәптә беренче көн"тексты белән танышырсыз. Хәл фигыль формаларын сөйләмдә куллануын искә төшерерсез, күнегүләр эшләрсез. Бер-берегезгә киңәшләр бирерсез.

Максатлар куя, дәрес темасын (куя) формалаштыра.

Укучы өчен максат: авазларны дөрес әйтү күнекмәләрен камилләштерү.

• Слайдта  сүзләр язылган.

Укучылар укытучы артыннан кабатлыйлар.

• киңәш , көлә, үлчә - сүзләрендә.

Укучылар бирелгән сүзләрне кулланып җөмләләр төзиләр.

Укучылар сүзләрне транскрипция билгеләре белән язып тәрҗемә итәләр.

Уйла – [уйла] – думай

кат-кат - [қат кат] – несколько раз

күңел -[kүңел] – душа

киңәш - [kиңәш] – совет

ялгыш [йалғыш] – ошибочно

кис - [kис] - отрежь

көлә[kөлә] – смется

үлчә[үлчә] - измерь

Укучылар өчен максат: “Мәктәп" темасына караган лексик - грамматик материалны үзләштерүне дәвам итү. Хәл фигыль формаларын сөйләмдә куллануын искә төшерү, күнегүләр эшләү. Бер-беребезгә киңәшләр бирергә өйрәнү.

Яңа сүзләрне дөрес куллана белүлгә ирешү; актив сөйләмгә кертү.

Регулятив: максат кую; коммуникатив: сораулар кую; танып белү: гомумуку – танып белү максатын үзлектән билгеләү; логик-проблеманы билгеләү.

4. Авырлыктан чыгу һәм проектны төзү.

Проблемалы ситуацияләрне эзләп табуны оештыру.

Биремнәр үтәү.

1 нче күнегү (дөрес тәрҗемәне табарга, җөмләләр төзергә)

2 нче күнегү. (хикәя белән танышу, ? җавап бирү)

- Биремнәрне үтәгәндә чиста, пөхтә үтәлешенә игътибар итәм, һәркайсыгызның дәрестә актив булуын, сорауларга төгәл, тулы җавап бирүен сорыйм. Үзбәя.

Максатка ирешү планын төзиләр һәм чараларын билгелиләр ( алгоритм, модель һ.б.)

1 нче күнегү (дөрес тәрҗемәне табарга, җөмләләр төзергә)

Встал рано – иртүк тордым

Хорошенько поел- яхшылап ашадым

В этом году - быел

2 нче күнегү. (укучылар хикәяне укыйлар, ? җавап бирәләр)

Регулятив: планлаштыру, прогноз ясау; танып белү: модельләштерү, логик- проблемаларны чишү, логик фикерләү чылбырын төзү, дәлилләү, гипотез һәм аның нигезен күрсәтү; коммуникатив: мәгълуматны эзләүдә һәм сайлауда инициатив хезмәттәшлек.

5. Беренче кат ныгыту.

Аңлап кабул итүне оештыру. Беренчел йомгаклау (гомумиләштерү)

Укытучы өчен максат: яңа теманы үзләштерүдә активлыкка һәм мөстәкыйльлеккә юнәлтү.

Метод:

Сорауларга җавап бирү.

Диалог төзү.

Ситуатив күнегүләр.

Алгаритмнарны телдән кабатлап типик биремнәрне чишәләр.

Укучы өчен максат: яңа үзләштерелгән белемнәрне мөстәкыйль рәвештә сөйләмдә куллана белергә өйрәтү.

Регулятив: контроль, бәяләү, төзәтмә кертү. Танып белү: гомумуку- белемнәрне структуралаштыра белү, мәсьәләләрне чишү буенча нәтиҗәле ысуллар сайлау, сөйләмне аңлап төзи белү, рефлексия чаралары һәм шартлары; коммуникатив: хезмәттәшеңнең үз-үзен тотышын контрольда тоту, төзәтмә кертү,аны бәяләү.

6. Эталон буенча үз-үзеңне мөстәкыйль тикшерү эшчәнлеге.

Яңа белемнәрне куллану эшен оештыру.

Дәреслек белән эшләү.

3 нче күнегү (сүзләрнең тәрҗемәсен табырга)

4 нче күнегү (җөмләләрне хикәя эчтлеге буенча урнаштырырга);

5 нче күнегү (хикәядән хикәя фиг. табарга, заманнарын билгеләргә, таблицага язарга);

6 нчы күнегү (хикәядәге җөмләләрнең эчтәлеге буенча, хәл фигыльләрне кулланып, сораулар уйларга, үзара сөйләшергә)

7 нче күнегү (хикәянең эчтәлеген бер-береңә сөйләргә)

8 нче күнегү (төшеп калган репликаларны өстәп язарга, дустың белән сөйләшергә);

9 нчы күнегү (ситуатив бирем)

10 нчы күнегү (диалог эчтәлеге буенча үзара сөйләшергә);

11 нче күнегү (ситуатив биремнәр);

12 нче күнегү (истә калдырырга)

13 нче күнегү (ике исемнән яңа сүзтезмә ясарга, җөмләләр төзергә)

14 нче күнегү (ситуатив бирем)

Мөстәкыйль эш. Эталон буенча үз тикшерү адымнарын чагыштыру.

3 нче күнегү (сүзләрнең тәрҗемәсен табалар)

Соң – после

Белән – с

Шуңа күрә – поэтому

Һәрвакыт – всегда

Иң – самый

Ләкин- но

Әле –еще

Юк- нет

Да - и

4 нче күнегү (укучылар җөмләләрне хикәя эчтлеге буенча урнаштыралар);

5 нче күнегү (хикәядән хикәя фиг. табарга, заманнарын билгеләргә, таблицага язарга);

Хәзерге заман: алам, очрашам.

Үткән заман: тордым, юындым, ашадым, кидем, алдым, искә төшердем, белдек, ишеттек.

Киләчәк заман: бирәчәкләр, киләчәк.

6 нчы күнегү (хикәядәге җөмләләрнең эчтәлеге буенча, хәл фигыльләрне кулланып, сораулар уйлыйлар, үзара сөйләшәләр)

7 нче күнегү (хикәянең эчтәлеген бер-берсенә сөйлиләр)

8 нче күнегү (төшеп калган репликаларны өстәп язарга, дустың белән сөйләшергә);

1.- Син иртән торгач нишлисең?

• Мин иртән торгач зарядка ясыйм.

• Тагын нәрсә эшлисең?

• Иртән мин сумкамны карыйм, уку- язу әсбапларымны тикшерәм

2. - Алмаз, нигә кире кайттың?

- Көндәлегемне оныттым.

- Өстәл өстендәме?

- Әйе, өстәл өстендә иде.

9 нчы күнегү (ситуатив бирем)

Хикәя героеның исеме Ринат

10 нчы күнегү (диалог эчтәлеге буенча үзара сөйләшергә);

11 нче күнегү (ситуатив биремнәр);

12 нче күнегү (истә калдырырга)

13 нче күнегү (ике исемнән яңа сүзтезмә ясарга, җөмләләр төзергә)

14 нче күнегү (ситуатив бирем)

Регулятив: контроль, төзәтмә кертү; алган белемнәрне аңлап барлау һәм үзләштерәсе белемнәрнең сыйфатының дәрәҗәсен билгеләү; шәхси: эшчәнлек.

7. Рефлексия эшчәнлеге(эш нәтиҗәләре)

Рефлексияне оештыру.

Укытучы өчен максат: яңа материалны ныгыту, үзләштерү.

- Балалар, кем әйтә ала, без бүген нәрсә белдек?

-Дәрестә нинди эшләр үтәдек? Нәрсәгә өйрәндегез? Сез бүгенге дәрестәге җавапларыгыз өчен үзегезгә нинди билгеләр куяр идегез?

-Сезгә нинди кыенлыклар булды?

 - Бүген алган белемнәрегезне киләчәктә дөрес кулланырсыз дип ышанып калам.

Өй эше бирү.

1.мәҗбүри (репродуктив) сүзлек, кагыйдә, 3 нче күнегү (сорауларга 2,3 мисал китереп язарга)

2.ярым иҗади 5 нче күнегү (ситуатив бирем язмача)

3. иҗади эш 8 нче күнегү

Сау булыгыз.

Үз укыту эшчәнлеген бәяләүне, максат һәм нәтиҗәләрне, үзләштерү дәрәҗәсен оештыру.

Укучылар өчен максат: яңа структураны мөстәкыйль куллана, аера белү.

Коммуникатив: үз фикереңне төгәл һәм тулы итеп әйтә белү; танып белү: рефлексия; шәхси: мәгънә ясалышы.