Кыргызстан, Баткенская область Кадамжайская район
СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ
Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно
Скидки до 50 % на комплекты
только до
Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой
Организационный момент
Проверка знаний
Объяснение материала
Закрепление изученного
Итоги урока
Была в сети 18.05.2022 17:19
Акылбек кызы Дамира Акылбековна
учитель физика и математики
35 лет
2 066
30 432 
Местоположение
Специализация
Кун системасындагы айдын орду
Категория:
Астрономия
18.02.2020 23:23
Просмотр содержимого документа
«Кун системасындагы айдын орду»
Сабактын темасы:
Айдын кыймылы.
Тутулуулар.
Сабактын максаты :
- Айдын фазасынын өзгөрүшүн, Күн жана Айдын тутулуу кубулуштарынын себептерин түшүнүү.
- Айдын Жерди айлануу кыймылынын мезгилдерин аныктоого үйрөнүү.
Үркөр
Сидерикалык ай -
Айдын жылдыздарга
салыштырмалуу
Жерди бир толук айланып чыгышы.
Сидерикалык ай 27,3 суткага барабар.
Кыргыздар Айдын Үркөргө биригүү (жакындашуу) кубулушун тогоол деп атаган
Үркөр
жылдыз
топтолмосу
Букачар топ жылдызы
Тогоол ай деген эмне?
- Тогоолдон тогоолго чейинки убакыт аралыгы чыныгы тогоол ай (cидерикалык ай) деп аталат.
- Байыркы кыргыз календарында тогоол ай 28 суткага барабар.
2011-жылы декабрда Айдын фазасынын өзгөрүшү
Ай фазасынын өзгөрүү себеби:
Ай фазасы - Айдын бетинин
Күн тийген бөлүгү, Жерди
айлангандыктан
өзгөрүлүп турат.
- Синодикалык ай -Айдын удаалаш бирдей фазаларынын арасындагы өткөн убакыт б.а Айдын Күнгө салыштырмалуу Жерди айланып чыккан мезгили. Бул 29,5 суткага барабар.
- Ай календарында ай (убакыт бирдиги) 29 жана 30суткага барабар.
Суроо
- Сидерикалык айдын (тогоол айдын ) узактыгы кандайча аныкталат?
- A) Ай фазасынын өзгөрүшү боюнча.
- Б) Ай менен жылдыздын биригүүсү (жакын көрүнүүсү) боюнча.
- В) Айдын бурчтук бийиктиги боюнча.
- Г) Айдын чыгышы жана батышы боюнча.
3
1
В
А
2
4
Б
Г
- Синодикалык айдын узактыгын кантип аныктоого болот?
- A) Aй жаңыргандан кайра жаңырганга чейин убакытты эсептөө менен.
- Б) Ай менен жылдыздын биригүүсү (жакын көрүнүүсү) боюнча.
- В) Айдын бурчтук бийиктиги боюнча.
- Г) Айдын чыгышы жана батышы боюнча.
1
3
А
В
4
2
Г
Б
Күндүн тутулуу фазалары
Күндүн тутулууcy
B
A
B- тегерегинде
толук тутулуу
А- тегерегинде
жарым тутулуу
Күн тутулуусун байкоо
Ай тутулуусунун фазалары
Aйдын тутулуусу
Жарым тутулуу
Толук тутулуу
=
=
=
Синодикалык ай
=
Сидерикалык
Айдын кыймылы менен аныкталган убакыт
Ай толгондо
Күндүн бетин Ай тосот
Ай жаңырганда күтүлөт
Күн
Ай Жердин көлөкөсүнө кирет
Ай жаңырганда күтүлөт
Күн
Ай толгондо
Ай
Ай толгондо
Күндүн бетин Ай тосот
Ай жаңырганда күтүлөт
Күн
Ай толгондо
Ай Жердин көлөкөсүнө кирет
Ай жаңырганда күтүлөт
Күн
Тапшырма
- Ачык асмандан Айды көрсө ң убакытты жана ордун картага белгилегиле.
- Эртеси ошол убактагы Айдын ордун салыштыргыла.
- Канча бурчка которулганын ченөөгө
aракеттенгиле.
Вебинар для учителей
Свидетельство об участии БЕСПЛАТНО!
