"Кылым карыткан кыргызым" (сармерден оюну)

Тема: Кылым карыткан кыргызым.

(сармерден оюну)

Максаты: Ата Мекенге болгон чексиз суйууну даназалоо, сынчыл ой жугуртуу,

ойлорду талдай билуу кондумдору калыптанат,соз байлыгы осот.

Ата Мекенди суйууго,коргоого , патриоттуулукка тарбияланышат.

Саб.жабдылышы: слайд, сурот, накыл создор.

Журушу: 1 Саламдашуу:

Салам айтам жалпы кыргыз калкыма

Амандыкты мына тилеп жалпына,

Артта калып улам доор аяны.

Келечекте «мурас» кылып артында,

Салам айтам жалпы Кыркыз калкыма

Амандашкан ыйык салты бар тура,

Таазим этип, улуу кочту улаган.

Чон тарыхта аты калып данктала

Сармердендин ачуу асеми мектептин директору Рыскулов Максатка берилет

Кл. тыш. Иштин максаты,журушу,(баалоо критерийи) слайддан корсотулот.

«Сармерден»оюну жонундо маалымат.

Оюнчулар менен тааныштыруу.

А) окуучулар ата –энелери менен чыгат. Слайд корсотулот,алып буруучулар айтып

турат.

Б)Топко болуу «Кут куржундан»

(ата –энелер алат)

Топто аттарын жакташат(ата-энелер кара соз менен, окуучулар ыр турундо)

Калган окуучулар топ аттарына тыбыштык талдоо жургузушот

Жалпы ураан айтышат:

«Улутубуз-кыргыз!

Мекенибиз –Кыргызстан!

Тилибиз –Кыркыз тил

Жерибиз- Талас

Бабабыз-Манас»

Алып баруучу: Мекен учун жан берууго

Даяр болгун адамзат

Мекен учун канн тогууго

Даяр болгун адамзат

В)Калыстар тобун дайындоо

Сиздерди сындай турган

Туура жоопту тындай турган

Калыстар тобу менен сиздерди тааныштырсак

Туура жоопко «жашыл» тус-2 упай

Туура эмес жоопко -упай жок

Жарым жартылай жоопко «сары»-1 упай

1-тур Тема: «Мекенимдин ташы алтын, суусу дары»

Жер адамдын бир болугу аз гана

Ал эми аалам болсо,чексиздайра

Жеримдин суусу дары, таштары алтын

Булактары муздак тунук таптаза

Элимдин ден соолугу узун болсун

Жеримдин суусу дайым дары болсун

Кыргызстан кереметтуу мекен болсун

Жеримдин таштары дайым алтын болсун

а) Мекен,кыргыз эли жонундо ырлардан корком айтышуу

Кыргыз деген улуу журт кылымдардан

Укмуштуудай дастанын,ырын калган

Уук сайып, тундуктон тутун булап

Улуу кочту баштаган сыйын калган

Кыргыз эли кылымдарды карыткан

Бул жонундо маалым болду тарыхтан

Карт тарыхын кылымдарга сактаган

Жериме данк элим менен мактанам

Б)Обондуу ырлар (3 тон окуучу ата-энелери менен)

Алып баруучу: Кыргыз уну мол булактай тазасын

Кандай тунук нарк, насимин башатын

Ата Тоону менендеген жердеген

Ак калпактуу Кыркыз калкым жашасын

В) «Улуттук мурасты урпактарга жеткируу»

(боз уй, мамлекет.символдору,эне тили жонуодо ыр корком)

Алып баруучу:Тарых оз бирден-бирге жактаган

Кагаздарда калса керек сакталып

Элдин ыйык мурасындай кыргызым

Аздектелип тура берет сакталып

Боз уй

Боз уйдо кыргыз жашаган, Боз уйдо кыргыз жашаган,

Миндеген жылдар тулга алып Жамынчы жаап кийизден

Сан жылкы айдап, кой жайып, Туурдук тундук жабуусу

Оргутуп малын тоо ташын Коркому сонун келишкен

Калыстар тобунун упайы

2-тур «Узулгонду улоо, чачылганды жыйноо»

Кыргыек таптап куш кылдым

Кыргызды жыйып журт кылдым

Кулала таптап куш кылдым

Курама жыйып журт кылдым

А) Макалдарды «Кеп куржундан» алып жок болугун тууралап айтуу

Алып баруучу:

Соз кадарын биле албайт,озунон акыл чыкпаган

Кеп маанисин биле албайт,башына акыл жукпаган

Жан кадырын биле албайт,айтса акыл укпаган

Б)Улуттук оюн ойноо(эки топ таймашат)

А.б: Нечен элдер суктанышып калкыма

Тилибизге дилибизге калкыма

Кел замандаш кубаналы ,айталы

Бугункудой улуу кундун баркына

«Таяк тартыш» (1жуп ата-эне.1 жуп окучу)

В) «тап тап табышмак»

Тап тап табышмак, Кана эмесе, келгиле

Табышка ат салышмак Мага жардам бергиле

Жандырмагын жандырган Жоопторун табалы

Балдар моорой алышмак Жыргап кулуп алалы

(3 тон 6 табышмак)

Г)Оз онорун корсотуу «Онорун болсо орго чап»

(ырдоо,бийлоо,комузда кол ойнотуп куу чертуу)

Калыстар тобунун упайы

3-тур «Жети дубанга ыр чачыла»

А.бКыргыздар бири-бирин аяш керек

Кыргыздар бири-бирин таяш керек

Кыргыздын кош канаты тундук туштук

Кыргызга учуга кош канат керек

Кыргыздар бири-бирин коргош керек

Кыргыздар бири-бирин колдош керек

(7 дубан жонундо ырлар айтылат)

Нарын Талас

Тоодон ашсан жоо жатат Жер соорусу Таласта,

Кырдан ашсан кыр жатат Кумбозу бар Манастын

Сан тоолордун ичинде Коп эл келип сыйынат,

Торт тулуктуу мал жата Арбагына Манастын

Ош Жалал Абад

Кыргыз жери сопсонун Кызыл-Ункур, Кара-Алма

Кыйласынан Ош сонун Жалал Абад жергеси

Кымыз ичкин деп турат Арстанбап мене Ачыны

Бээ саадырган досторун Бейишке тенейт эл озу

Баткен Ысык-Кол

Оругу шакта ийилет Ак тоолор чулгап бийиктен

Сымабы жерге жугурот Кун нурун колго себелейт

Меймандос сыйчылэлдери Ороонду тартып суротко

Тааныштай суйкум корунот Ысык Кол дайым мелтилдейт

Чуй жергеси

Баш-аягын карасан

Дурбу жетпейт чегине

Катар-катар шаарлар

Осуп жатат тигине.

Б) Жанылмач айтыш

Коонорбогон улутумдун мурастары

Кыргызымдын коз мончогу, тумары

Бабалардын коломтосун очурбой

Бир жакадан баш чыгарып туралы

(4 жанылмачты окуучулар бири-бирине айтышат

2 жанылмачты ата-энелер бири-бирне айтышат)

Бутка салып чарыкты Азат кагат казыкты

Калык аттайт арыкты Казык каккан кызыкпы

Чарык ыргып арыкка Казык каккан Азаттан

Калык издеп талыкты Кордук канча кызыкты

В) «Жомок артынан жомок»(чуко экмей, чуко тикмей. Ата-эне менен окучу тапшырманы «Кут куржундан» алышат.)

5 мунот топ ичинде талкуу

10 мунот Жомокту ролдоштуруп аткарышат (ата-эне менен бирдикте)

Калыстардын упайы берилетжана жыйынтык созу угулат

Таразанын ташы ойдо чыгып кайра кулаар,

Таймашта утулуу бар утуш да бар

Как жарган калыстыкты сизден кутуп

Баа бериниздер урматтуу калыстар

Жыйынтыктоо:А.баруучу:

Тарыхтын барагындай ача берер,

Дайыма ыйыксынар бата берер

Билигин асыл жандын балбылдатып

Биз учун бар болгула ата-энелер

Тагдырдын табышмактуу тар жолунда

Таалайын издеп тапкан жан болгула

Байсалдуу сапар буйруп улуу кочто

Баарынар аман-эсен бар болгула

Учканын туурап буркуттун

Урпагы далай бийлеген

Кыргызым келди кыр ашып

Каражорго бий менен

Баарыныздарды кара жорго бийине чакырабыз.