Мейкиндиктеги параллель түз сызыктар

Профессор А.Молдокулов атындагы Улуттук компьютердик гиназия

2014-2015-окуу жылы

Бекитемин:

Мөөнөтү:

Мугалим: Шаршеналиева Н.К.

Планиметрияны эске салабыз

• Тегиздиктеги эки түз сызыктын өз ара жайгашышы кандай болушу мүмкүн?

• Планиметрияда параллель түз сызыктар деп эмнени айтабыз?

Планиметрияны эске салабыз

• Параллель түз сызыктардын аксиомасы - ?

Түз сызыкта жатпаган чекит аркылуу,

берилген түз сызыкка параллель болгон бир гана түз сызык өтөт

Планиметрияны эске салабыз

• Параллель түз сызыктардын аксиомасынын натыйжалары?

Эгерде түз сызык параллель түз сызыктардын бирин кесип өтсө, анда ал анын экинчисин да кесип өтөт.

Эгерде эки түз сызыктын ар бири үчүнчү түз сызыкка параллель болушса, анда алар параллель болушат.

Мейкиндикте карайлы.

• Мейкиндиктеги эки түз сызыктын өз ара жайгашышы кандай болушу мүмкүн?

C 1

B 1

?

AB ж-а CD

B 1 C ж-а C 1 C

AD 1 ж-а A 1 D

BC ж-а AA 1

B 1 C ж-а A 1 D

II

?

∩

D 1

А 1

?

∩

B

?

C

?

А

D

Мейкиндикте карайлы.

• Стереометрияда параллель түз сызыктар деп эмнени айтабыз?

B 1

C 1

B 1 C жана A 1 D

Бир тегиздикте жаткан

жана кесилишпеген

түз сызыктар

параллель

түз сызыктар деп

аталышат

D 1

А 1

B

C

А

D

Параллель түз сызыктар жөнүндө теорема.

Берилген түз сызыкта жатпаган мейкиндиктин каалагандай чекити аркылуу берилген түз сызыкка параллель болгон бир гана түз сызык өтөт.

a

К

b

Мейкиндиктеги параллель кесиндилер,

параллель шоолалар.

Мейкиндиктеги параллель түз сызыктарда жаткан…

• … кесиндилер параллель болушат.
• … шоолалар параллель болушат.

Параллель түз сызыктар жөнүндө лемма

Эгерде параллель түз сызыктардын бири тегиздикти кесип өтсө, анда экинчиси да ал тегиздикти кесип өтөт.

b

a

Параллель түз сызыктар жөнүндө лемма

Берилди:

Далилдегиле: b жана жалпы бир гана чекитке ээ болорун

b

a

Параллель түз сызыктар жөнүндө лемма

Берилди:

Далилдегиле: b жана жалпы бир гана чекитке ээ болорун

М

Р

с

b

a

Мейкиндиктеги үч түз сызыктын параллелдиги жөнүндө теорема

Эгерде эки түз сызыктын ар бири үчүнчү түз сызыкка параллель болушса, анда алар параллель болушат.

a

Берилди:

жана

b

с

Далилденсин:

Мейкиндиктеги үч түз сызыктын параллелдиги жөнүндө теорема.

Эгерде эки түз сызыктын ар бири үчүнчү түз сызыкка параллель болушса, анда алар параллель болушат.

a

Далилдөө:

• а жана b түз сызыктары

бир тегиздикте жатышат.

2) Кесилишпейт.

b

с

Р

Мисал.

Берилди: М – BD нын ортосу

D

N – CD нын ортосу

Q – АС нын ортосу

P – АВ нын ортосу

M

А D = 12 см; ВС = 14 см

N

A

Табуу керек: P MNQP .

Р

B

Q

Ответ: 26 см.

C

Үй тапшырма:

• §2. №4, 6
• Аныктаманы билүү