План-канспект урока літаратурнага чытання ў 4 класе (першае аддзяленне дапаможнай школы)

План-канспект урока літаратурнага чытання ў 4 класе
(першае аддзяленне дапаможнай школы)

Падручнік Бобла, І. М. Літаратурнае чытанне: вуч. дапам. для 4-га кл. першага аддз-ня дапам. шк. з беларускай мовай навучання. У 2 ч. Ч. 2/ І. М. Бобла, М. В. Лятошка, Ф. І. Шалабасава. – Мінск : Адукацыя і выхаванне, 2011. – 136 с.

Тэма: Зімовыя забавы. Пятрусь Броўка «Зіма». (Ст. 3)

Тэма ўрока: Зімовыя забавы. Пятрусь Броўка «Зіма».

Мэта ўрока: пазнаёміць вучняў з вершам Пятруся Броўки «Зіма».

Карэкцыйна-развіваючыя задачы:

- развіваць уменне правільна чытаць па-беларуску, з захаваннем фанетычных асаблівасцей мовы;

- развіваць уменне пераказваць тэкст па часткам;

- развіваць звязнае маўленне;

- пашыраць і ўдакладняць слоўнікавы запас вучняў;

Карэкцыйна-выхаваўчыя задачы:

- выхоўваць любоў да прыроды.

Абсталяванне: падручнік, партрэт пісьменніка, ілюстрацыі.

Ход урока.

Арганізацыйны момант.

- Сядайце дзеці. Калі ласка падрыхтуйцеся да ўроку литаратурнага чытання.

Уступая гутарка.

- Як нызываецца раздзел, з якім мы з вамі зараз працуем? (“Ой, Зіма, Зіма! Весялей цябе няма!…”)

- Якой поры года ён прысвечаны? (Зіме)

- Зіма самая першая пара года. Яна святочная, чароўная. І таму многія пісьменнікі прысвяцілі ёй свае творы і адзін з такіх твораў я вас адразу пазнаёмлю.

- Паслухайце верш Я. Коласа “Зіма”

Зіма

Надышлі марозы,
Рэчкі закавалі,
Белыя бярозы
Шэранем убралі.

Замялі дарогі
Ветрыкі снягамі.
Лес, як дзед убогі
З доўгімі вусамі.

Апусціў галіны
I стаіць журботна,
Зрэдку верхавіны
Зашумяць маркотна.

Мяккая пярына
Вочы адбірае.
Белая раўніна —
Ні канца ні краю.

Пад пялёнкай белай
Травы і лісточкі.
Рэчка анямела,
Змоўклі ручаёчкі.

Амярцвелі лозы,
Чуць галлём хістаюць.
А ў палях марозы
Ды вятры гуляюць.

- Пра якую пору года ідзе гаворка ў гэтым вершы?

- Як вы здагадаліся? Па якіх прыкметах?

- Ці ведаеце вы, што абазначае слова журботна?

- Журботна – гэта такое пачуццё, калі (чалавеку) сумна, цяжка і г.д.

- Як вы разумееце выраз “ Пад пялёнкай белай ”?

Моўная размінка.

- А вы любіце гуляць зімой?

- Якія зімовыя забавы вы ведаеце?

-Давайце чыстагаворку і падрыхтуем нашы язычкі да чатання

-Чытаюць дзяўчынкі. Чытаюць хлопчыкі. Чытаем разам.

Ну-ну-ну — вітаем мы зіму. 
Ём-ём-ём — зараз гуляць пайдзём. 
Ло-ло-ло — на вуліцы святло.
Ім-ім-ім — весела там будзе ўсім.

Паведамленне тэмы ўрока

- Сёння на уроку мы з вамі пазнаёмімся з вершам Пятруся Броукі “Зіма”

Знаёмства з пісьменнікам

Пятрусь Броўка нарадзіўся 25.06.1905 г. у вёсцы Пуцілкавічы Ўшацкага раёна Віцебскай вобласці ў сялянскай сям'і.

Працоўны шлях пачаў у 1918 г. з перапісчыка ў Вяліка-Долецкім валасным камісарыяце. У 1927-1928 гг. - адказны сакратар акруговай газеты «Чырвоная Полаччына». У 1931 г. скончыў літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне педагагічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, ў 1940 г. прызначаны галоўным рэдактарам часопіса «Полымя». На пачатку Вялікай Айчыннай вайны добраахвотна пайшоў у Савецкую Армію. Быў інструктарам-літаратарам франтавой газеты «За Савецкую Беларусь», супрацоўнічаў у партызанскім друку.

Друкавацца пачаў у 1926 г. у газеце «Чырвоная Полаччына».

Выступаў і як перакладчык на беларускую мову твораў Т.Шаўчэнкі, У.Маякоўскага, П.Тычыны, М.Бажана, А.Твардоўскага, М.Ісакоўскага, А.Пракоф'ева, У.Бранеўскага, Дж.Байрана і іншых паэтаў.

Лаўрэат розных прэмій.

(Дэманстрацыя партрэта, відэапрэзентацыя)

Праца з вершам

Падрыхтоўка да асэнсаванага ўспрымання верша.

Слоўнікавая работа.

- Для таго каб вы маглі прачытаць верш без памылак, мы пазнаёмімся з новымі словамі:

Уздоўжкі – ехать па напрамку дарогі.

Папярок – ехать супраць напрамка дарогі.

Усе словы зразумелыя?

Чытанне верша настаўнікам

-Зараз уважліва сачыце, я буду чытаць верш.

Форма арганізацыі: выразнае чытанне настаўнікам.

Зіма

Пятрусь Броўка

Ой, зіма, зіма, зіма!

Весялей цябе няма!

Горка, санкі, гоман, смех.

Сіні вечар. Белы снег.

Усе дзеці на каньках,

Колькі радасці ў вачах!

Мчаць уздоўжкі, папярок,

Як вулей, гудзе каток.

Праверка першаснага ўспрымання

- З якім пачуццём апісвае паэт зіму?

- Які настрой у дзяцей? Прачытайце.

- Як вы разумееце выраз: “Як вулей, гудзе каток”?

- Ці спадабаўся вам верш?

Физкультхвілінка

Раз, два - усе ўсталі, (Устаць. Ідзём на месцы.)

Рукі прама мы паставім. (Рукі на поясе.)

Тры, чатыры - раскладзем, (Рукі ў бакі.)

І займацца мы пачнем. (Нахілы наперад з дакрананнем рукамі ног. Левая рука-правая нага; правая рука-левая нага.)

З пяткі станем на насок, (Падняліся на носочкі, ручкі на поясе.)

Направа, налева паглядзелі, (Павароты галавы налева-направа.)

На носочкі мы прыселі (Прысяданні.)

І як птушачкі ўзляцелі. (“Падляцелі” к верху.)

Паўторнае чытанне. Выразнае чытанне

Праца з малюнкам. (малюнак на дошцы або відэапрэзентацыя)

- Якая пара года адлюстравана?

- Куды прыйшлі дзеці?

- Чым займаюцца?

- Чаму дзецям так весела?

- Вусна складзіце апавяданне “Зімовыя забавы”

Словы для выкарыстання: халодная зіма, дзеці катаюцца, ледзяны каток, коўзкі лёд, сабака Жучок, звіняць канькі, радасны настрой, добра катацца.

Праца з забаўлянкай. (забаўлянка надрукавана на паперы)

Падрыхтоўка да асэнсаванага ўспрымання забаўлянкі. Слоўнікавая работа.

- Для таго каб вы маглі прачытаць забаўлянку без памылак, мы пазнаёмімся з новымі словамі:

Забаўлянка – невялікі твор, жартоўнага характару.

Кажух – верхняе зімовае адзенне з аўчынаў.

Жарт – шутка.

Прымаўка –вядомы выраз, які не з'яўляецца суджэннем і звычайна не мае павучальнага зместу.

- Усе словы зразумелыя?

- Зараз мы пазнаемімся яшчэ з забаўлянкай. Яе напісаў Уладзмір Паўлаў “Марозі гарачыня”.

Мяне ў ліпені мароз

Праз кажух даймаў да слёз.

Ды затое ў лютым

Бегаў я разуты.

- Гэта жарт.

- Чаму?

- Ёсць прымаўка: “Пытае люты, ці добра абуты”. А вось у ліпені, у сярэдзіне лета, карысна пабегаць і басанож. Асабліва па расе.

- Ці спадабалася вам забаўлянка?

- А вы летам бегалі па расе басанож?

- Чым адрозніваецца гэтая забаўлянка ад іншых?

- Што тут незвычайнага?

Складанне апавядання па малюнках.

- Зараз будзем складаць апавяданне па малюнках на тэму “Зімовыя забавы”. Паглядзіце на дошку, там вісяць малюнкі, на якіх бачна, як гуляюць дзеці зімой.

- Разгледзьце малюнкі. Што вы бачыце на першым малюнку. Як вы думаеце, як называецца гэта гульня? (Гульня ў снежкі)

- Разгледзьце другі малюнак. Што вы бачыце? Што вырашылі зрабіць дзеці? (Дзеці вырашылі зляпіць снегавіка)

- Разгледзьце трэцці малюнак. Што вы бачыце? Што змайстравалі дзеці? (Яны змайстравалі замак са снегу.)

- Разгледзьце чацверты малюнак. Што вы бачыце? Дзе адбываецца дзеянне? (Дзеці катаюцца на каньках, на рацэ, якая замёрзла)

- Паспрабуйце ўзнавіць апавяданне, якое ў нас атрымалася, гледзячы на малюнкі.

Падвядзенне вынікаў урока.

-З якіми творами мы сення пазнаёміліся?

-Хто іх аўтары?

- Аб чым яны паведамілі нам?

Дамашняе заданне.

Вывучыць верш Петруся Брощки “Зима” на памяць.

Рэфлексія.

- Зараз падніміце зялёныя кружочкі тыя, у каго на ўроку ўсё атрымалася.

- Жоўтыя - тыя, у каго не зусім усе атрымалася.

- Чырвоныя - тыя, у каго нічога не атрымалася.