Адих к æн дзырдтæ фондз æмæ дыууæйы къордыл:
фыд, хорз, фыдгæнæг, хæрзгæнæг
фыд
хорз
фыдгæнæг
хæрзгæнæг
Х æрзгæнæг хорз ары,
фыдгæнæг — фыд.
Уæд хоргалм загъта уызынæн: «Æз дæ ардæм
æрбауагътон рæстæгмæ. Ныр дæ судзинтæй
мæ лæппынты бон нал у , æмæ дæ курын,
ардыгæй ацу». Уызын загъта: «Кæд искæмæй
исты риссы, уæд ацæуæд. Мæнæн ам дæр
æвзæр нæу.»
Уызынæн йæ хæдзар уарыны дон аласта.
Хоргалм ын фæтæригъæд кодта æмæ йæ
рæстæгмæ цæрынмæ æрбауагъта. Бонтæ
цыдысты, уызын хоргалмы хæдзарæй
цæуынвæнд нал кодта. Хоргалмы лæппынтæ
сæхицæн бынат нал ардтой — уызыны судзинтæ сæ хъыгдæрдтой æппынæдзух.
Уызынæн йæ хæдзар уарыны дон аласта.
Хоргалм ын фæтæригъæд кодта æмæ йæ
рæстæгмæ цæрынмæ æрбауагъта. Бонтæ
цыдысты, уызын хоргалмы хæдзарæй
цæуынвæнд нал кодта. Хоргалмы лæппынтæ
сæхицæн бынат нал ардтой — уызыны судзинтæ
сæ хъыгдæрдтой æппынæдзух.
Уæд хоргалм загъта уызынæн: «Æз дæ ардæм
æрбауагътон рæстæгмæ. Ныр дæ судзинтæй
мæ лæппынты бон нал у , æмæ дæ курын,
ардыгæй ацу». Уызын загъта: «Кæд искæмæй
исты риссы, уæд ацæуæд. Мæнæн ам дæр
æвзæр нæу.»
3.ИУУОН
БИРÆОН
2.СÆРМАГОНД
ИУМÆЙАГ
4.ХАУÆНТÆ
1. УЫЗЫН
ХОРГАЛМ
5.НОМДАР У НЫХАСЫ ХАЙ.
ХОРЗДЗИНАД НÆ РОХ КÆНЫ
Урочы тем æ:
Хорздзинад нæ сæфы
Номдар
- Фыццаг рæнхъы фыссæм синквейны темæ.
2. Дыккаг рæнхъы характеристикæ дæттæм
темæйæн дыууæ миногонæй.
3. Æртыккаг рæнхъы фыссæм æртæ мивдисæджы,
темæмæ гæсгæ архайд куыд æвдисой, ахæмтæ.
4. Цыппæрæмы фыссæм цыбыр хъуыдыйад,
авторы (дæ) ахаст темæмæ, кæнæ темæйы
сæйраг хъуыды чи æвдисы.
5. Фæндзæм рæнхъы фыссæм иу дзырд, темæйы
хъуыдыимæ æнгом баст, кæнæ темæйы
синоним (арæхдæр загъд вæййы номдарæй).
Синквейн
1-аг къорд
2-аг къорд
1. Номдар
1.Хоргалм
2.
2.
2.
3.
3.
4.
4.
5.
5.
1-аг къорд
Уызыны х æдзар дон …
Уызынæн баххуыс кодта...
Уызын нæ бамбæрста...
2-аг къорд
Номдар æвдисы...
Номдар дзуапп дæтты фæрстытæн...
Номдар ивы … гæсгæ
Х æдзармæ куыст
Интернетæй спайдагæнгæйæ, саразут чысыл проект.
Ссарут хорздзинады тыххæй ирон æмбисæндтæ
æмæ сæ эквиваленттæ æндæр æвзæгты.