Рус телендә сөйләшүче 6 нчы сыйныф укучыларын сөйләмгә өйрәткәндә диалог белән эш.

РУС ТЕЛЕНДӘ СӨЙЛӘШҮЧЕ 6 НЧЫ СЫЙНЫФ УКУЧЫЛАРЫН СӨЙЛӘМГӘ ӨЙРӘТКӘНДӘ ДИАЛОГ БЕЛӘН ЭШ.

Башкардылар:

Алишева Д.Р., Гарифуллина Ә.М., Мөхаммәтҗанова М.М., ЯббароваН.С.

Проект эшебезнең максаты – татар теле һәм әдәбияты дәресләрендә рус телендә сөйләшүче укучыларның татар телендә аралашу осталыгын үстерү күнегүләренең әһәмиятен күрс әтү.

Бурычлар:

Максатыбызга ирешү өчен түбәндәге бурычлар куелды:

- диалог эш төренең укыту процессында тоткан ролен ачыклау;

- укучыларның коммуникатив компетенциясен үстерү максатыннан кулланылган биремнәрне барлау;

– татар теле һәм әдәбияты дәресләрендә диалогның күнегүләр системасында урынын билгеләү.

Проект эшебезнең методологик нигезе:

Ф.Ф.Харисов «Татар телен чит тел буларак өйрәтүнең фәнни-методик нигезләре» (2002),

А.Ш.Әсәдуллин, Р.А.Юсупов «Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту методикасы нигезләре» (1998),

И.Л.Литвинов «Татарский язык в русской школе: Методические разработки уроков для 1 класса (русскоязычные группы)» (1994),

Ф.М.Хисамова, Р.А.Борһанова «Татар теле өйрәнә нәниләр» (1994), С.Х.Айдарованың «Игры на уроках татарского языка» (2004)

Компетен ц ия - нинди дә булса өлкәдә осталык. Укучыда 5 төп компетенцияне булдыру – яңа федераль стандартларның таләпләренә керә. Алар: со циаль, коммуникатив, информа ц ион, проблемалы, үзлегеңнән белемле булу.

=

Тикшеренү объекты – рус телендә сөйләшүче 6 нчы сыйныф укучыларының коммуникатив компетенциясен үстерүдә күнегүләрнең кулланылышы.

1.  Коммуникатив  күнекмәләр һәм аларны формалаштыра торган структуралар: Релли Робин, Раунд Робин, Таймд - пэа - шэа, Континиус раунд робин, Финк - райт - раунд робин, Ол райт раунд робин, Куиз - куиз трейд, Клок баддис, Инсайд - аутсайд сёкл, Микс - пэа - шэа, Сималтиниус раунд тейбл, Сте зе класс, Конэрс, Микс - фриз - груп.

2.  Хезмәттәшлек  күнекмәләре һәм аларны формалаштыра торган структуралар: Релли Робин, Раунд Робин, Таймд - пэа - шэа, Континиус раунд робин, Финк - райт - раунд робин, Ол райт раунд робин, Куиз - куиз трейд, Клок баддис, Инсайд - аутсайд сёкл, Микс - пэа - шэа, Сималтиниус раунд тейбл, Сте зе класс, Микс - фриз - груп.

3.  Критик фикер йөртү  күнекмәләре һәм аларны формалаштыра торган структуралар: Конэрс, Микс - Фриз-груп, Модель фрейер, Фо бокс синектикс, Джот тотс, Тик - тэк-тоу, Эй ар гайд, Коннект - экстенд - чэлэндж, Зум ин, Рафт.

4.  Креатив фикер йөртү  күнекмәләре һәм аларны формалаштыра торган структуралар: Фо бокс синектикс, Джот тотс, Тик - тэк - тоу, Коннект - экстенд - чэлэндж, Зум ин, Рафт.

Мәсәлән:

-Бу кем?

-Бу – шагыйрь Муса Җәлил.

-Син аның нинди шигырьләрен беләсең?

-“Кызыл ромашка”,”Чәчәкләр”,”Тик булса иде ирек”

-Кайсы шигырен яттан беләсең?

-“Кызыл ромашка” шигырен.

-Аның шушы шигырен сөйлә әле.

Өй эше итеп, “Ирек” темасына диалог төзеп килергә.”Ирек” сүзенең тәрҗемәсе бирелә.

-Фоторәсемдә бирелгән сәнгать эшлекләренең исемнәрен беләсеңме?

-Беләм. Бу- композитор Алмаз Монасыйпов,Фәрит Яруллин.

- Алмаз Монасыйпов кайсы шигырьгә көй язган?

-Габдулла Тукайның “Туган авыл” шигыренә.

-Ә Фәрит Яруллин кайсы әкияткә “җан өрә”?

-Белмим. Әле укымадым.

-Мин Г.Тукайның “Шүрәле” сен укыдым Һәм балетын карадым.

-Сиңа ошадымы?

-Әйе. Бик ошады. Әйдә, балет карарга бергәләп барабыз.

-Яхшы, рәхәтләнеп.

- ...?

- Без 5 нче “Б” сыйныфында укыйбыз.

- ...?

- Сыйныфыбызда 28 укучы бар: 13 кыз һәм 15 малай.

- ...?

- Яңа укучылар юк.

- Антон, син шук малаймы?

- Юк, мин шук малай түгел.

-Даша, син уңган кызмы?

- ... .

- Радмир, син тыйнак кешеме?

-... .

- Юлия, син юмарт кызмы?

- ... .

- Марат, синең дустың мактанчыкмы?

- ... .

- Эрвин, күршең җыйнак укучымы

• А). Твоя мама больна. Ты ухаживаешь за мамой. Предложи ей лекарство.
• Үрнәк: - Әни, мә дару.
• Спроси, надо ли ей лекарство.
• Спроси, нет ли у неё температуры.
• Предложи ей чай.
• Предложи чай с мёдом.
• Б). Подруга Оля приглашает тебя на улицу погулять, но ты ещё не сделала домашнее задание, какой разговор произойдёт между вами .

-Белем бәйрәме ничек үтә?

-Балаларга уңышлар тели.

-Мәктәптә балаларны кемнәр каршы ала?

-Белем бәйрәме бик күңелле үтә.

-Мәктәп директоры яңа уку елында балаларга нәрсәләр тели?

-Мәктәпләрдә укулар 1 нче сентябрьдә башлана.

-Мәктәпләрдә укулар кайчан башлана?

-Балаларны сыйныф җитәкчесе, укытучылар каршы ала.

- Математика дәресләре кызыклы үтәме?

-Әйе, бик кызыклы үтә.

-Математика дәресендә нәрсәләр эшлисез?

-Без математика дәресендә мисаллар эшлибез, мәсьәләләр чишәбез, саныйбыз, бүләбез.

Темалар: а) Татар теле дәресендә. б) Физкул ь тура дәресендә.

6 нчы сыйныфта « Сорау-җавап » тибындагы уеннар оештыру да отышлы. Мәсәлән, бер укучы нинди дә булса әйберне яшерә, башкалар сораулар биреп, нәрсә икәнен белергә тиеш булалар. Әйтик, Саша пеналны яшерә, ни икәнен белү өчен башкалар сораулар бирәләр: “Ул әйбер зурмы (кечкенәме)?”, “Кызылмы (яшелме, сарымы, агачмы)?” һ.б. Кем әйтеп бирә ала, шул җиңүче була. Балар арасында актив аралашу әлеге уенда күренә.

Шулай ук «ватык телефон» яки «попугай» тибындагы уеннарны кулланырга була. Монда сүзләр чылбыры төзелә, һәм һәрбер чираттагы сүз алдагы сүзнең ахыргы иҗегеннән башлана.

Сөйләмгә өйрәтү уеннары

Максат: сөйләм күнекмәләре булдыру, баланың коммуникатив мөмкинлекләрен арттыру.

« Рәсем буенча сөйлә »

«Кем дәвам итә?»

«Нәрсә? Кайда? Кайчан?»

« Танышу »

« Хикәя төзе » һ.б.

Игътибарыгыз өчен рәхмәт!