Системанын информайиялык модели

Сабактын темасы: СИСТЕМАНЫН ИНФОРМАЦИЯЛЫК МОДЕЛИ

Сабагыбыздын максаты:

• Системаны анализдейбиз ;
• Моделдештирүүнүн максатын аныктоого

машыгабыз;

• Системанын жана анын элементтеринин

информациялык моделин түзөбүз;

Компьютердин информациялык моделин түзүү үчүн төмөнкү этаптарды басып өтөбүз:

• Системаны бир бүтүн объект катары

сүрөттөйбүз;

• Системанын элементтеринин

информациялык моделин түзөбүз;

• Системанын элементтеринин арасындагы

байланыштарды изилдейбиз;

• Элементтердин бири-бирине тийгизген

таасирлерин аныктайбыз.

Системаны бир бүтүн объект катары сүрөттөө

  «Компьютер» объектисинин информациялык модели (максат — компьютер сатып алуу)

Объект

Параметрлери

Аталышы

Компьютер

Болжолдуу маанилери

Т үр

Өлчөм 

Тип

Кыймыл-аракети

Чоң, стол үстүндөгү , мобилд үү ,

  Кичине, орточо, чоң.

Миникомпьютер

Микрокомпьютер,

Мейнфрейм,

Суперкомпьютер .

Информацияны кабыл алат, иштетет, сактайт, берет.

Системанын элементтеринин информациялык модели

Системалык блок

Монитор

Чычкан

Клавиатура

Анализ (грек сөзү - analisis) -

бүтүн нерсени бөлүктөргө ажыратуу ;

Системанын элементтеринин информациялык модели «Компьютер» (максат — компьютерди пайдалануу)

Объекттер

Параметри

Системалык блок

Кыймыл-аракети

Корпус, энелик плата, процессор,

эс, в инчестер ж.б.

Монитор

Түрү, диагональ, өлчөмү

түстүн саны , и нтерфейс ж.б.

Коргойт

Иштейт

Сактайт

Клавиатура

Көрсөтөт

Форма, өңү, түрү ж.б.

Чычкан

Форма, түрү, өңү ж.б.

Жазат

Жылат, башкарат

Монитор тандоодо кайсы параметрге көңүл буруш керек?

3. Пикселдин өлчөмү

1. Оперативдүү эс

2. Клавишалардын саны

4. Чычкандын багыты

Системанын элементтеринин байланыштары жана бири-бирине тийгизген таасирлери

Силер көргөн тасмада объекттердин бири-бири менен байланыштарынын кайсы түрү камтылды?

3. Математикалык

1. Бүтүн жана бөлүктүк

2. Форма жана мазмундук

4. Коомдук

КОМПЬЮТЕРДИК ДҮКӨН

КОМПЬЮТЕРДИК ДҮКӨН

системасын жалпы сүрөттөө

Объект

Параметрлери

Компьютердик дүкөн

Кыймыл-аракети

Багыты

(эмне сатат)

Сооданын түрү (жеке же дүңүнөн)

Товар наркы

Пайда алуу

КОМПЬЮТЕРДИК ДҮКӨН системасынын элементтеринин информациялык модели

Объект

Параметрлери

Дүкөн

Кыймыл-аракети

Иштөө режими, түшкөн акча

Компьютерлер

Түрлөрү, баасы, сапаты

Ачуу, жабуу, сатуу

Сатуучу

Көрсөтүү, сунуштоо, тандоо

Билими, тажрыйбасы, жеке сапаттары

Алуучу

Акчасы, сатып алууну каалоосу

Алуучуну угуу, тандоого жардам берүү

Компьютерди тандоо, акчасын төлөө

КОМПЬЮТЕРДИК ДҮКӨН системасынын элементтеринин ортосунда байланыштын бардык түрлөрү орун алат:

• Мейкиндик байланыш (ар бир объекттин жайгашкан

орду)

• Убакыттык байланыш (иштөө режими)
• Бүтүн жана бөлүктүк байланыш;
• Форма жана мазмундук байланыш;
• Математикалык байланыш;
• Коомдук байланыш (сатуучу менен алуучунун

ортосундагы байланыш)

КОМПЬЮТЕРДИК ДҮКӨН системасынын элементтеринин байланыштары жана бири-бирине тийгизген таасирлеринин схемада берилиши

айлыгы

жайгашуусу

түшкөн акча

эмне сатат

түрлөрү

баасы

сапаты

иштөө режими

билими

тажрыйбасы

жеке сапаттары

сатып алуу

акчасы

сатып алууну каалоосу

“ Сатуучунун айлыгы түшкөн пайдага жараша болот” . Бул объекттердин бири-бирине тийгизген таасирлердин кайсы түрүнө кирет?

3. Экономикалык

1. Механикалык

2. Экологиялык

4. Магниттик

Модель түзүүдө системалуулуктун маңызы:

• Татаал объект (система) жөнөкөй

элементтерден (объекттерден) турары каралат;

• Ар бир элементтин системада аткарган

милдети аныкталат;

• Элементтердин ортосундагы байланыштары

такталат;

• Бир элементтин экинчи элементке тийгизген

таасирлери изилденет.

Модель түзүүдө системалуулуктун маңызы:

Татаал объект (система) жөнөкөй элементтерден (объекттерден) турат деп каралат;

Ар бир элементтин системада аткарган милдети аныкталат;

Элементтердин ортосундагы байланыштары такталат;

Бир элементтин экинчи элементке тийгизген таасирлери изилденет.

16

Берилген системанын информациялык моделин түзүүнүн астында кайсы кадам биринчи аткарылат, б.а. өзгөчө маанилүү:

3. Байланышын кароо

1. Элементтерге бөлүү

2. Максат коюу

4. Таасирлерин кароо

Анализ канчалык терең жүргүзүлсө, алынган модель дагы так болот. Модель түзүүдө объекттин өтө көп сапаттарын чагылдыруу татаалдыкты жаратат:

• Биринчиден, моделди түзүү татаалданат;
• Экинчиден, изилдеп колдонуучу ал моделден алган маалыматтарын кабыл алабы, аны пайдаланабы? - деген суроо менен ойлонуш керек .

Ошондуктан, максатты так коюп, андан кийин гана моделди түзүүгө киришүү керек.

Үйгө тапшырма:

Графикалык редактор менен иштөөгө ылайыктуу монитордун информациялык моделин түзгүлө