Маалыматтардын тиби алар менен болгон амалдар

Фонд «Сорос-Кыргызстан»

Фонд «Сорос-Кыргызстан»

Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон амалдар

Фонд «Сорос-Кыргызстан»

ИНФОРМАТИКА 7 КЛАСС

«ИНФОРМАТИКА 7 – 9 КЛАСС»

окуу китебине методикалык колдонмо

И. Н. Цыбуля, Л. А. Самыкбаева,

А. А. Беляев, Н. Н. Осипова, У. Э. Мамбетакунов

Фонд «Сорос-Кыргызстан»

Компьютер жана ПК

3.2.Тема:

«Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон амалдар.»

БҮГҮНКҮ САБАГЫБЫЗДЫН ТЕМАСЫ: Программалык камсыздоонун түрлөрү жана курамы.

«ИНФОРМАТИКА 7 – 9 КЛАСС»

окуу китебине методикалык колдонмо

Жаңы теманы өтөөрдөн мурун шарттуу белгилерге көңүл буралы.

ПРОГРАММАЛОО.

3.2. Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон

амалдар.

Python тилиндеги негизги маалыматтар типтери :

Өзгөрмөлөр менен болгон аракеттер алардын типтеринен көз каранды болот.

int – бүтүн маанилер;

float – чыныгы сан маанилери (бөлчөктүү бөлүгү менен сандар);

bool – логикалык маанилер, True (чындык “ооба”) же False (жалган “жок”);

str – символ же символдук сап, б.а. символдордун чынжыры (катары).

5

ПРОГРАММАЛОО.

3.2. Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон

амалдар.

Python тилинде арифметикалык амалдарды аткаруу үчүн эки жаңы операторду (белгини) карайлы:

// – сандарды бөлүүдө сандын бүтүн бөлүгүн алууга колдонулат.

% – бөлүүдө сандын калдыктуу бөлүгүн алууга колдонулат.

6

ПРОГРАММАЛОО.

3.2. Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон

амалдар.

Pythonдо каалагандай арифметикалык амалдарды аткарса болот. Арифметикалык амалдардын белгилери:

+ кошуу,

- кемитүү,

* көбөйтүү,

/ бөлүү,

** даражага көтөрүү (x2 мындай жазылат: x**2)

7

ПРОГРАММАЛОО.

3.2. Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон

амалдар.

Арифметикалык амалдар

Амалдар математикада колдонулган иретте эле аткарылат: көбөйтүү жана бөлүү, кошуу жана кемитүүдөн мурун, ал эми кашаанын ичиндеги амалдар анын сыртындагы амалдардан мурун аткарылат.

8

c= 3.3333333333333335 9 " width="640"

ПРОГРАММАЛОО.

3.2. Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон

амалдар.

Pythonдо бүтүн сандар int оператору менен белгиленет. Бардык чыныгы сандар float оператору менен берилет. Анын ичинде бөлчөк сандар да болот. Мисалы:

a=10

b=3

c=10/3

print ( "c=" ,c)

c= 3.3333333333333335

9

c= 3 10 " width="640"

ПРОГРАММАЛОО.

3.2. Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон

амалдар.

Эгер натыйжаны чыгарууда int операторун жазсак, программа сандын бүтүн бөлүгүн гана чыгырат:

a=10

b=3

c=10/3

print("c=",int (c))

c= 3

10

c= 3.0 11 " width="640"

ПРОГРАММАЛОО.

3.2. Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон

амалдар.

Эгерде натыйжага float оператору коюлса жообу төмөнкүчө болот:

a=10

b=3

c=10//3

print("c=",float(c))

c= 3.0

11

c= 10.25353.32 12 " width="640"

ПРОГРАММАЛОО.

3.2. Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон

амалдар.

str оператору -( string (англ. «сап») сөзүнүн алгачкы 3 тамгасы) чыныгы сандарды симвлодук сапка айлантырат. Сап түрүндө жазылган сандарды кошкондо, алар удаалаш жазылып калат. 

Мисалы:

a=str (10.25)

b=str (353.32)

c=a+b

print("c=",c)    

c= 10.25353.32

12

ПРОГРАММАЛОО.

3.2. Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон

амалдар.

10дук эсептөө системасынан башка эсептөө системаларына өтүү ыкмалары.

bin(x) функциясы санды ондук эсептөө системасынан 2лик эсептөө системасына өткөрөт;

hex(x) – санды ондук эсептөө системасынан 16лык эсептөө системасына өткөрөт;

13

ПРОГРАММАЛОО.

3.2. Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон

амалдар.

10дук эсептөө системасынан башка эсептөө системаларына өтүү ыкмалары.

oct(x) - ондук эсептөө системасынан 8дик эсептөө системасына өткөрөт;

int (“x”,n) - башка эсептөө системасынан 10дук эсептөө системасына өткөрөт;

14

ПРОГРАММАЛОО.

3.2. Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон

амалдар.

Python тилиндеги көптөгөн стандарттык функциялар кызматтары боюнча топторго (модулдарга) бөлүнгөн.

Мисалы, математикалык функциялар math модулунда, сүрөт тартуу үчүн функциялар turtle модулунда, кокустук сандар менен иштеген функциялар random модулунда топтолгон. Керектүү функцияларды колдонордо тийиштүү модулду жүктөп алуу керек.

15

ПРОГРАММАЛОО.

3.2. Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон

амалдар.

Ал үчүн import командасы колдонулат. Мисалы, математикалык модулду кошуу үчүн программага төмөнкү кодду киргизебиз:

import math

Ал эми функцияларга кайрылуу үчүн чекиттик жазуу колдонулат: алгач модулдун атын, чекиттен кийин функциянын атын көрсөтүү керек:

print (math.ceil(x))

16

ПРОГРАММАЛОО.

3.2. Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон

амалдар.

Төмөнкү таблицада math модулунун негизги кээ бир функциялары берилген:

17

ПРОГРАММАЛОО.

3.2. Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон

амалдар.

18

Кайрадан жолугушканча

На этом наш урок окончен. До новых встреч!

18