Մարդաբանական տերմիննեի բառարան

1.Մարդաբանական տերմինների բառարան

1. Անձ – գիտակցություն և ինքնագիտակցություն ունեցող սոցիալակն էակ, ով ունի դեր, պարտականություններ, իրավունքներ, կարող է կարգավորել և վեևահսկել իր վարքը և պատասխանատվություն կրել իր արարքների համար:

2. Անձնային գծեր - մարդու վարքի մշտական, կայուն ու տիպիկ յուրահատկությունները:

3. Անձնային ներուժ- անձի`անհատա-հոգեբանականան առանձնահատկությունների ընդհանրացված, համակարգային բնութագիրն է, որն հնարավորություն է տալիս որոշումներ կայացնել և կարգավորել սեփական վարքը` հաշվի առնելով և գնահատելով իրադրությունը, սակայն, ելնելով նախ և առաջ սեփական ներքին պատկերացումներից և չափորոշիչներից:

4. Անձնակողմնորոշիչ դաստիարակութուն- օգնել աճող սերնդին, սովորեցնել նրանց ինքնուրույն լուծել խնդիրները, պատասխանել ո՞վ եմ ես, ինչպե՞ս եմ ապրում, ինչու՞ եմ այդպես անում, ի՞նչ եմ ուզում կյանքից, ինձնից, ուրիշներից

5. Ազատություն- Այն իր մեջ ներառում է ինքնազարգացում, ինքնորոշում, ինքնագիտակցում, ինքնաիրացում և այլ, միայն մարդուն հատուկ «ինքնա» - ներ, որոնք հրատապ են նրա զարգացման ու կրթության խնդիրների լուծման ընթացքում:

6. Ազատ դաստիարակութուն- երեխայի ազատ ընտրության և ինքնուրույնության հնարավորություն:

7. Ակտիվություն- ստեղծել նյութական և իդեալական կառույցներ, որոնք իրականում չունեն համարժեքը:

8. Անհատ- կենսաբանական օրգանիզմ է, կենսաբանական տեսակ և այդ տեսակի ընդհանուր գենոտիպային ժառանգական հատկությունների կրողը:

9. Անհատականություն – Անձի առանձնահատուկ և անկրկնելի անհատական գծերի ամբողջություն, որը բնորոշ է միայն իրեն: Անհատականություն դառնալու համար մարդը պիտի ձևավորվի որպես անձ:

10. Անտրոպոգենեզ- (Homo) ցեղի բոլոր տեսակների ծագումն ու զարգացումը օրգանական, հոգեկան և սոցիալ-մշակույթային տեսանկյուններից:

11. Բանական էակ- մարդը գիտակցում է իր գոյությունը ժամանակի և տարածության մեջ, ճանաչում է ինքն իրեն, շրջապատող աշխարհը, կատարում է ինքնավերլուծություն, ինքնաքննադատում, ինքնագնահատում:

12. Բնավորություն- արտահայտված ու սերտորեն փոխկապակցված անձի որակներն են:

13. Դեմոգրաֆիա-մարդու վերարտադրության օրինաչափություններյ:

14. Ընտրողականություն - Մարդը իրականացնում է ոչ միայն տեսական, այլև սեփական ծրագիրը՝ստեղծելով ցանկալի ապագայի մոդելներ:

15. Թեոցենտրիստիզմ - մարդու ծագումը, բնույթը, նպատակը, ողջ կյանքը պայմանավորված են Աստծու գոյությամբ:

16. Ինքնազարգացում- մարդու գիտակցական գործունեությունն է`ուղղված անձի առավել ամբողջական ինքնաիրականացմանը:

17. Ինքնակառավարում, վերահսկողություն - հնարավորություն են տալիս ճշգրտում մտցնել վերջնական արդյունքի մեջ:

18. Ինքնավերահսկողություն- սեփական անձի ներքին կյանքի և արտաքին վարքի կարգավորման ու դրանց ցանկալի ուղղություն տալու մարդու ընդունակությունն է:

19. Հոլիզմ- երեխայի ամբողջական ուսումնասիրում:

20. Մարդ- Մարդը ոչ միայն անհատ, անձ, այլև անատոմիական կառուցվածքով, ֆիզիոլոգիայով, սոցիալական դերով և դիրքով օժտված էակ:

21. Մանկավարժական տեխնոլոգիա- մանկավարժական որևէ խնդրի լուծմանն ուղղված մեթոդների և մեթոդիկաների, հնարների, նախապես մշակված, նախատեսված և հաջորդաբար իրականցվող գործողությունների ծրագիր է:

22. Պալեոնտոլոգիա - մարդու նախապատմությունը

23. Ռեֆլեքսիա, ինքնագիտակցում - մարդու իր նմաններից առանձնանալու, սեփական կերպարը կառուցելու, ինքնագնահատական տալու, մտքերը վերլուծելու, սեփական հնարավորությունները և հեռանկարները որոշելու, մտածողության տեսություն մշակելու ընդունակությունները:

24. Վերացարկում- գլխավորը, անհրաժեշտը, ընդհանուրը առանձնացնել կարողանալը, պատահականից, երկրորդականից շեղվել:

25. Ունիվերսալություն- ազատ, ակտիվ, ունիվերսալ շարժում` ըստ իրերի ձևի, այդպիսի շարժումը բնութագրվում է մտածող մարմնի գոյության միջոց:

26. Փիլիսոփայական անտրոպոլոգիա- ուսումնասիրում է մարդու գոյության անհատական և այլ ձևերը, սինթեզում է նրա տեսական և արժեքային էությունը: