Металлургия өнөр жайы 10-кл

Дүйнөнүн металлургия өнөр жайы

Кайсы тармактар

металлургия комплексин

камтыйт?

МЕТАЛЛУРГИЯ – руда ресурстарын казып алуу жана байытуу жана металл өндүрүүнү камтыган тармак

МЕТАЛЛУРГИЯ

ЧЕРНАЯ

ЦВЕТНАЯ

Добыча сырья и его обогащение

Добыча и обогащение железной руды

Получение металла, рафинирование

Чугун, сталь, прокат, ферросплавы

Получение сплавов

Тоо-кен өнөр жайы уланууда

МГРТга чоң таасирин тийгизет жана

Дүйнөлүк чарбанын географиясы.

Бул менен байланышкан:

Өндүрүштүк аймактар ​​менен керектөө аймактарынын ортосундагы аймактык ажырымды жоюу ;

Континенттер аралык жүк агымдарын түзүү ;

Жаңы ресурстук аймактарды өнүктүрүү

Жыл сайын дүйнөлүк рынокко чыгат

450 миллион тонна темир рудасы, жүздөгөн миллион тонна түстүү металл кендерин казып алуу ченелет

Атлас картадан өлкөлөрдү аныктаңыз рудаларды казып алуу боюнча алдыцкылар жана алардын негизги жүк агымы:

• Темир рудасы

Темир рудасын казып алуу боюнча алдыңкы өлкөлөр :

• Кытай
• Бразилия
• Россия
• Украина
• Австралия
• АКШ
• Канада
• Индия
• ТАР, Венесуэла, Казахстан, Либерия, Мавритания, Чили, Мексика

Темир рудасынын кендери

Тоо-кен өндүрүшүнүн көлөмү жана темир рудасынын негизги жүк агымы

ЧЕРНАЯ МЕТАЛЛУРГИЯ

Темир рудасынын запастары

Дүйнөнүн 50 өлкөсүндө өндүрүлгөн

Чыгыш Европа, Азия,

Туштук Америка,

Түндүк Америка, Африка, Батыш Европа, Австралия

Темир рудасын импорттоочулар:

Япония, Кытай, Германия, Түштүк Корея, Улуу Британия

Руданы казып алуу боюнча лидерлер : Россия, Бразилия, Канада, АКШ, Австралия, Индия, Кытай, Украина

Болот эритуу боюнча алды ң кылар:

Марганец рудасы:

Кытай, Япония, АКШ, Россия, Германия, Корея Республикасы, Украина, Бразилия, Италия, Индия, Франция, Канада, Улуу Британия

ТАР, Габон, Индия, Украина, Австралия. Бразилия

Хром рудасы:

Эритилген жана керектелүүчү металлдардын 94% кара металлдар

Зимбабве, Казахстан, Турция, Иран, Филиппины, ЮАР

Темир рудасынын негизги жүк агымы :

• Австралия – Япония, Батыш Европа, АКШ ( 130 млн.т жылына);
• Бразилия – Батыш Европа, АКШ, Япония ( 130 млн.т жылына);
• Канада – Батыш Европа ( 29 млн.т жылына);
• Индия – Япония ( 24 млн.т жылына ) , о.э.кенди экспорттойт : ТАР, РФ, Украина, Кахастан, Грузия , Швеция, Мавритания, Венесуэла

Кара металлургия - эң байыркы өнөр жай тармактардын бири. Бул тармак

машина курууну өнүктурүүнүн негизи болуп саналат жана курулуш, зарыл шарт

бардык тармактарды өнүктүрүү.

Прокат өндүрүү

Сырье

Темир рудасы, коксталуучу көмүр, марганец жана хром рудалары, газ. Электроэнергия, суу, флюстар жана отко чыдамдуулар

Кокс

Австралия, Россия, ТАР, Кытай, Украина, Казахстан, ФРГ

Чоюн

Темирдин көмүртек менен эритмеси (2-4%).

Домна мештеринде темир рудасынан эритилет .

Болот

Темирдин көмүртек (2%) жана башка металлдар менен эритмеси.

Кислород-конвертер жана электр мештериндеги болот сыныктары менен чоюндун аралашмасынан алынат.

Легирлен-ген сталь

10%ке чейинки кошумчаларды камтыган эритме: хром, никель, молибден, вольфрам, ванадий, титан.

Прокат

Прокат стандарында прокаттоо жолу менен алынган буюмдар: листтер, тилкелер, тилке ленталар, рельстер, устундар

Виды проката

Кара металлургиянын ишканаларын жайгаштыруу факторлорун эске салабыз?

МЕТАЛЛУРГИя БАЗАЛАРЫНЫН ТИПТЕРИ

2

3

1

• Өзүнүн рудасында жана өз көмүрүндө иштеген базалар.
• Импорттолгон кемур жана езунун рудасы же езунун кемур жана импорттук руда боюнча иштеп жаткан базалар.
• Көмүрдүн транспорттук агымында же керектөөчүнүн жанында жайгашкан базалар .

Кара металлургиянын географиясы ориентациянын ар кандай түрлөрүнүн таасири астында өнүккөн:

• Көмүр кендерине жакын жайгаштыруу максатында:

• АКШ (көмүр кени – Питсбург жана шаардын айланасы)
• Батыш Европа (Рур бассейни)
• Россия (Кузбасс)
• Украина (Донбасс)
• Кытай (түндүк-чыгыш Кытай –Аньшань металлургиялык комбинаттары – Фушунь ш, Фусинь ш.

2) Темир рудасынын бассейнине жакын жайгаштыруу максатында:

• Кытай (металлургиялык комбинат Уханьда) ;

• Батыш Европа (ФРГ, Саар бассейни, темир рудасын казып алуу – Зальцгиттер);

• АКШ ( Улуу көлдөрдө Чикаго, Детройт, Кливленд)

3) Коксталүүчү көмүрдүн жана темир рудасынын жүк агымына багыт алуу – деңиз портторуна тартылуу :

• Америка Кошмо Штаттарынын түштүгүндө - металлургиялык заводдор жакын жердеги көмүр жана руда кендеринде иштешет
• АКШнын портторунда - Балтимор, Филадельфия
• Япониянын портторунда — Токио, Осака, Нагоя

4) Керектөөчүгө багыттоо – заводдорду куруудан эркин жайгашкан мини-заводдорду курууга өтүү менен шартталган .

Жайгаштыруу үчүн бир жарым кылымдан бери

металлургиялык комплекстин ишканалары таасир этти

негизинен чийки жана отун факторлору.

Эски металлургиялык базалар мына ушундайча пайда болгон

Улуу Британия ( Шеффилд )

АКШ ( Лейкленд, Аппалич бассейни ),

Россия ( Урал )...

20-кылымдын башында кара металлургия болгон

салыштырмалуу аз санда өнүккөн.

өлкөлөр: АКШ, Германия, Улуу Британия, Бельгия,

Люксембург

Атластын жана окуу китебинин карталарынын негизинде руда өндүрүүчү жана болот эритуу өлкөлөрдүн таблицасын салыштыргыла.

Корутунду чыгаргыла, Кайсы өлкөлөр

социалдык-экономикалык көрсөткүчтөрү боюнча биринчи жана экинчи орунда.

Кен казуучу өлкөлөр

Болот эритүүчү өлкөлөр

Руданы казып алуу боюнча алдыңкы өлкөлөрдүн арасында жети өлкө өнүккөн. Болот эритүүчү өлкөлөрдүн арасында өнүккөн сегиз өлкө бар. Экинчи тизмеде Япония, Германия, Франция пайда болду – аларда толук көлөмдө өз ресурстары жок. АКШ болот өндүрүү боюнча 3-орунда, ал эми өндүрүш боюнча 6-орунда болгон .

Кенди казып алуучу өлкөлөр

Болот эритүүчү өлкөлөр

Кытай

Кытай

Бразилия

Япония

Австралия

АКШ

Россия

Россия

Индия

Германия

АКШ

Бразилия

Украина

Индия

Канада

Украина

ТАР

Франция

Венесуэла

Улуу Британия

20-кылымдын ичинде кара металлургия өзгөрдү:

заводдор модернизацияланды, технология өзгөрдү,

өндүрүштүн көлөмү бир нече эсе көбөйдү .

Башкада кара металлургия өнүгө баштаган

өлкөлөр.

Бүгүнкү күндө дүйнөдөгү болот өндүрүшүнүн 2/5 бөлүгүн түзөт

Түштүк өлкөлөрүнө (Кытай менен).

ИТРдин кара металлургияга тийгизген таасири

Күйүүчү майдын жана сырьенун таасири азайган

Керектөөчү жана экологиялык факторлордун таасири күчөдү

Көпчүлүк заводдор чийки заттын жана отундун агымына карай тартылат

Ишканалар жээктеги райондорго жайгаштырыла баштады

Болоттун "Кир" өндүрүш өнүгүп келе жаткан өлкөлөргө бериле баштады

Акыркы жылдарда дүйнөнүн металлургия өнөр жайында жогорку адистештирилген мини-заводдор түзүлдү, алар конкреттүү керектөөчүгө багытталган. .

Өндүрүштүн “миграциясын” эмне менен түшүндүрсө болот ?

өндүрүштүн «миграциясы» пайда болгон:

Өлкөлөрдүн экологиялык мейкиндигин сактоо

Өлкөлөрдүн индустриялаштырууга болгон муктаждыгы (Кытай, Индия)

Арзан эмгек күчү

КАРА МЕТАЛЛУРГИЯНЫН ӨНҮКТҮРҮҮ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ

• Болотту үзгултүксүз куюу методун колдонуу, доменсиз металлургия, микросплавдоо.
• Мини-фабрикаларды түзүү: АКШ, Япония, Италия, Испания, Мексика, Бразилия.
• Кара металлдарды дүйнөлүк эритүүдө өнүгүп келе жаткан өлкөлөрдун салыштырма салмагынын көбөйүшү жана өнүккөн өлкөлөрдүн салыштырма салмагынын кыскарышы.
• Экинчилик сырьёну (болот сыныктарын) пайдалануу.
• Ири болот монополияларын (ТНК) түзүү

Лидерлери: « ArcelorMittal », « Nippon Steell », « Baosteel Group ».

ТҮСТҮҮ МЕТАЛЛУРГИЯ

Түстүү металлургияны өндүрүү көлөмү кара металлургия өндүрүшүнүн көлөмүнөн 20 эсе аз.

• Кандай рудалар түстүү эмес экенин эстегиле. Сиз металлдарды билесизби?
• Аларды кандай топторго бөлүүгө болот?

Слайддагы атлас же картаны колдонуп, түстүү металлдын рудаларына эң бай мамлекеттерди атагыла .

Түстүү металлдардын рудаларын жайгаштыруу

• Түстүү металлургия өнөр жайы кайсы тармактарды камтыйт?
• Түстүү металлдар кайда колдонулат?

Эмнеге үчүн түстүү металл рудаларын байытуунун муктаждыгы бар?

Рудалардагы пайдалуу компоненттин үлүшү аз.

Ошентип:

жез, цинк, коргошун - 1,5-5,5%

калай - 0,01-0,7%

молибден - 0,005-0,04% ....

(1 тонна жез алуу үчүн - 25 тонна руда керектелет,

жана 1 тонна калай алууга — 300 тонна руда )

• Кара металлдардан түстүү металлдардын айырмалоочу белгилерин атагыла?

Түстүү металлургиянын кара металлургиядан айырмасы

-Руданын улушунун аздыгы

-Түстүү металлдар комплекстүү жайгашкан

-Түстүү металлдар отко чыдамдуу, электр тогун өткөрумдүүлүгү, дат баспайт

Түстүү металлургиянын ар түрдүү тармактардан жайгаштыруу факторлордон айырмачылыктары барбы?

(мисалы: коргошун жана алюминий)

ТҮСТҮҮ МЕТАЛЛУРГИЯ ИШКАНАЛАРЫНЫН ЖАЙГАШТЫРУУ ҮЛГҮЛӨРҮ

– руданы казып алуу жана байытуу, концентратты өндүрүү кен байлыктары бар өлкөлөрдө жүргүзүлөт;

– металл эритүү өнүккөн өлкөлөрдө топтолгон . .

Колдонуу:

Түстүү металлургиянын кээ бир тармактарынын мүнөздөмөлөрү

Производит около 70 металлов: медь, алюминий, свинец, цинк

Особенности:

• Низкое содержание металлов в руде – обогащение
• Содержание в руде большого количества различных металлов – последовательное их выделение.
• Комбинирование

Факторы размещения:

• Сырьевой (для получения 1 тонны меди необходимо переработать 100 тонн руды, 1 тонна олова – 300 тонн руды)
• Водный
• Энергетический

АЛЮМИНИЙ ӨНӨР ЖАЙЫ

Чийки зат: боксит, нефелин, алунит

-Негизги керектөөчүсү: машина куруу (аэрокосмос өнөр жайы, электр энергетикасы).

-Технологиялык чынжыр:

-Боксит казуу: Австралия, Гвинея, Ямайка, Бразилия, Кытай, Суринам, Россия, Венесуэла, Индия, Казакстан, Греция, Венгрия.

-Алгачкы алюминийди алуу: алюминий оксиди (глинозем), анда отун жана акиташ бар.

-Металл сыныктарынан экинчи даражадагы алюминий алуу жана арзан электр энергиясы бар электролиз аркылуу металлды алуу.

-Алюминий эритмелерин алуу

-Алюминийди өндүрүүчү лидерлер: США, Россия, Канада, Бразилия (ГЭС), Великобритания, Нидерланды, Бахрейн (газ), Китай, Австралия, Индия (ТЭС), Франция (АЭС) и Германия, Япония, Италия

Жез өнөр жайы

Продукциялары: блистер жез, тазаланган жез, эритмелер - негизги керектөөчү: машина куруу (автомобиль өнөр жайы, прибор жасоо).

Технологиялык чынжыр:

Жез кендерин казып алуу - Россия, Чили, АКШ, Замбия, Конго ДР, Казакстан, Канада, Перу, Мексика, Кытай, Австралия, Польша, Папуа-Жацы Гвинея.

2. Байытуу (концентраттын курамында 35% жез бар) - АКШ, Чили, Япония, Замбия, Заир, Канада.

3. Тазаланган жезди өндүрүү (98% жез) -

АКШ, Россия, Казакстан, Чили, Япония, Россия,

Казакстан, Канада, Кытай, Германия, Польша.

Эритмелери: латунь (+цинк), коло (+калай), бериллий коло.

Түстүү металлдарды өндүрүү

Коргошун жана цинк :

Түстүү металлдардын рудаларын казып алуу аймактары жана

өндүрүш борборлору

АКШ, Австралия, Канада, Россия, Казахстан, Мексика, Перу, Китай, Германия + Япония, Франция, Италия, Великобритания

Никель:

Россия, Канада, Жаңы Каледония, Куба

Калай :

Малайзия, Таиланд, Индонезия,

Китай, Россия, Нигерия,

ДР Конго, Руанда, Боливия, Бразилия

Өтүлгөн материалдарды жыйынтыктоо:

• Түстүү металлургияда тоо-кен казып алуу, руданы байытуу жана металл өндүрүү тармактарынын ортосунда олуттуу ажырым бар. Түстүү металлдарды өндүрүүнүн биринчи этабы кайда жайгашкан?

2 . Алюминий өндүрүшү эл аралык адистештирилген өнөр жай болгон үч өлкөнү тандаңыз :

1) Өнүккөн өлкөлөр 2) Өнүгүп келе жаткан өлкөлөр.

1) Норвегия. 2) Таиланд 3) Пакистан

4) Канада. 5) Австралия. 6) Нигерия

3. Түстүү металлургиянын бардык көрсөткүчтөрү боюнча кайсы өлкө алдыда турат:

1) Канада 2) Италия 3) США.

4) Австралия 5) Япония 6) Россия

4. Туура билдирүүлөрдү тандагыла:

1. Алюминий өнөр жайы таза алюминийди казып алуу жана өндүрүү аймактарынын ортосундагы ажырым менен мүнөздөлөт;

2. Темир рудасын өндүрүү боюнча негизги өлкөлөр Кытай, Бразилия, Австралия жана Россия;

3. Жез өнөр жайында өндүрүштүн негизги фактору сырье;

4. Африкалык жез тилкеси Конго менен Замбиянын аймагы аркылуу 500 кмге созулуп жатат;

5. Австралия боксит казып алуу боюнча алдыңкы беш өлкөнүн ичинен алюминий өндүрүүчү алдыңкы он өлкөнүн катарына кирген жалгыз өлкө

5. Кайсыл өлкөдө түстүү металлдарды гана эритуу үлүшү бир кыйла көп?

1) Россия 2) АКШ 3) Чили. 4) Япония

6. Туура эмес билдирүүнү тандагыла.

1) Илимий-техникалык революциянын доорунда кара металлургиянын отун-сырьелук базаларга багыт алуусу куч алды.

2) Металлургиянын керектөөчүгө багыты жогорулады.

3) Керектөөчүгө багыт алуу гиганттык заводдорду куруудан мини-фабрикаларды курууга өтүүгө алып келди.

4) Руда менен көмүрдүн дүйнөлүк агымына көңүл буруп, Япониянын металлургиясы дүйнөлүк портторду көздөй тартылат

Тапшырма: Металлургия өнөр жайларын конспект жазып, атласка негизги өлкөлөрдү кен байлыктары менен түшүрүп келүү

ИНТЕРНЕТ-МААЛЫМАТТАР

• http://xn--d1akoru.xn--p1ai/intacto/images/new19072013.jpg Металлургия
• http://remontyes.ru/uploads/posts/2013-09/1380547419_sortament-metalloprokata.jpg Прокат
• http://900igr.net/datai/ekonomika/Otrasli-promyshlennosti-mira/0003-003-CHernaja-metallurgija.jpg Карта
• http://tak-to-ent.net/images/109geogr10/30.png Типы металлургических баз
• http://ukrmap.su/program2009/g10/Maps/tsvetnaya_metallurgiya.jpg Карта цветной металлургии мира
• http://geography.su/atlas/item/f00/s00/z0000000/pic/map031.jpg Карта черной металлургии мира
• http://ukrmet.kiev.ua/uploads/posts/2013-11/jebrkaqxnb.jpg Металлургический комбинат