Методическая разработка " Дир Дагъистан"

Рагьараб дарс

Расул Х1амзатов «Дир Дагъистан»

Дарсил план:

1. Видео Дагъистаналъул берцинлъиялъул х1акъалъулъ (1 слайд)

2. Дарсиде гьобол вач1ин

3. Инсценировка «Сундасан мун данде гьабун бугеб Дагъистан?»

4. Ц1алдохъанас рик1к1уна «Эбелалде» абураб кеч1

5. Ц1алдохъабаз рик1к1уна «Авар мац1» абураб кеч1

6. Инсценировка «Гьаб улкаялда чи вижараб куц»

7. Ц1алдохъанас рик1к1уна «Бице.Дагъистан» абураб кеч1

8. Гимн «Гуро гьит1инаб гьеч1о гьудулзаби, Дагъистан»

Дарсил ин:

1. Видео Дагъистаналъул берцинлъиялъул х1акъалъулъ (1 слайд)

2. Дарсиде гьобол вач1ин

Гьобол жаниве вач1уна.

-Мун щив?

-Расул Х1амзатов.

-Киса?

-Ц1ада росулъа.

-Дур хъулухъгин х1алт1и щиб?

-Х1асраталъул шаг1ир дун.

-Дур миллат? Мац1? Ц1ар? Улка?

-Ц1адастан, рокьи.Рокьи.

Р.Х1амзатовасе раг1и кьола:

Дун дирго векалъул х1асрат вук1ина,

Х1алихьалъиялде данде вагъулев.

Х1айранал куч1дузулкартаялда т1ад,

Т1адмаг1аруласги тела ч1инк1иллъи.

У: Расул Х1амзатов! Дунялалдаго машгьурав поэт ва прозаик. Инсул минаялъул т1омодаги вегун гьабуна Расулица жиндирго т1оцебесеб кеч1.

-Лъимал, щив кколев Расул Х1амзатов?

Ц1алдохъан: Шаг1ир,философ,Ц1адаса Х1амзатил вас, Пат1иматилги,заремалги, Салих1атилги эмен. Р.Х1амзатов! Дагъистаналъул зодихъ бищун гвангъараб ц1ва! Р.Х1амзатов!Кепав хабарчи. Дипломат. Сих1ирав.Симоновасул гьудул. Ч1агояв классик.Легенда.

Учитель: Дагъистаналъул зодихъ бищун гвангъараб ц1ва! Р.Х1амзатов- жиндир рокьиялъ г1адамазул рак1ал мук1ур гьавурав, т1абиг1ат-г1аламалдаго гьелъул т1орил мугьал т1ирщарав инсан.

Р.Х1амзатовасе раг1и кьола:

Гьелъул ургъел гуро гьабсаг1ат бугеб

Дир пикраби руго муг1рул халкъалъул

Цох1о рохел буго ,гьеб дида лъала,

Мун даим хут1изе буго Дагъистан!

Учитель: Р.Х1амзатовасул « Дир Дагъистан»-прозаялъул г1ат1идаб ралъадалда гьелчолел карачелазул бищунго гучаб 1968 соналда гьес хъвана прозаялдалъун «Дир Дагъистан» абураб т1ехь. Гьеб буго г1агараб Дагъистаналъул, гьелъул халкъалъул къисматалъул х1акъалъулъ ва живго поэтасул г1умруялъул

Х1акъалъулъ т1ехь. 40 гоялде г1агараыв раг1ул устарас гьелъие чанго бат1ияб жанр кьун буго: Козловскияс- повесть,Сурков- автобиографическая книга, Обошидзе- маленькая энциклопедия Дагестана.

1. Инсценировка «Сундасан мун данде гьабун бугеб Дагъистан?» («Дир Дагъистан» абураб асаралдаса босараб)

2. Учитель: Лъимал, к1вар кьела эпиграфалъе.

Эбел! Дир соназул гьал сверабазда,

Дида росуцояз буго бицунеб

Дуца рогьинег1ан г1агараб горда,

Г1одоб кьуруларин бакараб чирахъ…

Р.Х1амзатовасул творчествоялда жаниб хасаб бак1 ккола эбелалъ.

Ц1алдохъанас рик1к1уна «Эбелалде» абураб кеч1

1. Учитель: Рахьдал мац1 буго авторасе хвалдаса ворч1изе бищун лъик1аб дарулъун. Гьеб мац1алда г1адин маг1аруласда бич1ч1уларо Мах1мудил пасих1лъиги, г1агараб халкъалъул г1амал-хасиятги. Гьес хъвана «Авар мац1» абураб кеч1. Лъимал, хал гьабила эпиграфалъул.

Лъаларо,Мух1амад,цогиязул иш,

Амма дица дирго рахъалъ абила:

Метер маг1арул мац1 хвезе батани,

Хваги дун жакъаги,жаниб рак1 кьвагьун.

Коч1ол аслияб пикру рагьула гел мухъаз.

Ц1алдохъабаз рик1к1уна «Авар мац1» абураб кеч1.

1. Инсценировка «Гьаб улкаялда чи вижараб куц»

Дуда данде кколев чи,

Киса гьев вук1аниги.

Мунго г1адав чи вук1ин-

Дуда гьеб к1очон тоге

1. Жеги мац1 лъалареб лъимаца г1адин,

Дица цо бат1аго бут1а-бут1а ккун,

Щурула, угьула, абула дур ц1ар

Цин Дагъан, цингиги Дагъистанилан.

Ц1алдохъанас рик1к1уна «Бице, Дагъистан» абураб кеч1

1. Гимн «Гуро гьит1инаб гьеч1о гьудулзаби, Дагъистан»

Дарс х1адур гьабуна Казбек районалъул Гуниязул гимназиялъул авар мац1алъул ва адабияталъул т1адег1анаб категориялъул муг1алим

Гъаирбекова Аминат Элмирзаевналъ.