«Есте сақта» Тақтағы 5 физикалық шаманы іліп 5 с тан кейін алып, оқушылардың есте сақтау қабілетін және сол арқылы өтілген тарау қайталанылады. Осы физикалық шамалардың формуласы өлшем бірлігі қазақ және ағылшын тілінде айтылады. Қысым Ауырлық күші Архимед күші Тығыздық Денелердің жүзу шарттары «Сөзжұмбақ шешу» Сөзжұмбақ шешу арқылы жаңа сабақтың тақырыбы шығады. Fa=FA шарты орындалса Заттың күйі Өзі затты құрайды, теңесуге таразыны сұрайды Белгілі бір бетке түсірілген күш Паскаль м | ж | ү | з | у | | | с | ұ | й | ы | қ | | м | а | с | с | а | | қ | ы | с | ы | м | | п | а | с | к | а | л | Ь | «Мағынаны таны» Жаңа сабақ Күш әрекетінен дене орын ауыстырғанда атқарылатын жұмыс механикалық жұмыс деп аталады. Жұмыс А әріпімен белгіленеді. А=FS; F=A\S; S=A\F ; Жұмыс = күш* жол Жұмыстың өлшем бірлігіне 1 Н күштің 1 метрге жылжытқандағы жұмысы алынады. Ағылшын ғалымы Д, Джоульдің құрметіне джоуль деп аталады. 1 Дж=1Нх1м 1 килоДж=10 3 Дж 1 милли Дж= 10-3 Дж 1 микроДж =10-6 Дж 1 МегаДж= 106 Дж Ағылшын физигі Джеймс Джоуль Манчестрдің Солфорд қаласындағы сыра өндіретін зауыты бар үлкен дәулетті отбасында өмірге келген. Сыра зауытында жұмыс істеген. Термодинамиканың қалыптасуына үлкен үлес қосқан. Эксперименттік есеп. Сыныптағы бір оқушы өзінің атқарған жүмысын есептеп шығарады. «Қызықты үзіліс» Сергіту сәті Жұмыстың формуласын есте сақтау мақсатында ауаға бүгін өтілген формуланы қолмен баспен жазады. «Кім жылдам?» Деңгейлік есептер Деңгейлік есептер беріледі № 1. Машина 72 км/сағ жылдамдықпен бірқалыпты қозғалып келеді. Егер оның моторының тарту күші 2000 Н болса, онда ол 10 с-та қанша жұмыс атқарады? Б ерілгені: ϑ=72км\сағ Шешуі: 72км\сағ= 20м\с F=2000Н А=FS ϑ=S\t S= ϑt= 20м\с x10c=200Н t=10с A=2000Нx200Н=400000Дж=400кДж т \к: А-? Жауабы: 400кДж №2 Массасы 40 кг ер бала массасы 10 кг жүкті бірқалыпты қозғалтып, мекеп үйінің 3 м биіктіктегі қабатына жеткізеді. Масасы 45 кг қыз бала массасы 8 кг жүкті бірқалыпты қозғалтып, сол биіктікке шығарады. Ер бала мен қыз баланың қайсысы көп жұмыс атқарады? Б ерілгені: m=40кг Шешуі: А1=FS m=m1+m2 =40кг+10кг=50 кг m=10кг Fa=mg = 50 кгx10Н\кг=500Н h=3м S=h A1=500Н*3м=1500Дж m=45кг А2=FS m=m1+m2 =45кг+8кг=53 кг m=8кг Fa=mg = 53 кг*10Н\кг=530Н т \к: А1-? A2-? А2=530Н*3м=1590 Дж Жауабы: қыз бала көп жұмыс жасады. № 1 қандай жағдайда жұмыс көбірек істелінеді: дене 25 Н күштің әсерінен 8м ара қашықтыққа орын ауыстырғанда ма әлде дене 5Н күштің әсерінен 20 м ара қашықтыққа орын ауыстырғанда ма? Б ерілгені: F1=25Н шешуі: А=FS S=h h1=8м А1=F 1 S1=25Н x 8м =200 Дж F2=5Н А2=F 2 S2= 5Нx20м = 100 Дж h 2=20м жауабы: 8м орын ауыстырғанда т\к: А1-? A2-? № 2 автокран массасы 1,5 т жүкті көтеріп, 22,5 кДж жұмыс атқарды. Сонда жүк неше метрге жоғары көтерілді? Б ерілгені: m=1,5т шешуі: 1,5т=1500кг 22,5кДж=22500Дж А=22,5кДж А=FS Fa=mg=1500x10=15000 т \к: S-? S=A\F=22500Дж\15000Н=1,5м жауабы: 1,5м «Ойлан тап» адасқан формулалар = A F S Fa m = g = P \ F S = FA g ρс Vд k х Fсерп = = P g h ρ Ой толғаныс «Сәйкестендіру» Физикалық шама | Белгіленуі | Формуласы | Өлшем бірлігі | Орын а | ыстыру А | F=A\S | Дж | Жұмыс | F | A=FS | Н | Күш | S | S=A\F | м | «Тірек сөз» О | Э | В | Ж | Ц | У | К | Е | Н | Г | Ш | Щ | З | Х | Ъ | Ф | Ы | К | Ү | Ш | А | П | Р | О | Л | Д | Ж | Э | Я | Ч | М | И | Т | Ь | Б | Ю | Й | Ц | У | О | Р | Ы | Н | А | У | Ы | С | Т | Ы | Р | У | Й | Ц | У | К | Е | Н | Г | Ш | Щ | З | Х | Ъ | А | Ф | Ы | В | А | С | Е | К | У | Н | Д | П | Р | Қ | С | Ч | Я | С | Ы | Ц | У | К | Е | Ж | Ұ | М | Ы | С | Й | Ц | У | К | Е | Н | Г | Г | О | И | М | Т | Қ | С | М | Е | Т | Р | А | Н | О | У | И | М | С | Ы | Т | Қ | Ы | С | Ы | М | Ж | Ы | Л | Д | А | М | Д | Ы | В | П | А | С | К | А | Л | Ь | Т | П | Р | Ь | Тірек сөздің жауаптары: Жұмыс секунд Джоуль күш Уақыт орын ауыстыру |