Мугалимдердин укугу тууралуу маалымат

Кыргыз Республикасынын конституциясы

2010-жыл, 27-июнь

Мугалимдин статусу жөнүндө

Кыргыз Республикасынын Мыйзамы

2001-ж. 14-январь

Кыргыз Республикасынын «Билим берүү жөнүндө»

Мыйзамы

2003-жыл, 30-апрель

Кыргыз Республикасынын мектептик билим берүү боюнча Мамлекеттик билим берүү стандарты

2004-ж, 23-июль

Жалпы билим берүү уюму жөнүндө типтүү жобо

2011-жыл, 12-сентябрь

Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн

2011-жылдын 12-сентябрындагы № 541 токтому

Жалпы билим берүү уюму жөнүндө типтүү жобону бекитүү тууралуу

Кыргыз Республикасынын «Билим берүү жөнүндө» Мыйзамына ылайык Кыргыз Республикасынын Өкмөтү токтом кылат:

1.Тиркелген Жалпы билим берүү уюму жөнүндө типтүү жобо бекитилсин.

2.Бул токтом расмий жарыяланган күндөн тартып күчүнө кирет.

Премьер-министр А.Атамбаев.

Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2011-жылдын 12-сентябрындагы №541 токтому менен бекитилген

Жалпы билим берүү уюму

жөнүндо типтүү жобо

Мугалимдер төмөнкүлөргө укуктуу:

- окутуунун жана тарбиялоонун усулдарын, жалпы билим берүү программаларын, окутуу-усулдук комплекттерди, окуучулардын билимин баалоонун усулдарын өз алдынча тандоого жана колдонууга;

- мамлекеттик билим берүү стандарттарынын, окутуу жана тарбиялоо усулдарынын негиздеринде автордук жалпы билим берүү программасын, окуу китебин, окутуу-усулдук колдонмолорун иштеп чыгууга жана колдонууга;

- алдынкы педагогикалык тажрыйбаларды жүзөгө ашырууга;

- өзүнүн кадыр-баркын жана кесиптик ар-намысын коргоого;

- кесиптик иши үчүн тийиштүү шарттарды талап кылууга;

- өзүнүн кесиптик деңгээлин жана дасыгын жогорулатууга;

- Кыргыз Республикасынын тийиштүү мыйзамдарына ылайык өз ыктыяры менен аттестацияланууга;

- уставында аныкталган таризде жалпы билим берүү уюмун башкарууга катышууга;

- Кыргыз Республикасынын мыйзамдары жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары кабыл алган кошумча социалдык кепилдиктерге жана жеңилдиктерге.

Мугалимдер төмөнкүлөргө милдеттүү:

- педагогикалык этиканы жана жалпы билим берүү уюмунун уставын тутууга жана аткарууга;

- мамлекеттик билим берүү стандарттарынын деңгээлинде окуучулардын негизги жалпы билим берүү программаларын өздөштүрүүлөрүн камсыздоого;

- окуучулардын өзгөчөлүктөрүн, ишке чеберчилик менен мамиле кылууларын өнүктүрүүгө, жүрүм-турумдарынын жогору адеп-ахлактык сапаттарын тарбиялоого;

- билим берүү тармагындагы ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган бекиткен кызматтык дасыктык талаптарга ылайык келүүгө;

- өзүнүн кесиптик деңгээлин ар дайым өркүндөтүүгө жана дасыктарын жогорулатууга;

- окуучуларга карата моралдык жана күч ыкмаларын колдонбоого милдеттүү.

Окуучулар төмөнкүлөргө укуктуу:

- жалпы билим берүү уюмун ар кайсы этабына окууга кирүүгө жана билим алуунун таризин тандоого;

- мамлекеттик билим берүү стандарттарынын деңгээлинде милдеттүү жана акысыз жалпы башталгыч, жалпы орто билим алууга;

- кошумча билим берүү кызматын, анын ичинде акы төлөнүүчү да таризде алууга;

- жалпы билим берүү уюмунун китепканасынын, маданияттык-спорттук жана өндүрүштүк базасын пайдаланууга;

- Кыргыз Республикасынын Өкмөтү жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары аныкташкан тартиптер боюнча бекер тамактанууга жана медициналык тейлөөгө, жүргүнчү автотранспортто жүрүүнүн жеңилдиктерин пайдаланууга;

- уставда аныкталган таризде жалпы билим берүү уюмунун ишин уюштурууга жана ага катышууга;

- инсандык кадыр-баркты урматтого жана маалымат эркиндигин, өзүнүн жеке көз карашын ынанымдарын эркин айтууга;

- жалпы негизги жана жалпы орто билим берүүнү аяктаганда мамлекеттик үлгүдөгү билими жөнүндө документтерин өз учурунда алууга ж.б. укуктуу.

Окуучулар төмөнкүлөргө милдеттүү:

- жалпы билим берүү уюмунун уставын тутууга жана аткарууга;

- мамлекеттик билим берүү стандарттарынын талаптарынын деңгээлинде жалпы билим берүү программаларын өздөштүрүүгө;

- Кыргыз Республикасынын аймагында жашаган кыргыз жана башка да улуттардын салттарын, жалпы билим берүү уюмунун башка окуучуларынын жана кызматкерлеринин ар-намысын жана кадыр-баркын урматтоого;

- ички тартипти сактоо боюнча жалпы билим берүү уюмунун, анын ичинде мектептик кийим талаптарын аткарууга;

- жалпы билим берүү уюмунун мүлкүнө этиеттик мамиле кылууга милдеттүү.

Окуучулардын ата-энелери (мыйзамдуу өкүлдөрү) төмөнкүлөргө укуктуу:

- жалпы билим берүү уюмун тандап, окуусун улантуу үчүн окутуунун бардык этабына балдарын жиберүүгө жана билим алуунун таризин тандоого;

- мамлекеттик билим берүү стандарттарынын чегинде окуучулардын жалпы орто билим алуу укугун сактоону талап кылууга;

- балдардын мыйзамдуу укуктарын жана кызыкчылыктарын коргоого;

- уставда аныкталган таризде жалпы билим берүү уюмунун башкаруусуна катышууга;

- билим берүүнү мамлекеттик башкаруунун тийиштүү региондук органына балдарды окутуу жана тарбиялоо маселелери боюнча кайрылууга укуктуу.

Окуучулардын ата-энелери (мыйзамдуу өкүлдөрү) төмөнкүлөргө милдеттүү:

- балага жалпы орто билим алуу үчүн зарыл шарттарды түзүүгө;

- баланын инсандык намысын урматтап, аны улуттук, тарыхый, руханий-маданияттык, Мекенин, айлана-чөйрөнү урматтоого, тарбиялоого;

- Жалпы билим берүү уюмунун уставында өзүлөрүнүн укуктарын жана милдеттерин аткарууга жана балдарынын тарбиясына жана балдары жалпы билим берүү уюмдарына зыян келтиргендиги үчүн Кыргыз Республикасынын мыйзамдары аныктаган тартипте жооп берүүгө.