Мультимедиа боюнча

Ак-Суу айылындагы жалпы орто билим берүүчү мектеби

Абдиманан кызы Кумушай

Мультимедия технологиясы

Сабактын максаты:

• Мультимедия технологиясы, мультимедиялык продуктылар тууралуу кенен маалымат алышат.
• Мультимедиялык программалар, аны колдонуу тууралуу билимдерин арттырат.
• Өз алдынча изденип мультимедиялык презентацияларды жасоо менен чыгармачылык менен иштөөгө тарбияланат.

Мультимедия

• «Мультимедия» латын тилинен кыргыз тилине которгондо: « multum » — көп түспөлдүк жана « medium » - каражат , «көп образдуу чөйрө» катары кароого болот.
• Мультимедия термини 1965-жылы пайда болуп, тетатралдашкан көргөзмөлөрдү (жандуу музыка, ар кандай эффекттер) сүрөттөө үчүн колдонулган.

Мультимедия

• Үн, видео ,графика, текст анимация ж. б. колдонуу менен компьютерде иштөөгө өбөлгө түзүүчү аппараттык жана программалык каражаттардын комплекси болуп саналат.

Мультимедиялык каражаттар:

Мультимедия обьектилери:

эки өлчөмдүү, үч өлчөмдүү сүрөттөлүштөр

мультимедиалык компьютер

аудиоколонка

текст жана сандык маалыматтар

оптикалык дисктерди окутуучу түзүлүш

музыка

микрофон

видео

анимация

презентация

үндүк карта

Мультимедиялык компьютер

• Мультимедиалык компьютер экранда графикалык жана видео маалыматтарды, музыкаларды ошондой эле жогорку сапаттагы үн коштоолорду, дисктер менен иштөөнү камсыз кылат

Мультимедиялык технологиялардын колдонулушу:

компьютердик гиддер, музейлер, тарыхый жайлар, виртуалдык экскурсиялар, живопистик санариптик коллекциялары музакалык чыгармалардын жазылмалары

Мультимедия каражаттары менен кандай иш-аракеттер аткарылат?

• Растрдык жана вектордук графикалык, анимациялык сүрөттөлүштөрдү түзүү жана редакциялоо(мультфильм), фон коюу же алып салуу, үн фрагменттерин кошуу же кыркуу;
• Үн жазууларды кысуу жана санариптештирүү
• MIDI –синтезатордун жардамы менен музыкалык фрагменттерди жасоо
• видеозахват

Мультимедиялык системаны түзүү үчүн кошумча аппараттык колдоо керек:

Аналогдук видеону санариптештирүү

• Аналогдук видео сигналды санариптик форматка өткөрүү үчүн атайын сигналды өзгөртүп берүүчү аппараттык каражаттар керек
• ( TV- тюнер, видеомонтаж картасы, контроллер 139)

Берилиштерди кысуу

• Берилиштерди кысуунун көптөгөн түрлөрү белгилүү( МРЕG 1, МРЕG 2, МРЕG 4), алар ар кандай максатта, ар кандай мүнөздө болушу мүмкүн , бирок аларды кысуу учурунда сапатын сактап калуу башкы максат.
• МРЕG - Moving Picture Expert Group- ISО эксперттер тобунун аты(эл аралык стандарттоо уюму)-аудио жана видео маалыматтарды кысуу жана коддоо

Moving Picture Expert Group ( МРЕG )

• МРЕ G 1 - 352x288 форматтагы видео жана үн жазууларды 1,5 Мбит/с ылдамдыкта С D - R ОМ ( VideoCD ) дискине жаздыруу
• МРЕ G 2- Толук экрандуу фильмдерди тартуу мүмкүнчүлүгүнө ээ болгон 40 Мбит/с га чейинки ылдамдыкта иштөөчү формат
• МРЕ G 4 - Алгач мультимедиалык каражаттарда интернет аркылуу өткөрүлүүчү видеоконференцияларда колдонууга арналган, кийинчерээк маалыматты сактоочу катары кызмат кылып калды
• МРЕ G 7- ар түрдүү мультимедиалык материалдарда деталдарын сүрөттөө үчүн колдонулат

Санариптик берилиштерди кысуунун себеби:

• Эгер биз дискке кысылбаган үндү жаздырсак ал 10Мб көлөмдү ээлейт б.а. компьютердин эсинен көп орунду ээлейт. Үндүк сигналды бир форматтан башка форматка которуучу атайын программалык модулдар коддоо(декоддоо ) деп аталат. Үн сигналынын кысылуу даражасын көрсөтүү үчүн “битрейт” (биттер агымынын ылдамдыгы) колдонулат.

Битрейт деген эмне?

• Битрейт- килобит секунда менен ченелет(Кбит/с)
• Мисалы:128Кбит/с деген үндүн бир секундасы 128Кбит же 16Кбайт ылдамдыкта болот. Битрейт канчалык жогору болсо, үндүн сапаты ошончолук жогору болот.
• Мисалы: m3 форматтагы берилиштер 8 ден 320 Кбит/с га чейин коддойт. Көп учурда м3 берилиштеринин көлөмүн 10-12 эсе 128Кбайт/с ылдамдыкта кысуу менен редакциялашат.

Видеону редактирлөө үчүн программалык продуктылар

• Quick Editor
• Adobe Premiere
• Ulead Video Studio  
• Video Trope
• Digital Movie Studio
• Pinnacle Studio Plus
• Power Director

Үн менен иштөөчү программалык каражаттар эки чоң топко бөлүнөт :

Sound Forge

CoolEdit Pro  

PowerTracks Pro

А udacity

Үн редакторлору (санарип технологиясына негизделген).

Секвенсорлор( музыка жасоо үчүн).

WAVEFORM PRO

Audition CC 2019

Reason 9.5 VST in Reason

SOUND FORGE PRO SUITE

Үн –бул ал тарала турган абанын же башка чөйрөнүн термелиши.

Үн сигналдары үзгүлтүксүз болот. Микрофондун жардамы менен үн сигналы аналогдук электр сигналына айланат. Компьютерде үндү кайра иштетүү үчүн аны дискреттештирүү- дискреттик формага жана угуу учурунда дискреттик формадан үзгүлтүксүз формага үндү өзгөртүү функциясын үн картасы же аудиоадаптер аткарат

аудиоадаптер

үн картасы

Киргизүү жана чыгаруу учурунда үндү өзгөртүү

Маселе

Берилиши:

Мейкиндиктеги чечилиши 800*600 пиксель жана палитрасы 256 түстөн турган монитордун экранына бир минуталык фильмди көрсөтүү үчүн зарыл болгон эстин көлөмүн эсептегиле.

Чыгарылышы:

256 түстү коддоштуруу үчүн 8бит же 1 байт керектелет. Демек бир кадр 1*800*600=480000байтты ээлейт. Кадрлардын алмашуусун билдирбөө үчүн 1с убакта 16 кадрды берүү керек. Ошондо 480000*16=7 680 000 байт же болжол менен бир секунда убакта 7,3 Мб көлөм керектелет. Бир минуталык фильмди көрүү үчүн 7,3*60=438Мб керектелет.

Жообу: 438Мб

Тапшырма:

116-бет, №7

Көӊүл бурганыӊар үчүн чоӊ рахмат!