Номан Челебиджиханнынъ хатыра кунюне багъышлангъан дерстен тыш ишленмесининъ презентациясы

Номан Челебиджихан (1885-1918)

«Къардашларым! Сизге мен сонъки дерсими де айтайым; Сиз баба ве ананъызны, Ярымаданъызны северсенъиз, татар тилини де севинъиз…»

Номан Челебиджихан озюнинъ шиирлеринде къырымтатар яшларыны окъувгъа, терен бильги алмагъа, халкъымызнынъ сербестлиги, бахт-сеадети огърунда курешмеге чагъыра эди.

Сары тюльпан

Ильк баарьни мужделеген сары тюльпан,

Бари, бойле солмасайдынъ ич бир заман.

Гузель ёсма, гондженъ иле эндамынъны

Эр кунь север, опер эдим сайгъыларман.

Гонълюмизни хошландырдынъ, сары тюльпан,

Мен де сени эльден, ельден къыскъанаман.

Узакълардан, коктен, ерден чокъ суемен, -

Кунешлернинъ, йылдызларнынъ козю яман.

Сары тюльпан, багъчамызны шенълендирдинъ,

Пек аз заман къырыкъ гонълюм эглендирдинъ,

Ярын сен де къырыладжакъ, оледжексинъ,

Оледжексенъ, бу джихангъа нечюн кельдинъ?

Номан Челебиджихан Джанкой бетте Буюк Сонакъ коюнде Ибраим Челебининъ къорантасында догъды. Онынъ балалыкъ ве осьмюрлик чагъы анда кечти. Кой мектебинде окъуды, ана тили, эдебият, эсап, джогърафия дерслерини эйи огренди.

Номан кой мектебини битирген сонъ, Акъчора ве «Зынджырлы» медреселеринде окъуды. Сонъра, озь бильгисини теренлештирмек ичюн, Туркиеде, Истанбул мектеплеринде ве университетинде окъуды .

Номан Челебиджиханнынъ 1913 сенеси язгъан «Къарылгъачлар дувасы» икяеси акъкъында Джафер Сейдамет Къырымэр бойле деди:

«Бу икяе, къырым тюрклери эдебиятынынъ ольмез бир парчасы оларакъ, даима къуветини мухафаза этеджектир!»

Айгиди, татар яшлары

Айгиди, татар яшлары, окъумайлар!

Эренлерге эш болуп ёл къувмайлар.

Башта акъыл бар экен, козьде къарув,

Корьмей, бильмей юрьмектен утанмайлар!

Айгиди, татар яшлары, окъуймайлар!

Окъусалар кимседен кем къалмайлар.

Истамбулда, Парижде биринджи бола,

Японлар да оларгъа еталмайлар.

Айгиди, татар яшлары, ёкъ башлары,

Тёрелермен тёрде оськен ёлбашлары.

Ёлбашлары болмагъанда хорлукъ корип,

Къайда барса тёкелер козьяшлары!

1912 сенеси Номан Челебиджихан окъувыны битирип, Къырымгъа къайтып кельди. 1917 сенеси исе Биринджи Къырым Къурултайында Къырымтатар миллий укюметнинъ башы оларакъ сайлана. Озь халкъына джан-юректен хызмет эте. Лякин, о башлагъан эйи ишлернинъ омюри къыскъа олды.

1917 сенеси март айында Къырым муфтиси ве сонъра Къырым Мсульман Иджра Комитетининъ реиси оларакъ сайланды. Укюмет башында экен, миллетимизнинъ дурумыны бус-бутюн денъиштирмек ве миллий медениетимизни осьтюрмек ичюн буюк гъайрет ве себат косьтерди.

Къурултай 1917 сенеси. Насыл бу олгъан эди.

1918 сенеси Номан Челебиджихан большевиклер тарафындан якъынланды ве Акъярда бастырыкъкъа къапатылды. Арадан чокъ вакъыт кечмеден, вахшийджесине ольдюрильди. Джинаетчилер онынъ джеседини Къара денъизге ташлайлар.

Къырымтатар халкъынынъ улу огълу Номан Челебиджихан, миллий къараман оларакъ, тарихымызда ве халкъ хатырасында эбедий къалды.