Общеколледжное мероприятие
Ш1ж1р1 байрамы
Разработала: Аюпова Г.Г.
Белебей, 2016г.
Йы3азлау: стена7а у6ыусылар эшл1г1н ш1ж1р1л1р элеп 6уйыл7ан, мультимедия проекторы, магнитофон.
М161лд1р, 1йтемд1р я8ыл7ан плакаттар:
Тамырын той7ан а7ас 6ына 941, ны7ый, тамыр3ы8 – 6орой.
Илен белм1г1н – белек3е8, н14елен белм1г1н – намы43ы8.
Ш1ж1р1 – ул быуындар сылбыры.
Барышы:
:урай мо5о.
1-се алып барыусы. №аумы3ы7ы8, ырыу8аштар,
:ан-61р81шт1р, ерз1шт1р
2-се алып барыусы. :айнар с1л1м, ырухташтар,
Фекер81шт1р, сер81шт1р.
1-се алып барыусы. №аумы3ы7ы8, 618ерле студенттар, у6ытыусылар 31м 6уна6тар. Ш1ж1р1 байрамын асы6 тип и7лан ит1бе8.
:урай мо5о я57ырай. «Урал»
1-се алып барыусы. Урал… Баш6орт иле… Уралда бик-бик борондан й1ш1г1н халы6 бит ул баш6орт.
Борон7о баш6орттар ырыу8ар булып й1ш1г1нд1р 31р бер ырыу башында бей тор7ан.
Ул ырыу8ар бик к9п бул7ан, 1 и5 төп ырыу8ар булып Б2рй1н, :ыпса6, (41рг1н, Т2нг19ер, :атай, Ме5, ?1йн1 тор7ан. №1р бер ырыу8ы5 98ене5 6ошо, а7асы, ораны, 31м там7а3ы бул7ан.
2-се алып барыусы. Ш1ж1р1 – ырыу тарихы, теге й1ки был 61бил1, ырыу й1 араны5 быуындар йылъя8ма3ы. Ш1ж1р1 – борон-борондан ырыу-араны5 документы, икенсе т2рл2 1йтк1нд1 бер ту7ан кешел1р8е5 д2й2м танытма3ы ла булып 3анал7ан. С2нки ш1ж1р1л1 ырыу8ы5 н14елд1н н14елг1 бирелер ер бил1м13е л1 терк1лг1н.
Ошо я7ы мен1н ш1ж1р1 – ижтима7и-с1й1си документ, тарихи сы7ана6 та. Бына шуны5 2с2н д1 баш6орт бала3ы к1менд1 ете быуын ата-бабаларын белерг1 тейеш бул7ан. Ырыу8а 6ан я5ыртыу7а ынтылыш та аны6 бул7ан.
1-се алып барыусы. Ш1ж1р1 71р1п теленд1 «а7ас» тиг1н 398. Бе88е5 олатай8арыбы8 ырыу-61бил1не, н14елде, ата-бабаларыбы88ы5 исемд1рен а7ас р19ешенд1 тарма6ландырып я8а бар7ан. Ни 2с2н а7ас?
2-се алып барыусы. А7ас борон баш6орттар8а 3ауаны, ер8е, ер а4тын берл1штере9се билд1 бул7ан. Халы6ты5 тормошон са7ылдыр7ан. Тамыры – 9тк1небе8, олоно – б2г2нг2б28, тарма6-бота6тары – кил1с1гебе8.
А7ас форма3ында ш1ж1р1.
1-се алып барыусы. К9ренекле 7алим Салауат Галин «Тел ас6ысы – халы6та» китабында «Ш1ж1р1 – баш6орт хал6ыны5 тарихына б1йле, халы6ты5 98е ижад итк1н и5 т19ге я8ма 6омарт6ыларыны5 бере3е» - тиг1н.
2-се алып барыусы. К9п кен1 ш1ж1р1л1р8е5 6асан, 6ай8а 31м кем тарафынан я8ылуы ла билд1ле т9гел. Т19ге ш1ж1р1л1р телд1н телг1, быуындан-быуын7а йола буйынса тапшырыла килг1н.
Ш1ж1р1л1р ырыу8ы5 и5 абруйлы кеше3ен1 тапшырыл7ан 31м унда 618ерле аманат-6омарт6ы булып 3а6лан7ан.
Ш1ж1р1 – ул сал тарих6а басыр т18р1,
К98 я88ыр3а5, шул т18р1н1н атыр й28р1.
Ал бер 9рн1к – бал 6орттары т282й к1р18,
№ин д1 ятма: 6ор оя5ды. (р ш1ж1р1!
Ш1ж1р1мд1 сал тарихы бабалар8ы5
Б2г2нг2м д1, кил1с1гем, балаларым.
Уралымды5 я8ыласа6, я5ыраса6
Ш1ж1р13е – баш6ортымды5 ал 6анында.
К18им Аралбай.
1-се алып барыусы. Ш1ж1р1не 31р ырыу т28271н. У6ымышлы атай – олатай8арыбы8 гаил1 ш1ж1р13е л1 т282г1н. Улар8ы5 к9бе3е 3а6ланма7ан, 1мм1 б2г2нг1с1 атанан ул7а к9с1 килг1н, 6ы8ы6лы ш1ж1р1л1ре табылып тора.
Баш6орт халы6 музыка 6оралдары мен1н музыкаль композиция я57ырай.
2-се алып барыусы. Ме5 ырыуы баш6орттары Дим йыл7а3ы 981ге буйында бик к9п ер81р8е бил1г1н. Улар8ы5 ере т1би71т шарттары я7ынан да мал тотоусы халы6тар 2с2н 98аллы булыу мен1н айырылып тор7ан. Малсылы6 бул7ас, игенселек т1 98ен1н 98е барлы66а кил1, ме5 ырыуы бил1г1н ер81р шулай у6 балы66а 31м 6ыр 6оштарына бай бул7ан. Тулы 3ыулы йыл7алары 31м к9лд1ре к9п бул7ан (т1би71т к9ренешт1ре)
Ме5 ырыу8ары Өф2, Шишм1, Д19л1к1н, !лш1й, Ми1к1, Бишб9л1к, Нуриман, Иглин райондары ауылдарын т2й1к итк1н.
Бе88е5 колледжда7ы студенттар8ы5 к9бе3е ме5 ырыуы в1килд1ре булып тора.
Ме5 ырыуыны5 а7асы – 6айын,
6ошо – 6арсы7а
Ораны – Ала4
Там7а3ы – 6абыр7а.
Мультимедиа.
Ел1нд1ре са7ыш 6ояш
Ме5лел1р уйнай 6урай
Тыпыр8атып о4та ба4а
№ис т1 тартынып тормай,
2 Б т2рк2м2 студенты Шарипова Ай3ылыу бейей.
1-се алып барыусы. №988е ме5 ырыуы 6ы8ы педколледжды5 баш6орт-татар б9леге м2дире Н1зир1 Хисаметдин 6ы8ына бир1бе8.
2-се алып барыусы. Р1хм1т 3е8г1, Н1зир1 Хисаметдин 6ы8ы, 6ы8ы6лы 31м ф13емле м17л9м1тт1р 2с2н. Бе881н 3е8г1 б1л1к1й б9л1к – и4т1лек 31м музыкаль с1л1м. №е88е5 2с2н 4 Б т2рк2м2 йырлай.
1-се алып барыусы.
Ырыу а7асым 3ин,
!й ш1ж1р1м!
№ин 94к1нд1 донъя й1ш1р1.
К9кр1к киреп олон тарбайт6анда,
К9кте тер1п ер81 3ин тор7анда,
Й1ш1рг1 л1 1ле й1ш1рг1!
К18им Аралбаев.
2-се алып барыусы. Ме5лел1р8е5 иркен иле
:ат7алар7а 3у8ыл7ан
Тарих битт1ренд1 6ал7ан
Данлы юлдар 3у8ыл7ан.
1-се алып барыусы. Ырыуым илде данлар к9ренекле ш1хест1рг1 бай, ме5 ырыуыны5 ил азаматтары, бына улар:
2-се алып барыусы. Ша7ир, м17риф1тсе, Мифтахетдин А6мулла (Ми1к1 районы Ту63анбай ауылы).
Ши7ыр «Баш6орттарым, у6ыу к1р1к». 4 Б т2рк2м2 студенты Сайранова Линара у6ый.
1-се алып барыусы. Ша7ир8ы5 тыу7ан ауылында уны5 йорт-музее булдырыл7ан.
Мультимедиала ш1ж1р1, 6ай3ы бер экспонаттар.
2-се алып барыусы. Баш6орт д19л1т педагогия университеты М.А6мулла исемен й2р2т1 (2006 й.) Университет алдында Мифтахетдин А6мулла7а 31йк1л 6уйыл7ан.
- 1989 йылда Ми1к1 районы хакимияте М.А6мулла исеменд1ге премияны булдыр8ы 31м йыл 3айын уны5 лауретаттарын билд1л1й башланы. Был премия7а 181би1т, с1н71т 2лк13енд1 8ур у5ыштар7а 2лг1шк1н республикабы88ы5 таныл7ан я8ыусылары, с1н71т о4талары, р1ссамдары лайы6 була.
М.А6мулла исеменд1ге премия лауреаттары, БПК студенттары:
1. Давлетбаева Ф.Р.- 2006-2007 у6ыу йылдары.
2. Исмаилова Д.Р.- 2007-2008, 2008-2009 у6ыу йылдары.
1-се алып барыусы. Ми1к1 районы К1мб1т 6ы8ы Баш6ортостанды5 31м Татарстанды5 халы6, Р1с1й Федерация3ыны5 ат6а8ан7ан артист6а3ы, Салауат Юлаев, Мифтахетдин А6мулла исеменд1ге премиялары лауреаты Нурия Ирсаева.
2-се алып барыусы. Баш6ортостанды5 халы6 артист6а3ы, ат6а8ан7ан с1н71т эшм1к1ре, Р1с1й 31м Баш6ортостан Композитор8ар союзы а7за3ы, Мифтахетдин А6мулла исеменд1ге премия лауреаты Роза С1х19етдинова (Ми1к1 районы К9лд1р ауылы 6ы8ы).
4 Б т2рк2м2 студенттары баш6арыуында йыр «:ырлы 6урай». Роза С1х19етдинова музыка3ы, Г.Юнысова 39881ре.
1-се алып барыусы. Баш6ортостанды5 31м Татарстанды5 ат6а8ан7ан артисы Ай8ар Галимов. (Ай8ар Галимов баш6арыуында йыр я57ырай.)
2-се алып барыусы. Баш6ортостанды5 халы6, Р1с1й8е5 ат6а8ан7ан артист6а3ы, Салауат Юлаев исеменд1ге премия лауреаты Д19л1к1н районы 6ы8ы Та5сулпан Бабичева.
1-се алып барыусы. Филология ф1нд1ре докторы, Р1с1й Ф1нд1р академия3ыны5 Өф2 7илми 981гене5 Өлк1н 7илми хе8м1тк1ре, Мифтахетдин А6мулла исеменд1ге премия лауреаты !лш1й районы 6ы8ы Розалия Солтанг1р1ева.
2-се алып барыусы. !лш1й районы егете, Баш6ортостан Республика3ыны5 ат6а8ан7ан ф1н эшм1к1ре, филология ф1нд1ре докторы, профессор, А6мулла исеменд1ге премияны5 беренсе лауреаты Р1шит Ш1к9р
1-се алып барыусы. Бижб9л1к районы, Д9с1н ауылы егете, к9ренекле совет дипломаты, й1ш совет республика3ыны5 1922-28 йылдар8а7ы ?1р1бстан короллегены5 консулы К1рим Х1кимов.
Д9с1н ауылында К.Х1кимовты5 музейы булдырыл7ан.
2-се алып барыусы. Бижб9л1к районы, Айыт ауылы егете к9ренекле ша7ир-патриот Фатых К1рим.
Бижб9л1к районы хакимияте тарафынан Ф.К1рим исеменд1ге премия булдырылды. Был премия7а йыл 3айын 181би1т 2лк13енд1 8ур у5ыштар7а ирешк1н я8ыусылар, ша7ир8ар лайы6 була.
Педколледжда Ф.К1рим исеменд1ге премия лауреттары, БПК студенттары:
Юнысова Язг2л Ильдар 6ы8ы. 2000 й.
Ибра3имова Айг2л Талип 6ы8ы 2001 й.
Ш1р1фетдинова Ай3ылыу Марат 6ы8ы 2002 й.
!минева Л1йс1н Наил 6ы8ы 2003 й.
?1ниев Нурлан Р1шит улы 2004 й.
Д19л1тбаева Флорида Рафаэл 6ы8ы 2005 й.
Исмаилова Динара Ринат 6ы8ы 2007 й.
Муллагалиева Регина Илмир 6ы8ы 2009 й.
Бе8г1 педколледж студенттары 2с2н Ф.К1рим исеме икел1т1 618ерле, с2нки 1922-23 й.Ф.К1рим бе88е5 у6ыу йортонда у6ы7ан.
1-се алып барыусы. Шулай у6 бик к9п таныл7ан я8ыусылар, ф1н, с1н71т 31м й1м171т эшм1к1р81рене5 тыу7ан т2й1ге ул – Ме5 ере.
Ете ырыу ете я6тан
У7а 6арап туплан7ан,
Ме5лел1р8е5 бер81млеге
Заман мен1н туплан7ан.
2-се алып барыусы. Ш1ж1р1не ни 2с2н 2йр1нерг1 к1р1к? Ш1ж1р1не 98 хал6ыбы88ы5 тарихын беле9 2с2н 2йр1нерг1 к1р1к. Д2р24. Быны а5ла7ас, бик 31йб1т. С2нки бе8 1йтк1йнек бит инде б2г2нг2 быуыныбы8 8а, кил1с1гебе8 81 тамырыбы88ан-тарихыбы88ан 3ут ала тип. Тарихыбы8 ни тиклем т1р1н, ни тиклем данлы – шул тиклем бе881 7орурлы6 той7о3о 31м ышаныс ны7ыра6 була.
1-се алып барыусы. ! та7ы ни 2с2н 2йр1н1бе8 ик1н ш1ж1р1бе88е? Данлы6лы М1ш39р ш1хест1ребе88е белер 2с2н. Тарихи тамыр8ашыбы88ы и4к1 алып, х2рм1тл19 2с2н.
2-се алып барыусы. ! та7ы ни 2с2н 2йр1н1бе8 ш1ж1р1не?
Бе8 ш1ж1р1не 98ебе88е5 кил1с1гебе8 2с2н 2йр1н1бе8.
!г1р кеше 98 хал6ы мен1н берг1 й1ш1п, уны5 рухи байлы7ын 94тере9 х1ст1рлеген к9рм131, кешелек донья3ында 94еш булмай. С2нки тамыр3ы8 6ал7ан кеше хал6ы тарихы мен1н 6ы8ы63ынмай, уны5 рухи байлы7ына эй1 булмай, шулай бул7ас, 94тер1 л1 алмай.
1-се алып барыусы. Баш6орт хал6ыны5 й1ш19 б1хете шулай бул7ан: 98 хал6ы5ды дауам ите9, берг1 й1ш19 31м баш6а халы6тар мен1н татыу булыу. Ш1ж1р15де 98 теле5де, мо5о5до белг1н рухлы баш6орт балалары мен1н дауам ите9.
Баш6орт бейе9е. Д9ртенсе Б т2рк2м2 коллективы баш6ара.
:урай мо5о.
2-се алып барыусы. :18ерле студенттар. :ай3ы д19л1т символында был төп баш6орт ырыу8ары 98ене5 са7ылышын тап6ан?
Эйе, Баш6ортостанды5 д19л1т гербында, 6урай с1ск13ене5 ете тажы баш6орт хал6ыны5 ете ырыуын а5лата. ! т951р1к бер81млек тиг1нде а5лата. С2нки Баш6ортостан х18ер баш6орт хал6ыны5 7ына т9гел, 1 100 81н ашыу милл1т халы6тарыны5 да тыу7ан иле булып тора.
1-се алып барыусы. ! инде 31р беребе8 98 ш1ж1р1бе8г1 вайым3ы8 булып, 3у57ы н2кт1не 6уйып й1ш1316, хал6ыбы88а йотолоп б2т2р, Баш6орт иле – Баш6ортостан Республика3ы ла булма4, 98 телебе881 у6ый 8а алмабы8, китаптар 8а, г1зит-журналдар 8а ба4ылма4, с1нг1тебе8 81 39нер.
2-се алып барыусы. Бе8, и5 борон7о халы6тар8ан 3анал7ан баш6орттар, ф161т 98ебе8г1 битараф булыуыбы8 ар6а3ында 7ына Ер й282н1н м15гелекк1 ю6 ителербе8. Атай-олатай8арыбы8 нис1м1 быуаттар буйы к9пме ю7алтыу8ар мен1н, 1лл1 к9пме 6ан 6ойоп хал6ыбы88ы, телебе88е, ижадыбы88ы, еребе88е, илебе88е, рухыбы88ы 3а6лап килг1н ик1н, х18ер я8мышыбы8 мине5, 3ине5, уны5 6улында. Шулай бул7ас, 1г1р ш1ж1р1бе8 3а6ланма3а, я5ынан т282п алайы6 та уйланайы6.
Йыр “Баш6ортостан”.
2-се алып барыусы. ! х18ер 398 бе88е5 арала и5 я6шы ш1ж1р1 т2829сел1р8е б9л1кл19 2с2н баш6орт теле 31м 181би1те у6ытыусы3ы Флорида Рафаэль 6ы8ына бирел1.
1-се алып барыусы. И7тибары7ы8 2с2н р1хм1т. Ш1ж1р1 байрамы ошоно5 мен1н тамам.
292
135 538 
