Оқушыларды символдық шамалармен орындалатын

Мерзімі: 8-11.01.2018ж. сыныбы: 9^АӘБ

Сабақтың тақырыбы:Символдық жолдармен жұмыс істеуге арналған функция 

Сабақтың мақсаты: 
Білімділігі: Оқушыларды символдық шамалармен орындалатын амалдармен таныстыру. Символдық мәліметтерді енгізу, шығару ерекшеліктерін түсіндіре отырып, программа құруға дағдыландыру; 
Дамытушылығы: Символдық мәліметтерді Паскаль тілінде программалау арқылы өңдеу тәсілдерін жүзеге асырып, оқушылардың логикалық ой- өрістерін, программа құру дағдыларын дамыту; 
Тәрбиелік: Өз бетімен ізденуге, ұжымдық қарым-қатынасқа, еңбекқорлыққа, ынталылыққа тәрбиелеу 
Сабақтың түрі: теориялық сабағы 
Сабақта қолданылатын көрнекті құралдар: Компьютер, интерактивті тақта, флипчарт, үлестірме тапсырмалар 

Сабақтың барысы: 
1. Ұйымдастыру кезеңі Оқушылардың сабаққа қатысуын және дайындығын тексеру 
2. Үй тапсырмасын тексеру №2 есеп, №9 есеп 
Өткен материалдарды қайталау сұрақтары 
1. Қандай шамалар символдық типке жатады? 
2. Символдықшамаларқандайқызметшісөзбенбелгіленеді? 

3. Символдық шамаларға қолданылатын қандай стандартты функцияларды білесіндер 
4. Chr(x)- х санынсимволға түрлендіреді 
5. Ord(х)- х символыноныңкодынатүрлендіреді 
6. Pred(х)- кодынасәйкескелесісимволдыбереді 
7. Succ(x)- кодынасәйкесалдынғысимволдыбереді 
8. Upcase(х) – кішілатынәріптерін бас әріптергеайналдырады. 
3. Жаңасабақ  Кіріспе 

Программаларда кездесетін әртүрлісимволдардан тұратын тізбектерді жолдық қатарлар деп атайды. Өрнектерде жолдық қатарлар апострофқа алынып жазылады. TurboPascal-да жолдық қатарларға компьютердің жадынан 0 байттан 255 байтқа дейін орын беріледі. Жолдық қатарлардан тұратын идентификаторлар String типі арқылы сипатталады. Идентификатордың типінен кейін тік жақшаның ішінде осы идентификатордың ұзындығының мәні нешесимволдан тұруы мүмкін екені көрсетіліп кетеді. Егер бұл мән көрсетілмесе, онда жолдық қатар ұзындығына компьютердің жадынан 255 символға дейін орын беріледі. Жолдық қатарлы идентификаторды типтер бөлімінде (TYPE) немесе бірден айнымалылар бөлімінде (VAR) сипаттауғаболады. 
Жолдық шамалармен жұмыс істеу үшін қолданылатын функциялар мен процедуралар 
Copy (St, Poz, N) – St жолынан Poz позициясынан бастап N символды қиыпалады. Егер Poz St жолының ұзындығынан ұзын болса,онда нәтиже бос орынболады. 
Мысалы: 
S:=’Программа’; 
S:=Copy(S,4,5); 
Writeln (S); Экранғашығатыннәтиже: грамм 
Concat (St1,St2,…,StN) –St1, St2, … , StNтізімдекөрсетілгенретбойыншабойыншатіркеседі. Барлықтіркелгенсимволдардыңқосындысы 255 символданаспауыкерек. 
үзіндісініңорындалунәтижесінкомпьютерсізанықтаңдар 
S:=’Монитор’; 
Delete(S,3,2); 
Writeln(S); 
№3 Программа үзіндісініңорындалунәтижесінкомпьютерсізанықтаңдар 
F:=’ИНФОРМАТИКА ’; 
P:=copy(f,3,5)+ copy(f,9,1)+ copy(f,8,1); 
M:=copy(f,4,4)+ copy(f,2,1); 
Writeln(P=’,P,’M=’,M); 
№4 Программа үзіндісініңорындалунәтижесінкомпьютерсізанықтаңдар 
A,B,S айнымалыларыныңтиптеріқандай? 
A:=’программа’; 
B:=Length(A); 
S:=Copy(A,4,5); 
5.Компьютерде практикалықтапсырмалардыорындату. 
№1 Informatikaсөзініңұзындығын табу және жаңа сөз шығару бағдарламасын құру. 
program misal1; 
vara,b:string; с:integer; 
begin 
a:='informatika'; 
c:=length(a); 
b:=copy(a,3,5); 
writeln(с, b); 
end. 
№5 Берілгенсөзтіркесінде «а» әріпін «о»әріпінеауыстыратынпрограммақұрыңдар 
Program misal2 ; 
Var a:string; 
K:integer; 
Begin 
Writeln (‘matindiengiz’); 
Readln (a); 
K:=1; 
For K:=1 to length(a) do 
If A[K]=’a’ then A[K]:=’o’; 
Writeln(a); End. 

6.Сабақтықорытындылау. 
7.Үйгетапсырма: №5, 6 (а, ә) 
8.Рефлексия 
Бүгінгісабақтантүйгенойларыментұжырымдарынабайланыстынебілгілерікелетінін, небілгендерінжәнекерібайланысжасайды. 
9. Сабақтықорытындылау. Оқушыларбілімінбағалау