Открытый урок «Псалъэ лъэпкъыгъуэхэр»

АдыгэбзэмкIэ 3-нэ   классым щекIуэкIа урок зэIуха.

Темэр: «Псалъэ лъэпкъыгъуэхэр»

Темэр:  "Псалъэ   лъэпкъыгъуэхэр".

Мурадыр: 1. Псалъэ лъэпкъыгъуэхэр къэпщытэжын.

2.Псалъэхэм  упшIэ хуагъэувыфу зыхуэдэ псалъэ лъэпкъыгъуэр  еджакIуэхэм   жаIэфу, щыуагъэншэу ятхыфу егъэсэн.                           

3.ЕджакIуэхэм я бзэм зегъэужьын.

4. Сабийхэм  щалъхуа хэкур фIыуэ ялъагъуу,

абы ирипагэу,я хабзэхэм  хащIыкIыу къэгъэхъун.

                                        Урокым и екIуэкIыкIэ.

I.Урокым и пэублэ.

1. ЕджакIуэхэр  урокым зэрыхуэхьэзырым кIэлъыплъын.

2. Темэмрэ мурадымрэ щыгъуазэ щIын.

II. Словарнэ лэжьыгъэ.

1.Доскам къыщыгъэлъэгъуа   псалъэхэм я цIэхэр тетрадым итхэн,хьэрф дэгъэхуахэр  дэгъэувэжын:

Б.ракъ,    б.стей,  б.лътоку,   б.лыджэ,  п.мидор,  хъ.рбыз.

2.Ребусхэм  къигъэлъагъуэр   къыжыIэн,  пычыгъуэ,  макъ, хьэрф  елъытауэ зэпкърыхын.

III.  Псалъэ лъэпкъыгъуэхэм теухуауэ яджар къэпщытэжын.

1.Адыгэ фащэм тепсэлъыхьын.

Сыт? упщIэм жэуап хуэхъу псалъэхэр: цей, пыIэ, къэптал, бащлыкъ, къамэ,

лъей,  бгырыпх.

 Сыт хуэдэ? упщIэм  жэуап етын. цей псынщIабзэ, щIэрыпс, бэлыхь, хужь.

Сыт ищIар? Идащ, къищэхуащ, щитIэгъащ, кърифащ, щихыжащ.

2.Фащэм я  нэхъ дахэр укIытэщ. Псалъэжьыр зэпкърыхын.

 3.Доскам щыгъэлэжьэн.

1) Псалъэхэм къеджэн, упщIэхэр хуэгъэувын

ЦIыху, анэ, бэлагъ,куэбжэ, усакIуэ, шыпхъу, дадэ, мэз,бжьахъуэ, хадэ, уафэ,

Хьэишэт.

2)Зи  мыхьэнэкIэ  зэгъунэгъу щыIэцIэхэр зэгъусэу къыхэхын.

Жапщэ, къурш, борэн, фIыщIэ, щытхъу, бгы.

3).Зи  мыхьэнэкIэ зэпэщIэуэ  щыIэцIэхэр зэпыщIэн.

щхъухь                пэж

пцIы                    пэщIэдзэ      

 кIэух                   хущхъуэ

  4) ПлъыфэцIэхэм  мыхьэнэкIэ къапэщIэуэ псалъэ къахуэхьын.

Лъагэ-             нэху

чэнж-              бгъузэ

щIыIэ              дзагуэ

5)ЩыIэцIэхэм мыхьэнэк Iэ къезэгъ плъыфэцIэхэр къахуэхьын.

махуэ (сыт хуэдэ?)..........

Псысэ (сыт хуэдэ?).........

Джыдэ(сыт хуэдэ?)..........

6) зи мыхьэнэкIэ зэгъунэгъу  псалъэхэ р  екъуакIэ зэпыщIэн.

ТIатIэ                кIэщI

гъунэгъу           цIынэ

кIагуэ               благъэ

7) Псалъэухахэр  нэгъэсыжын.

Гъатхэр...........

Жыгхэр...........

Бжэндэхъухэм уэрэд ..........

8)МыхьэнэкIэ къапэщIэуэ глаголхэр  къэхьын.

Бгъэдыхьащ-

Бгъурыхьащ-

Тэджащ-

къехащ-

9) Глаголхэр зэманкIэ зэхъуэкIын.

ЩIыхьащ,    ......, ......... .

КIуащ, ........, ........., .........

Трилъхьащ, ........., ..........

10) ЦIэпапщIэхэр  щIэтхъэн, зыхуэдэхэр жыIэн.

Дэ Налшык паркым экскурс дыкIуэнуш.

Сэ уэ абы уздэсшэнущ.

Фи  гъунэгъу  цIыкIухэри,  уи  ныбжьэгъухэри  ныздэшэ.

Абы жыг дахэ куэд итщ.

11).МыхьэнэкIэ къезэгъ послелогхэр дэгъэувэжын.

Уэшх  ................ къэкIыгъэхэм  фIыуэ заужь.

Тхылъ ................... библиотекэм   сыкIуащ.

Къуажэм   къыщыщIэдзауэ къалэм ....... гъуэгу хьэлэмэт ящIащ.

4.Зэпэртэгъухэр  зэгъусэу карточкэкIэ гъэлэжьэн.

IV.Зыгъэпсэхун.

V. Лэжьыгъэм пыщэн

1. Усэм псалъэ  лъэпкъыгъуэхэр  къыхэгъуэтэн.

2. УпщIхэм жэуап етын

VI.Гуп  лэжьыгъэ.

3. Къуажэхьхэр  къэщIэн, зытеухуа псалъэхэр  тетрадым итхэн.

4. Хьэрфхэр дэтхэжын. Псалъэухахэр зэхэлъхьэн.

5. Словарь: шыгун.

VI. Выводхэр, урокым ехьэлIауэ.

1. Сыт урокым щIэуэ къыщыфщIар?

2.Сыт нэхъ фигу ирихьа?

3. Сытыр   нэхъ къывэхьэлъэкIа?

VII. Унэ лэжьыгъэр етын.Къуажэм теухуауэ рассказ зэхэлъхьэн.

               Урокым къагъэсэбэпа карточкэхэр.

Карточкэ №1.

Дэгъэхуа хьэрфхэр дэтхэжын, къызэрапщытэ псалъэ пытхэн, ударенэ тегъэувэн.

гъ.тхэпэ -____________________    Лъ.гагъ - ____________________

къ.мэщIэ -___________________      лъ.гъуэщIэ -_________________

б.жафэ -_____________________     в.гъуэщIэ - __________________

  Карточкэ №2.

Псалъэухам и кIэм нэгъэсыжын,  нэгъыщэхэр гъэувын.

Гъэмахуэр __________________     Дыгъэр нуру ____________

ЦIыкIухэм  матэхэр  къащтэри    мэракIуэ   щыпэ _______________

ЯцIыхуу пIэрэт абыхэм мэракIуэ куэду къыщыкI  ________________

Сыту гухэхъуэт а мэракIуэ къомым __________________

Карточкэ №3.

Гъ.тхэ  пщэ.джыжьщ     Къуалэбзухэр ___________________

КIыгуугур  _____________   Бжэндэхъум  и  уэрэдыр  ________________

Мурат абы ________________ Сыту   гухэхъуэ ________________Дэнэ

щызэхэпхын  апхуэдэ  макъ дахэ

Карточкэ №4.

Псалъэхэм псалъэуха къыхэщIыкIын, послелогхэр щIэтхъэн.

Бгы, щызэхуэсащ, лъапэм , цIыкIухэр,деж.

__________________________________________________________________

Шэджагъуэ, зыплъыхьакIуэ,дыкIуэнущ, нэужьым.

__________________________________________________________________

Карточкэ №5.

Псалъэухам  глаголхэр щIэтхъэн.

Дэ нобэ зыплъыхьакIуэ дыщыIащ, ди нэгу  зиужьащ, фIыуэ зыдгъэпсэхуащ.

Карточкэ№6.

Псалъэхэм  псалъэуха  къыхэщIыкIын

ЗагъэпскIащ, цIыкIухэм, псым , щIалэ.

____________________________________________________________

Карточкэ №7.

Псалъэжьхэр   нэгъэсыжын.

Гупсыси  псалъэ,_______________________________________.

ХьэщIэ къакIуэм, _______________________________________.

Нэхъыжьыр бгъэлъапIэмэ,_______________________________________.

Насыпи  къыдокIуэ,   уи щхьэр лъапIэ хъунщ,   зыплъыхьи  тIыс,

Карточкэ №7.

Щыуагъэ  зыхэт  псалъэхэр  къыхэгъэщын.

а) зэры-Тхылъыр             г)зэры-Тэрчыр

б) зэры-Аскэрыр              д) у-Чэримщ

в) мыХьэсэнмэ                 ж) щIэ-ФатIимэтыр