Нараджальнасць, смяротнасць і натуральны прырост. Міграцыя насельніцтва
Мэты:
фарміраваць веданне паняцця ”дэпапуляцыя”; уяўленні аб дэмаграфічных працэсах Беларусі; структуры насельніцтва па поле і ўзросце; уменні характарызаваць асаблівасці натуральнага прыросту і міграцый насельніцтва, узрастова-палавой структуры насельніцтва;працаваць са статыстычнымі данымі для пабудовы дыяграмы ўзрастова-палавой структуры насельніцтва Беларусі
У ходзе выканання практычнай работы развіваць уменне карыстацца рознымі крыніцамі інфармацыі, будаваць дыяграмы, рабіць аналіз статычных дадзеных.
Пры вывучэнні тэмы выкарыстоўваць асабісты вопыт вучняў.
Абсталяванне: атласы, табліцы, мульцімедыйная прэзентацыя, персанальныя камп’ютэры.
Тып урока- урок засваення новых ведаў.
Ход урока
1. Арганізацыйны момант.
- Стварэнне сітуацыі поспеху
- Рабяты, сёння на ўроку я хачу прапанаваць вам дэвіз: “Дарогу адолее той, хто ідзе” (усходняя прыказка). Гэта азначае, што той хто добра папрацуе на ўроку, здолее вырашыць усе наступныя задачы. А працаваць вам дапамогуць словы акадэміка А.У. Обручава “ Нястанна шукайце факты, збірайце іх у прыродзе і кнігах. Шчаслівага вам,вандроўцы, шляху у трэцяе тысячагоддзе”.
2.Актуалізацыя ведаў
- адказаць на пытанні:
1) Якая колькасць насельніцтва пражывае на тэрыторыі Беларусі?
2) Што адбываецца з колькасю насельніцтва Беларусі?
3) З дапамогай якіх мерапрыемстваў вядуць падлік колькасці насельніцтва?
4) Што такое шчыльнасць насельніцтва?
5) Якая шчыльнасць насельніцтва ў Беларусі? Клецкім Раёне?
6) Яія суадносіны гарадскога і сельскага насельніцтва?
7) Якія прычыны такой рознасці?
3. Вывучэнне новай тэмы
1. Пастаноўка мэты
2. Успомніць паказчыкі дэмаграфічных працэсаў
- нараджальнасць
- смяротнасць
- што такое натуральны прырост? Пры якіх умовах ён існуе?
- што такое ўзнаўленне? Да якога тыпу адносіцца Беларусь?
3. Натуральны прырост Беларусі
- пазнаёміцца з тэкстам с.116
- абгрунтаваць
4.Паняцце “дэпапуляцыя”
- абгрунтаваць
5.Характарыстыка нараджальнасці і смяротнасці
- праца з тэкстам с.116-117
- адказаць на пытанні:
1) Што адбываецца з нараджальнасцю і смяротнасцю за апошнія гады?
2) Фякія меры дэмаграфічнай бяспекі былі зроблены для павялічэння
нараджальнасці?
Зрокавая гімнастыка
6. Полаўзрастовая структура насельніцтва
- праца з табліцай №2, аналіз
- вынік абгрунтаваць
- павялічэння пенсійнага ўзросту, прычыны, “факт для роздуму”
- праца з табліцай №3
- статыстычныя дадзеныя па школе (прыкладваюцца)
- харктарыстыка полаўзрастовай піраміды мал.95
7. Міграцыя насельніцтва
- успомніць віды міграцый
1) характарыстыка іміграцыі (праца з тэкстам)
2) характарыстыка эміграцыі (праца з тэкстам)
праца здыяграмамі 96,97 (абгрунтаванне)
факт для роздуму
8. Дэмаграфічная сітуацыя Клецкага раёна
Якія можаце прапанаваць шляхі вырашэння дэмаграфічнай праблемы.
1 Падтрымка мнагадзетных сем’яў.
2. Павышэнне ўзроўню медыцынскага абслугоўвання, асабліва ў малых гарадах і сельскай мясцовасці.
3. Развіццё эканомікі (упэўненасць у заўтрашнім дні)
4.Забеспячэнне жыллём у сельскай мясцовасці маладых спецыялістаў усіх сфер вытворчасці.
4.Выкананне практычнай работы №5
- Інструктыўныя карткі прыкладваюцца
5. Дамашняе заданне
23,с.116-121
Рэфлексія Звернемся з вамі да нашага дэвізу: "Дарогу адолее ідучы"
Я маю вялікае спадзяванне, што сённяшнюю дарогу мы з вамі адолелі, таму што вы ўсе добра працавалі, уважліва слухалі, дапамагалі адзін аднаму.
Зараз выходзячы з класа вы кожны паставіце значок на “дарозе”:
калі вы на ўроку нічога не зразумелі ці не засвоілі, то знак пакіньце ў пачатку дарогі, калі вам яшчэ неабхода папрацаваць над тэмай – усярэдзіне,
калі вы поўнасцю засвоілі ўвесь матэрыял – у самым канцы дарогі.
5
Практычная работа № 4
Пабудова кругавых дыяграм узроставай структуры насельніцтва( па даных табліцы №2 вучэбнага дапаможніка) і іх аналіз.
Мэта: Замацаваць уменне складаць і аналізаваць кругавыя дыяграмы; развіваць уменне карыстацца статыстычным матэрыялам.
Ход работы
1. Актуалізацыя ведаў.
Якая колькасць насельніцтва ў свеце?
Якая колькасць насельніцтва ў Беларусі паводле апошняга перапісу?
Якія ўзроставыя групы пераважаюць у структуры насельніцтва Беларусі? (с.202, табл.). Чаму?
2. Па даных табліцы №2, с.202 пабудуйце кругавыя дыяграмы ўзроставай структуры насельніцтва Беларусі. Пазначце рознымі колерамі ўзроставыя групы.
3. Зрабіце аналіз змянення колькасці насельніцтва ў розных узроставых групах. Гэта звязана з наступнымі прычынамі: …..
Дадатковае заданне:
Якія прычыны абумовілі зніжэнне нараджальнасці ў краіне ў апошнія дзесяцігоддзі?
Якія мерапрыемствы праводзіць дзяржава, каб павялічыць нараджальнасць?
Ці паўплывае на развіццё эканомікі краіны зніжэнне колькасці насельніцтва?
Адказ абгрунтуйце.
Ацэньванне: 1-3 пытанні – 6 балаў; дадатковае заданне – 3 балы.
1 Прасачыць дынаміку насельніцтва з 1897 па 1940гг.
Указаць прычыны павышэння колькасці насельніцтва, параўнаць колькасць гарадскога і сельскага насельніцтва
_____________________________________________________________________
2. 1940-1979гг.
Калі Беларусь дасягнула даваеннага ўзроўню колькасці насельніцтва.
З чым звязаны рост гарадскога насельніцтва ў гэты перыяд?
_____________________________________________________________________
3. Калі Беларусь дасягнула свайго піка колькасці насельніцтва? (звыш 10млн 1989-1993гг).
Прасачыце дынаміку гарадскога і сельскага насельніцтва. Растлумачце прычыны.
_____________________________________________________________________
4.Чым тлумачыцца пераход ад расшыраннага да звужанага тыпу ўзнаўлення насельніцтва (1994-2009гг) (дэпапуляцыя)
Як звязаны рост гарадскога насельніцтва з паніжэннем нараджальнасці?
_____________________________________________________________________
5. Дынаміка насельніцтва Клецкага раёна
____________________________________________________________________
6. Дынаміка насельніцтва агр. Янавічы
4. Дзяржаўная палітыка ў вобласці аховы і забеспячэнні рэпрадуктыўных правоў грамадзян і фармаванні іх рэпрадуктыўных запатрабаванняў, у тым ліку:
-забеспячэнне ўмоў, якія спрыяюць рэалізацыі існых рэпрадуктыўных усталёвак шлюбных пар і асоб;
-аказанне прафесійнай медыцынскай і сацыяльнай дапамогі ў пытаннях планавання сям'і;
-выхаванне ў бацькоў адказнасці за нараджэнне і выхаванне здаровага дзіцяці;
-фармаванне перадумоў, што спрыяюць падвышэнню асноўных паказчыкаў рэпрадуктыўных усталёвак жанчын у доўгатэрміновай дэмаграфічнай перспектыве;
-падвышэнне якасці, пашырэнне формаў і выглядаў медыцынскага абслугоўвання для сям'і рэпрадуктыўнага ўзросту.
4. Дзяржаўная палітыка ў вобласці аховы і забеспячэнні рэпрадуктыўных правоў грамадзян і фармаванні іх рэпрадуктыўных запатрабаванняў, у тым ліку:
-забеспячэнне ўмоў, якія спрыяюць рэалізацыі існых рэпрадуктыўных усталёвак шлюбных пар і асоб;
-аказанне прафесійнай медыцынскай і сацыяльнай дапамогі ў пытаннях планавання сям'і;
-выхаванне ў бацькоў адказнасці за нараджэнне і выхаванне здаровага дзіцяці;
-фармаванне перадумоў, што спрыяюць падвышэнню асноўных паказчыкаў рэпрадуктыўных усталёвак жанчын у доўгатэрміновай дэмаграфічнай перспектыве;
-падвышэнне якасці, пашырэнне формаў і выглядаў медыцынскага абслугоўвання для сям'і рэпрадуктыўнага ўзросту.
Асноўнымі задачамі забеспячэння дэмаграфічнай бяспекі з'яўляюцца:
-паляпшэнне сацыяльна-эканамічных умоў жыццядзейнасці насельніцтва;
-паэтапнае забеспячэнне і ўдасканаленне дзяржаўных мінімальных сацыяльных стандартаў у вобласці аплаты працы, пенсійнага забеспячэння, адукацыі, аховы здароўя, культуры, жыллёва-камунальнага абслугоўвання, сацыяльнай падтрымкі і сацыяльнага абслугоўвання;
-аптымізацыя вонкавых і ўнутраных міграцыйных струменяў насельніцтва;
-процідзеянне нелегальнай міграцыі;
-садзейнічанне добраахвотнаму вяртанню беларусаў на этнічную радзіму (па месцы нараджэння);
-стымуляванне прыцягнення і замацаванні адмыслоўцаў у сельскай мясцовасці;
-фармаванне высокіх духоўна-маральных стандартаў грамадзян у вобласці сямейных адносін, падвышэнні прэстыжу сям'і ў грамадстве;
-забеспячэнне рэпрадуктыўных правоў грамадзян і садзейнічанне фармаванню высокіх рэпрадуктыўных запатрабаванняў насельніцтва.
задачамі забеспячэння дэмаграфічнай бяспекі з'яўляюцца:
-паляпшэнне сацыяльна-эканамічных умоў жыццядзейнасці насельніцтва;
-паэтапнае забеспячэнне і ўдасканаленне дзяржаўных мінімальных сацыяльных стандартаў у вобласці аплаты працы, пенсійнага забеспячэння, адукацыі, аховы здароўя, культуры, жыллёва-камунальнага абслугоўвання, сацыяльнай падтрымкі і сацыяльнага абслугоўвання;
-аптымізацыя вонкавых і ўнутраных міграцыйных струменяў насельніцтва;
-процідзеянне нелегальнай міграцыі;
-садзейнічанне добраахвотнаму вяртанню беларусаў на этнічную радзіму (па месцы нараджэння);
-стымуляванне прыцягнення і замацаванні адмыслоўцаў у сельскай мясцовасці;
-фармаванне высокіх духоўна-маральных стандартаў грамадзян у вобласці сямейных адносін, падвышэнні прэстыжу сям'і ў грамадстве;
-забеспячэнне рэпрадуктыўных правоў грамадзян і садзейнічанне фармаванню высокіх рэпрадуктыўных запатрабаванняў насельніцтва.
1 380
45 150 
